Galata ÖZETİ| - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu isimli kitabında (Remzi Kitabevi / 414 s.) araştırmacı yazar Turan Akıncı’nın saptamasına göre Galata’da, 1267’de başlayan para ve ticaret merkezi olma özelliği tam 700 yıl sürdü.Bizans’ın, Osmanlı’nın ve Cumhuriyetin bütün para işlemleri Galata’da yapıldı. Galata’da ticarete dayanan finans yaşamı Ceneviz kolonisiyle başladı Osmanlı devletiyle sürdü hatta 19. yüzyılda Osmanlı devletinin iflasına kadar devam etti.Osmanlı devleti, Karlofça Antlaşması’ndan sonra etkinliğini kaybedince gelirleri giderlerini karşılayamaz hale geldi. 1854’ten itibaren Galata’daki Dersaadet Borsası, bankalar ve bankerler üzerinden yurt dışına borçlanılmaya başlandı.Yönetim alınan borçları verimli kullanmak yerine beş saray ve üç yüze yakın yalı, konak ve köşk inşaatına harcayınca borçları geri ödeyecek olanak kalmadı. Sonuç olarak 1875’te Osmanlı devleti iflasını açıkladı ve olay tam bir kaosa döndü.CENEVİZ DÖNEMİAkıncı’nın saptamalarına göre Bizans, Akdeniz limanlarında önemli bir ticaret ağına sahip olan Cenevizlilere 1267’de Galata’yı tahsis ediyor. Cenovalı tüccarlar burada bir ticaret kolonisi ile ticari ağlarına Karadeniz’i de katıyorlar.Zaman içinde de bağımsız bir devlet oluşturulup, Galata’yı Latin şehirciliğine göre imar edip küçük bir Cenova meydana getiriyorlar.Günümüze gelememiş olan şehir surları bu dönemden kalma ama Galata Kulesi hâlâ ayakta. Cenevizliler, Galata Limanı, Sakız Adası ve Cenova arasında kalan onlarca limanı birbirine bağlayan dev bir ticaret ağı kurmuşlar ve bu dönem 186 yıl sürmüştür. 
OSMANLI DÖNEMİ1453’te Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethedince bu ticaret düzenini bozmadı ve Galata’daki Cenevizlilere 1 Haziran 1453’te bir Ahitname vererek Galata’nın özerkliğini tanıdı. Galata’da bulunan Magnifica Comunita di Pera isimli devlet, 350 yıl ayakta kaldı.Osmanlı devleti Viyana’dan Yemen’e, Kırım’dan ve Cezayir’e kadar çok büyük bir coğrafyaya hükmetmesine karşın Latin Katolik devletine dokunmadı.Galata’nın bağlı olduğu Cenova şehri önce Fransız sonra da Sardunya işgaline uğrayınca Galata’daki devlet 1805’de son buldu. İlginç olan bu Latin Katolik devletle ilgili bir bilgiye rastlanmaması.LEVANTENLER1850’den başlayarak Beyoğlu, Galata, İzmir, Selanik gibi liman şehirlerine 50 bin Levanten göçmüş, bankalar, sigorta şirketleri, denizcilik şirketleri, ithalatçı ve mühendislik firmaları kurmuşlardır.Galata Limanı’ndan dolayı bu bölge Osmanlı’nın en önemli ticaret merkezi oldu. Galata’daki ticaretten büyük kazanç elde eden Levantenler için geldikleri Avrupa şehirlerine benzeyen Beyoğlu’nu kurmuşlardır. Galata - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu, Turan Akıncı’nın dokuzuncu çalışması. Kent araştırmaları ülkemizde pek çalışılan bir alan değildir. Akıncı’nın bu konuda yazmış olduğu Beyoğlu, Cumhuriyet’te Beyoğlu, Dersaadet kitapları gibi Galata kitabı da hem genel okurlar hem de araştırmacılar için yararlı bir kaynak niteliğindedir.www.idrak34.com Editor : Şerif SENCER
