1627-1691 ÖZETİ| yılları arasında yaşamış olan Robert Boyle, döneminin öne çıkan isimlerinden biriydi.
Boyle, bilimsel araştırmanın öncü bir figürü olarak yalnızca kendi dönemini değil, aynı zamanda geleceğin bilimini de şekillendirecek kadar ileri görüşlüydü.
Önce Robert Boyle’u tanıyalım. Kendisi modern kimyanın kurucularından biri olarak kabul ediliyor.
İngiliz bir bilim insanı ve düşünür olan Boyle, kimya, fizik ve felsefe alanlarında yaptığı çalışmalarıyla tanınıyordu.
Boyle, deneysel bilimin savunucularından biri olarak akılcı düşünceyi ve bilimsel yöntemi benimsemiş ve bilim dünyasında yaptığı önemli keşiflerle adını tarihe yazdırmış bir bilim insanıydı.
Boyle’un 1660’larda, gelecekteki bilim insanları için hazırladığı istek listesi de insanlığın gelecekte çözmesini arzu ettiği en büyük bilimsel zorlukları içeriyordu ve onun ileri görüşlülüğünü kanıtlıyordu.
Robert Boyle’un listesinde ne gibi maddeler yer alıyordu?
Robert Boyle’un gelecekte çözülmesini umduğu zorluklar şu şekildeydi;
Yaşamın uzatılması.Gençliğin geri kazanılması veya en azından bazı belirtilerinin (yeni dişler, gençlikteki gibi renklendirilmiş yeni saçlar) geri kazanılması.Uçma sanatı.Su altında uzun süre kalma ve orada serbestçe işlev gösterme sanatı.Uzaktan yaraların iyileştirilmesi.Hastalıkların uzaktan veya en azından nakil yoluyla tedavisi.Devasa boyutlara ulaşmak.Sadece alışkanlık ve eğitimle motorlar kullanmadan balıkları taklit etmek.Tohumdan çıkan şeylerin üretimini hızlandırmak.Metallerin dönüştürülmesi.Camı dövülebilir hale getirmek.Minerallerde, hayvanlarda ve bitkilerde türlerin dönüşümünü sağlamak.Sıvı alkahest ve diğer çözücü sıvılar.Parabolik ve hiperbolik camların yapılması.Hafif ve son derece sert zırhların yapılması.Boylamların bulunmasında uygulanabilir ve kesin bir yöntem.Sarkaçların denizde ve yolculuklarda kullanımı ve saatlere uygulanması.Hayal gücünü, uyanıklığı, hafızayı ve diğer işlevleri değiştirebilecek veya güçlendirebilecek, ağrıyı dindiren, zararsız uyku ve masum rüyalar sağlayan güçlü ilaçlar.Her türlü rüzgârda seyredecek ve batmayacak bir gemi.Çok uyuma ihtiyacından kurtulmak.Hoş rüyalar ve fiziksel egzersizler; mısır macunu ve Fransız yazarın bahsettiği mantarla örneklendirilmiştir.Çılgın, epileptik ve histerik kişilerin sahip olduğu büyük güç ve çeviklik.Sürekli ışık.Sürtünme ile kokulandırılabilen verniklerPeki, 2024 yılında bu listedekilerin hangilerini ne oranda gerçekleştirebildik?
