Türkiye'de şirketler büyürken çalışan maaşları yine eridi: Yüzde 32'den 25'e düştü

Haber7/ ÖZETİ| Fuat Öner

Türkiye yüzde 7,6 büyüme ile 5 çeyrektir devam eden dengeli büyüme performansını bu yılın ikinci çeyreğinde de sürdürdü. OECD ülke ekonomilerinin ikinci çeyrekte ortalama büyümesi yüzde 3,6 hesaplanırken Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 oranında büyüme sağladı.

ÜCRETLİLERİN PAYI AZALDI

Ancak GSYH’daki yüzde 7,6 büyümeye rağmen ücretlilerin milli gelirdeki payı azaldı. İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı 2022’nin 1. Çeyreğinde 31,5 iken, bu oran 2. Çeyrekte yüzde 25,4’e kadar düştü. GSYH’da İşgücü ödemelerinin payı geçen yılın 2. Çeyreğinde yüzde 32,6 seviyesindeydi.
Diğer bir taraftan da 2022'nin 2. Çeyrekte net işletme artığı/karma gelirin payı ise %49,2’dan %54’e yükseldi.

SATIN ALMA GÜCÜNDE GERİLEME

İşgücünün aldığı payın düşmesine yönelik olarak uzmanlar, sabit ücretliler kaybediyor. "Sermaye sahipleri kazanıyor. Ücret artışları enflasyonun arkasında kalıyor” yorumunda bulurken, işgücü ödemelerinin aldığı paydaki düşüş yüksek enflasyonla birleşerek satın alma gücünde gerilemeyi de net bir şekilde ortaya koyuyor.

Öte yandan Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu Araştırması’nda da yaratılan net katma değerde ücretlerin payının gerilediği görüldü.

KARLILIK ARTTI AMA MAAŞLARA YANSIMADI

2021 yılında İSO 500'ün yarattığı net katma değerin faktör gelirleri dağılımına bakıldığında ise milli gelir anlamında kârın payı yüzde 39,7'ye çıkarak son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Ödenen faizlerin net katma değer içindeki payı da yüzde 25,3'ten yüzde 28,1'e yükseldi. Ancak buna karşılık olarak, ödenen maaş ve ücretlerin payında yüzde 10’u aşan düşüş yaşandı.

İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ARTTI AMA...

İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021" araştırmasında diğer bir dikkat çeken nokta ise işgücü verimliliği yani Kişi Başına Üretimden Net Satıştaki artış. İSO 500'de, çalışan başına üretimden net satışlar 2019'da yüzde 15,4, 2020'de yüzde 12,1'lik artışın ardından 2021 yılında yüzde 64,6 ile güçlü bir yükseliş göstererek 2 milyon 705 bin 400 TL oldu.