Teknoloji

Veblen Etkisi Nedir?

Bir ürünün fiyatı arttıkça daha çok satıldığını söylesek, bize inanır mısınız? Kulağa ekonomik kurallara meydan okuyan bir durum gibi geliyor, değil mi? Çünkü hepimiz biliriz ki fiyat yükseldikçe talep düşer. Peki ya tam tersi oluyorsa?

Veblen Etkisi Nedir?
07-03-2025 19:17

İşte ÖZETİ| bunu, Veblen etkisi ile açıklayabiliyoruz. Özellikle bazı ürünlerin fiyatları ne kadar yükselirse, arzu da o kadar artıyor.

Peki bu durum yalnızca bir “şımarıklık” mı, yoksa farkında olmadan hepimiz de bu etkinin bir parçası mıyız?

Veblen etkisi, bir ürünün fiyatı arttıkça talebin de arttığını gösteren bir durumdur.

vakko

Bir saat alacaksanız, fiyatı uygun olandan ziyade biraz daha maliyeti yüksek bir saat tercih edersiniz. Bu, psikolojik bir durum olmasının yanı sıra Veblen etkisinin bir parçası. Normalde bir tişört, uçuk fiyatlara sahipse pek tercih edilmez. Ancak bu durum, lüks tüketim ürünlerinde tam tersine dönüyor.

Aynı durum bir parfüm, pırlanta ya da lüks arabalar için de geçerli. Bu ürünler, Veblen ürün olarak geçiyor. Daha anlaşılır bir ifadeyle, fiyat arttıkça talebin arttığı ürünler bunlar.

Bu kavram, Thorstein Veblen ile hayatımıza girdi.

Thorstein Veblen

Veblen, bu kavramı “gösterişçi tüketim” olarak kullanıyordu. 1900’lerde Veblen, bu kavramı aristokrat sınıfın ekonomik davranışlarını araştırırken kullandı. Bugün ise Cartier, Rolls-Royce, Aston Martin, Lamborgini, Vakko ve daha pek çok markalar, tam da bu nedenle “lüks” olarak algılanıyor.

Lüks ürünler, ihtiyacı gidermekten ziyade zevk için satın alınıyorlae. Dolayısıyla bu alma dürtüsünün altında da psikolojik etkiler yatıyor.

“Zenginlik sinyali” veren her ürün, Veblen etkisi oluşturabilir.