İlk olarak tam anlamıyla gerçekleştirebildiklerimize bir bakalım;
Yaşamın uzatılması: Tıp ve sağlık alanındaki ilerlemelerle, ortalama yaşam süresini Boyle’un zamanına göre önemli ölçüde uzatmayı başardık.Uçma sanatı: Uçaklar, helikopterler, jetler ve hatta uzay araçları ile Robert Boyle’un uçma sanatı adı verdiği maddeyi gerçekleştirdik.Su altında uzun süre kalma ve serbestçe işlev gösterme sanatı: Dalgıç kıyafetleri ve denizaltılar ile uzun süre su altında kalma mümkün hâle getirildi.Hastalıkların nakil yoluyla tedavisi: Organ nakilleri sayesinde bu maddeyi de başardığımızı söyleyebiliriz.Tohumdan çıkan şeylerin üretimini hızlandırmak: Genetik mühendisliği ve tarım teknolojileri sayesinde bitki yetiştirmeyi hızlandırabiliyoruz.Sıvı alkaest ve diğer çözücü sıvılar: Modern kimya, birçok güçlü çözücü geliştirmeyi başardı.Parabolik ve hiperbolik camlar: Günümüzde teleskoplarda ve diğer optik aletlerde bu tür camlar kullanılıyor.Hafif ve son derece sert zırhlar: Kevlar vb. malzemelerle üretilen diğer modern zırhlar bu maddeyi gerçekleştirmemizi sağladı.Boylamların kesin şekilde bulunması: GPS teknolojisi sayesinde boylamlar artık son derece hassas bir şekilde tespit edilebiliyor.Hayal gücünü, hafızayı ve diğer işlevleri değiştiren ilaçlar: Antidepresanlar, uyku ilaçları ve anestezikler gibi birçok ilaç bu tanıma uyuyor. Bu maddeyi de gerçekleştirdik diyebiliriz.Sürekli ışık: LED'ler ve diğer modern ışık kaynakları uzun süre dayanıklı ve kesintisiz ışık sağlayabiliyor.Bir de kısmen gerçekleştirdiğimiz maddeler var.
Bunlar;
Gençliğin veya belirtilerinin geri kazanılması: Estetik cerrahi, saç ekimi, protez dişler ve saç boyama gibi yöntemlerle bu hedefi kısmen gerçekleştirdiğimizi söyleyebiliriz.Uzaktan yaraların iyileştirilmesi: Günümüzde robotik cerrahi vb. yöntemler ile uzaktan cerrahi müdahaleler yapılabiliyor. Bu durumda Robert Boyle’un istediğini modern bir şekilde yorumlayarak bir nevi gerçekleştirdik diyebiliriz.Metallerin dönüştürülmesi: Doğrudan metallerin dönüşümü olmasa da alaşım yapma ve metalurji teknikleri geliştirmeyi başardık.Camı dövülebilir hâle getirmek: Tam anlamıyla dövülebilir cam olmasa da esnek ve kırılmaya dirençli cam türleri geliştirilebildi.Minerallerde, hayvanlarda ve bitkilerde türlerin dönüşümü: Genetik mühendisliği ile hayvanlar ve bitkiler üzerinde bazı tür değişiklikleri yapılıyor olsa da mineraller için bu tam anlamıyla gerçekleşmediSarkaçların denizde ve yolculuklarda kullanımı: Sarkaçlar denizde tam olarak işe yaramasa da saat teknolojisi bu konuda gelişti.Batmayan gemi: Modern gemi mühendisliği, son derece dayanıklı gemiler yaptı ancak tamamen batmayan bir gemi olduğunu söylemek mümkün değil.Hoş rüyalar ve fiziksel egzersizler: İlaçlarla uyku düzeni sağlanabiliyor ancak bunun tamamen kontrollü olduğunu söylemek mümkün değil.Büyük güç ve çeviklik: Sporcuların performansını artıran egzersiz programları ve bazı ilaçlar bu maddeyi kısmen gerçekleştirdiğimizi gösterebilir.Peki hangi maddeleri gerçekleştiremedik?
Bunlar;
Devasa boyutlara ulaşmak: İnsan boyutlarını devasa boyutlara ulaştırmayı başardığımız tam anlamıyla söylenemez.Çok uyuma ihtiyacından kurtulma: Az uyuyarak sağlıklı kalmanın etkili bir yolu henüz bulunamadı.Sadece alışkanlık ve eğitimle, motorlar kullanmadan balıkları taklit etmek: İnsanlar yüzmeyi öğrenebiliyor ancak balıklar gibi tamamen doğal bir hareketle yüzmek için motor destekli cihazlara ihtiyaç duyuluyor. Yani bu maddeyi gerçekleştirdiğimizi söyleyemiyoruz.Sürtünme ile kokulandırılabilen vernikler: Sürtünme ile aktive olan kokular yaratmayı başarmış olsak bile bu maddeyi Boyle’un hayal ettiği şekilde gerçekleştirdiğimiz söylenemez.Özetle, Boyle şu anda aramızda olsaydı bu çağlara yaşamaktan oldukça mutlu olurdu gibi görünüyor...
Kaynak: Royal Societyİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
Editor : Şerif SENCER