Arkeoloji ÖZETİ| deyince “kazı” sözcüğü hep onunla birlikte anılır. Tarihi yapıların ve kültür miraslarının birçoğu, özenle yapılan arkeolojik kazılar sayesinde gün ışığına çıkarılıyor. Aralarında devasa olanların da bulunduğu bu kalıntılar nasıl oluyor da yerin metrelerce altında kalabiliyor?
Gezdiğimiz antik kentlerin, modern şehirlerin göbeğinde bulunan kocaman mimari yapıların arkeolojik kazılarla toprağın metrelerce altından nasıl çıkarıldığı sorusu; çocukken ören yerlerine yapılan okul gezilerinde hepimizin merak ettiği bir soruydu. Ya da ziyaret ettiğimiz bir müzede gördüğümüz, bir zamanlar sahibi için çok değerli bir vazoyu kimin nasıl ve neden gömdüğü…
Aslında çoğu tarihi eser özellikle toprağa gömülmedi.
Bu kısmı bir örnekle açıklayalım: Yakın dönemde büyük yankı uyandıran “Hipodrom Projesi”ni duymuş olabilirsiniz. Bölgede yer alan ve günümüze kadar ulaşan bazı tarihi kalıntılar bulunuyor. Bunlardan biri, meşhur Dikili Taş. Dikili Taş’ın tabanı ve bizim ayak bastığımız zemin arasında birkaç metre var. Açık alanda bulunan bir kalıntı olduğu için, güvenlik amacıyla etrafı kontrol altına alınmış durumda.
Ama kimse onun zeminini orada bilinçli olarak bırakmadı. Tarihin kendisi de tarihi yapılar da katmanlar halinde bulunuyor çünkü her dönemde yaşayan farklı insan toplulukları, eski kültürden kalanların üzerine bir yenisini ekledi.
Güç savaşları, toprak kavgaları ve üst üste yapılaşmalar bunların başlıca sebeplerinden.