Son ÖZETİ| günlerin gündem konularındanbiri de giyim kuşam. Genel seçimler yaklaştıkça seçim malzemesiolacak nitelikteki her şey siyasetin algı pazarındaki yerinialıyor. Giyinme biçimi de bu anlamda her dönemin klasikleşmişkonularından biri. Konu gündeme gelmişken biz de bu yazıda giyimkuşamın sosyokültürel anlamına biraz değinelim istedik.
Giyinme öncelikle insanlarındoğal bir gereksinimi olup, vücudun soğuk, sıcak gibi dışetkenlerden korunması amacına dönük olarak biçimlenmiştir.Ancak zamanla toplumsal yapıların belirmesi, insanların, içindeyaşadıkları toplumda sosyal birer varlık olarak da karakterizeolmalarıyla giyim tarzı sosyokültürel yanıyla da işlevsellikkazanır. GİYİM KUŞAM STATÜ GÖSTERGESİYDİToplumsal yapıların oluşması,sosyoekonomik ve sosyokültürel konumların ayrışmasıyla giyimkuşamın, gereksinim olmanın yanında simgesel bir işlevebüründüğü de görülmektedir. Bu anlamda özellikle de moderndönemlere kadar giyinme biçimi, insanların ait olduklarıtoplumsal statüyü, dolayısıyla da ekonomik düzeyi gösterenönemli bir simgesel araç olarak işlev görmüştür. Öyle kiOrtaçağ Avrupası’nda kölelerin, yoksullar, fahişeleri gibitoplumun en alt kesimlerinde yer alanların ipekten ya da benzerideğerli kumaşlardan üretilmiş bir giysi giymesi üstsınıftakilere hakaret sayılırdı. Toplumda her düzeydekikonumlanışın kendine özgü bir giyim tarzı vardı. Çağdaşlaşmayla bu katıkurallar esnemeye başladı. O zamana kadar siyaset ve dinindenetiminde olan giyim kuşam,burjuvazinin, para odaklı güç kazanımıyla kapitalizmin etkialanına girdi. Bir yandan çağdaş yaşamın özel ve kamusalolarak keskin sınırlarla birbirinden ayrılması, özel ve kamusalalana özgü giyim biçiminin belirlenmesi anlamına gelmekteydi.Nitekim bir yanıyla da bir gösteri alanı olarak beliren kamusalalanda insanların evdekinden farklı giyinmeleri, sosyeteyegösterişli ve şık giyim kuşamla çıkmaları yeni toplumsalyaşamın bir sosyokültürel gereksinimi olarak belirmişti. Diğer yandan tekstil alanındakigelişme ve kitlesel üretim, bir satış stratejisi olarak modaolgusunu gündeme getirmişti. İnsanların kamusal alandakendilerini en iyi şekilde temsil edecekleri tarzda giyinmeleri,modayı izlemeleri, toplumsal konum ve parasal güçlerini giyimkuşamla somutlaştırmaları yeni dönemin giyinme biçiminin önemlibelirleyenleri olarak dikkat çeker. GİYİM TARZLARI BENZEŞTİBunların yanı sıra kentleşme,yeni iş ve çalışma koşulları ve biçimleri, ritmi giderekhızlanan kent yaşamı gibi dinamikler de yeni dönemde insanlarıngiyim tarzlarını belirlemiştir. Erkeklerin ve kadınların aynıişyerlerinde, aynımesleki alanlarda çalışmaya başlamaları, günlük yaşamınhızlanan ritminde aynı koşuşturmanın içerisinde olmalarınakoşut olarak giyim tarzları da benzerlik göstermiştir. Hızlıritimli yeni günlük yaşamda giyim kuşamda rahatlık öne geçmiş,insanlar cinsiyet kimlikleri ya da toplumsal, kültürel, dini vb.konumlanışlarınötesinde gün içinderahat hareket edebilecekleri giysiler tercih etmeye başlamışlardır.Spor ayakkabıların günlük giyimde yer alması, kot pantolonunyaygınlaşması gibi giyim tarzları rahat giyinme gereksiniminedeniyledir. Bu arada elbette modanın yönlendiriciliği herdurumda belirleyici olmaya devam etmektedir. Ancak sosyokültürel alanda giyimtarzının simgesel işlevi de devam etmektedir. Toplumsal vekültürel konumlanışlar, din, cinsiyet, etnik, mesleki, kurumsalkimliklerin de giyim tarzıyla sembolize edilmesine yönelikeğilimler toplum genelinde olmasa bile belli ölçüdeişlevselliğini sürdürmektedir. Ancak bunların gündelik yaşamıngenel akışı içinde giderek sınırlı alanda kaldığı dagözlenmektedir. Özellikle de din, cinsiyet ve etnik kimlikleringiyim kuşamla sembolize edilmesi aynı zamanda bu kimlikselalanların bir tür mücadele tarzıdır. Ancak gündelik yaşamıngenel akışı içerisinde bu tür yönelimlerin etkisinin süreklilikgösteremeyeceğini de kabul etmek gerekir. İnsanlar içerisinde yeraldıkları gündelik yaşamın koşullarına göre giyinmeyi tercihederler. Sonuç olarak insanlara belligiyim tarzlarınıdayatmak ya da giyim tarzları üzerinden insanlarısınıflandırmaktan vazgeçelim.Belli kurumsal vekimliksel alanlarda belligiyim tarzları tercih edilebilir. Ancak gündelik yaşamıniçerisinde insanları rahat bırakalım. Kim nasıl istiyorsa öylegiyinsin.www.idrak34.comEditor : Şerif SENCER
