Son ÖZETİ| zamanlarda ülkemizde de artan sel felaketleri, Dünya'nın birçok bölgesinden ölüm haberini beraberinde getirdi. Ciddi bir boyuta gelen bu sellerin neden yaygınlaştığı hakkında bilim insanlarını harekete geçirdi.
Yağışlarla birlikte sel felaketinin çoğalması hakkında atmosfer bilimciler uyarılarda bulundu; sellerin birdenbire artış gösterme nedenini açıkladı.
Türkiye, Hindistan, Japonya, Çin, ABD’de meydana gelen yıkıcı sellerin ortak bir özelliği var.
10 Temmuz 2023'te Hindistan, Himachal Pradesh, Kullu Bölgesi'nde şiddetli yağmurlar nedeniyle şişen Beas Nehri üzerindeki bir köprüden geçiyor. .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Atmosfer bilimciler, yaşanan iklim değişikliği sonucunda atmosferde oluşan sıcak fırtınalardan ve aşırı yağışlardan söz ediyor. Bu iklim değişikliği sonucunda yaşanacak olan ısınmalar durumu daha da kötüleştirecek. Sebebi ise çok basit: daha sıcak bir atmosferin daha fazla nem tutması.
Karbondioksit ve metan gibi gazlar, atmosferi ısıtarak Dünya'dan uzaya yayılması gereken ısıyı tutuyorlar. Bu da giderek ısınan bir atmosfer oluşturduğu için yağışlara sebebiyet veriyor.
Meteorolog Rodney Wynn: "20 derece, 10 derecenin iki katı kadar su tutma kapasitesine sahiptir."
10 Temmuz 2023'te Zonguldak'ta şiddetli yağmurların ardından sel sularında kısmen batık bir araba. .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Atmosferde yaşanan her 1 derecelik sıcaklık artışı, atmosferin %7 oranında daha fazla nem tutacağı anlamına geliyor. Meteorolog Rodney Wynn, sıcak havanın genişlerken soğuk havanın büzüldüğünü, bu durumun da atmosferin daha fazla nem tutacağı anlamına geldiğini söylüyor. NASA’nın verdiği bilgilere göre küresel sıcaklığın ortalaması 1880’den bu yana en az 1,1 santigrat derece artmış.
Türkiye’de ise Karadeniz kıyısı boyunca oluşan şiddetli yağışlar, nehirleri şişiriyor.
17 Temmuz 2023, New Jersey .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Atmosfer bilimleri profesörü Brian Soden, "Bir fırtına meydana geldiğinde, su buharı yoğunlaşarak yağmur damlacıklarına dönüşür ve yeryüzüne düşer. Bu nedenle, bu fırtınalar, içerisinde daha yüksek nem seviyesine sahip olan daha sıcak ortamlarda oluştukça, yağış miktarı artar" şeklinde açıklama yaptı.
Uzmanlar tarafından iklim değişikliği gerçekleştikçe yağışların daha yaygın bir hale gelmesi yüksek olasılıkla beklenen bir şey.
İklimbilimci Gavin Schmidt, iklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgeleri açıkladı.
Schmidt, bu durumdan etkilenen bölgeler için "Emisyonların büyük kısmı endüstriyel Batılı ülkelerden geliyor ve etkilerin büyük kısmı iyi bir altyapıya sahip olmayan, aşırı hava koşullarına daha az hazırlıklı olan ve bunu yönetmenin gerçek bir yolu olmayan yerlerde oluyor" ifadelerini kullandı.
Bilim insanları, konuyla ilgili araştırmalarını sürdürürken Hindistan, Japonya, Çin ve ABD’de insanların hayatlarıyla sonlanan sel felaketine sebep olan yağışların giderek artacağını yineledi.
Editor : Şerif SENCER
