Su ÖZETİ| ayak izi, mal ve hizmetlerin üretimi için kullanılan tatlı su miktarını ifade ediyor. Daha doğrusu bu, insanların tükettikleri veya kirlettikleri tatlı su miktarının ölçümüdür diyebiliriz. Örneğin pirinç yetiştirmek veya arabalara yakıt tahsis etmek gibi durumlarda kullanılan su miktarının ölçümü bize bu izin ne boyutlarda olduğunu gösteriyor.
Ülkelerin tek tek ve hatta küresel çapta bile ne kadar su tükettikleri litre veya metreküp cinsinden ölçülebiliyor. Velhasıl üretimden tüketime kadar tüm tedarik zincirlerinin, ne kadar su kullandıklarını ve kirlettiklerini bu sayede öğrenebiliyorsunuz. Peki bu durumun hayatımıza etkisi nedir?
Aslında bu biraz da ''su israfının ve suyun bilinçsiz kullanımının'' boyutlarını anlatan bir mesele.
Örneğin tüm dünyadaki şirketlerin faaliyetleri açısından su ayak izine baktığınızda bunun, üretimdeki ton başına, hektar başına, para birimi başına ölçümünü yapabiliyorsunuz. Özellikle şirket bazlı su ayak izi ölçümü yapmak çok önemli çünkü suyun nereden ve ne zaman alındığı bu sayede tespit edilebiliyor. Böylece su kaynaklarının kıt olduğu bölgelerden su alınmışsa bunun için hemen harekete geçmek gerekiyor. Yani hemen o kaynaklardan su alımının kesilmesi için bilinçlendirme çalışmaları başlatmak lazım desek daha doğru.
Bu noktada su ayak izi konusunda yapılan bilinçlendirme faaliyetlerinden ve bu kavramın ortaya çıkışından biraz bahsetmek gerekiyor. Su ayak izi, 2002 yılında Sağlık Girişimcileri Birliği'nin Unesco kolunda çalışan akademisyen Arjen Hoekstra tarafından ortaya atılan bir kavram. Ardından 2008 yılında birçok sektörden iş insanları bu meseleye ilgi gösterdiği için Hoekstra, ''Su Ayak İzi Ağı' adlı bir topluluk kuruyor.
Böylece bu ağ, su israfının ve suyun bilinçsiz kullanımının ne sonuçlara yol açacağı konusunda bilgiler vermeye başlıyor. Hatta suyu sürdürülebilir şekilde nasıl kullanabileceğimiz konusunda da farkındalık yaratmak istiyorlar. En basitinden bu, birey olarak bizlerin günlük yaşamda ne kadar suya ihtiyaç duyduğumuz ve aynı şekilde şirketlerin üretim faaliyetlerinde ne kadar suya ihtiyaç duyduğu konusunda bilgilendirme yapan bir oluşum. Bu sayede ederinden fazla kullanmayarak su kaynaklarımızı koruyabileceğimize inanıyorlar.
Çünkü artık insanlar bilinçlenmezse, karbon ayak izinin iklim değişikliğini meydana getirdiği gibi, nüfus artış sorunu yaşayan günümüz toplumları da su tedarik etmede sorun yaşayabilir.
Hatta Arjen Hoekstra ve akademisyen Mesfin Mekonnen tarafından gerçekleştirilen çalışmaya göre her insan, yılda ortalama 1.385 metreküp su tüketiyor. Bir başka örnek olarak Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO), 10 dakikalık bir duş aldığımızda yaklaşık 200 litre su tükettiğimizi ifade ettiğini verebiliriz.
Mesela Birleşmiş Milletler'e göre, 2050 yılına kadar insan nüfusu 10 milyar kişiye yaklaşacağı için su kaynaklarını doğru kullanmamak, dünyada yaşayan tüm canlıların yaşamını tehlikeye atıyor. Yani gördüğünüz gibi kullanım oranı bu şekilde artmaya devam ederse gerçekten de tüketecek su bulmakta zorlanabiliriz.