Ambalajdan ÖZETİ| elektronik ürünlere kadar pek çok alanda hayatımızda olan siyah plastiğin geri dönüşüm sürecinde dirençli olduğunun bazı sebepleri var.
Sadece renginden dolayı geri dönüştürülemiyor olması garip görünebilir fakat bu durumun ardında bazı karmaşık bilimsel ve teknik engeller yatıyor.
Ayırma teknolojisinde işler biraz çetrefilli.
Öncelikle, siyah plastiğin geri dönüşümünün zor olmasının en büyük nedenlerinden biri, geri dönüşüm tesislerinde kullanılan optik ayırma teknolojileriyle alakalı.
Çoğu geri dönüşüm tesisi, plastikleri rengine ve türüne göre ayırmak için yakın kızılötesi (NIR) sensörlerini kullanıyor. Ancak siyah plastik, genellikle karbon siyahı pigmentiyle renklendirildiği için bu sensörlerden gelen ışığı emiyor ve geri yansıtmıyor.
Bu da onu “görünmez” yapıyor; dolayısıyla, otomatik ayırıcılar siyah plastiği diğerlerinden ayırt edemiyor ve ayrıştırma sürecinde geride kalıyor.
Sadece ayrıştırma sorunu ile de bitmiyor.
Siyah plastiklerde kullanılan ham madde çeşidi de süreci zorlaştırıyor. Siyah, her ne kadar kusurları örtmek için kullanılsa da geri dönüşüm sürecinde karıştırılan farklı plastik türlerini maskeliyor.
Çeşitli polimerlerin bir araya gelmesiyle oluşan bu karışım, geri dönüştürülmüş malzemenin kalitesini ve dayanıklılığını olumsuz etkiliyor. Yani siyah plastiği geri dönüştürdüğünüzde, elde edeceğiniz ürün hem estetik hem de dayanıklılık açısından çoğu zaman düşük kalitede oluyor.
Ancak bu konuda ümitsiz olmak da gerekmiyor.
Bu durumun böyle devam etmemesi, siyah plastiklerin doğrudan çöpe gitmemesi için yeni teknolojiler üzerinde çalışmalar sürüyor.
Kızılötesi ışığı yansıtan pigmentlerin kullanımı gündemde ve böylece siyah plastik, standart NIR sensörleri tarafından tanınabilir hâle gelecek.
Ayrıca kimyasal geri dönüşüm yöntemleri de gelecekte bu zorluğun üstesinden gelebilir çünkü bu yöntemler plastiklerin türünden bağımsız olarak onları moleküler seviyede parçalayarak yeniden kullanılabilir ham maddeye dönüştürebilir.
Sonuç olarak, siyah plastiğin geri dönüşümü, renk pigmentlerinden ayrıştırma teknolojilerine kadar uzanan bir dizi engelden ötürü karmaşık ancak geri dönüştürülebileceği günler umarız ki çok uzakta değildir!
Kaynaklar: World Economic Forum, Wrap, Recycle, Science FocusBu içerikleri de inceleyebilirsiniz:
Editor : Şerif SENCER
