Günümüzde, davranışsal veya psikolojik rahatsızlıkları sebebiyle destek alan bireylerde, beklenen iyileşmelerin aksine vaka sayılarında artış gözlemlendi.
İstatistiki veriye göre Türkiye’de 2023 ile 2024 yılında en çok randevu alınan branşların başında Psikoloji geldi. Bu durum, doğru tedaviyi ve psikolojik/psikiyatrik desteği uygulayarak bizleri sağlığımıza kavuşturacak 'Psikolog ile Psikiyatrist arasındaki ayrımı yapamıyor muyuz?' sorusunu akla getiriyor.
Hatalı tercihler olumsuzluklara tetikletiyor!Hücrelerimize işleyen ve iyileşmeye muhtaç sinirsel uyumsuzluklar bizleri suça meyil anlamda tetikleyerek çalışma hayatımız başta olmak üzere, trafikteki tahammülsüzlük ve aile içi geçimsizlik gibi birçok alanda bizleri etkileyerek cinayet işleyecek konuma kadar getiriyor. Peki bu durumda, Psikoloğa mı, Psikiyatriste mi gitmeliyiz?
Kamusal ve Toplumsal meselelerle ilgili çalışmalarını sürdüren Sosyal Hizmetler ve İletişim Uzmanı Taner Akkuş, konuya dair şu açıklamaları yaptı:
“Öncelikle çerçevesi ve sınırları sabit olan Psikoloji literatüründeki kuramlara bağlı tüm teknik uygulamaların zaten güncellenmesi gerekmektedir. Eski kaynaklar üzerinden gelişen günümüze ışık tutmaya çalışmak ne kadar fayda sağlar?. Zira çağımızın adı, dijital veya yapay zeka çağıdır. Bu çağda insanın sosyal alışkanları, sosyal davranış biçimleri, hatta genetik kodları, beslenme alışkanlıkları ve tükettiği gıda dahi etken rol oynamaktadır.
Bugün, Carl Rogers ve Abraham Maslow’un 1950’lerde geliştirdiği “hümanist psikoloji teorisine” dayanarak, acaba insana nasıl yaklaşabiliriz. Özellikle Covid 19 süresince ve sonrasında psikologlar, 1950’lerin dünyasına ışık tutan bu kuramla, günümüz insanına ne kadar etki edebilir. Aynı şey, bihevyorizm, strüktaralizm, fonksiyonalizm ve diğer psikoloji teorileri içinde geçerli değil midir? Öte yandan, öncelikle tıp doktoru olarak kabul edilen psikiyatristler, salt tıbbi yöntemleri kullanarak (psikoloji biliminden destek almadan) ruhsal hastalıklarda ne kadar etkin olurlar.
Psikologlar ve psikiyatristler ruhsal sorunların çözümünde katı kuralları işletirlerken, Türk toplumu olarak, psikolog ile psikiyatri arasındaki ayrımı da yapamıyoruz! İhtiyacımıza uygun psikolog ile psikiyatri desteğini mutlaka doğru ayırt etmeli ve bu ikisinin arasındaki farkı iyi anlamalıyız. Aksi takdirde, yanlış adresteki ezber kuramlar
üzerinden yapılan tekniksel uygulamalarla iyileşme yerine olumsuz sonuçlarla karşılaşırız. Bu da suça meyli ve buna bağlı çeşitli sinirsel hastalıkları tetikleyebilir.”
Psikolog ve Psikiyatrist Nedir, Aralarındaki Farklar Nelerdir?İnsanların düşüncelerini ve bu düşünceleri doğrultusunda gelişen davranışları farklı disiplinlerle inceleyip, inceleme sonucunda tanı koyarak ilaçsız bir şekilde psikoterapi seanslarıyla çözüme ulaştıran uzmanlara ‘Psikolog’, İnsanların iç dünyasındaki huzursuzluklar başta olmak üzere, çeşitli sinirsel bozukluklara neden olan yansımaları önlemek amacıyla tanı ve tedavi uygulayanlara da ‘Psikiyatrist’ denir.” diyen Taner Akkuş, “Genellikle kliniklerde Psikolog ve Psikiyatrist birlikte çalışsa da Psikologlar içsel uzman, Psikiyatristler ise tıbbi uzman (hekim/doktor) konumundadır. Kaldı ki, her iki alan da aslında bir yan daldır. Psikoloji alanı mevcut tekniksel yöntem ve uygulamaları madem ki güncelleyemiyor; o halde ihtiyaçlarımıza yönelik destek verecek adresi bari doğru belirleyelim.” Uyarısında bulundu.
‘Hasta’ ve ‘Danışan’ Ayrımının ÖnemiSon dönemde psikolojik tedavi gören vakaların, özellikle antidepresan gibi yatıştıran sakinleştirici ilaç kullanım oranlarının hızla arttığı gözlemlenmektedir. Bu durumun, uzmanlar üzerinde kaygı ve endişe yarattığını belirten Taner Akkuş bu duruma da dikkat çekerek: ‘Nesillerimiz, hekim gözetiminde ilaç kullanması gereken kişilere bilinçsizce ilaç tavsiyesinde bulunulması yüzünden adeta yok olma aşamasına geliyor. Kaldı ki, zaten psikologların danışanları “hasta” değildir. Eğer psikoloğa giden kişi gerçekten bir hasta ise, iyileşmenin sağlanacağı adres de doğru değildir. Gerçek adres, psikolojik alanın aksine “psikiyatri” alanıdır. Çünkü tedaviye muhtaç kişinin ilaç teminine dair reçete tedariği, psikolog eliyle olamaz. Psikoloji ile psikiyatri arasındaki en önemli fark, psikiyatristin ilaç yazma yetkisine sahip olması; psikoloğun ise böyle bir yetkisinin bulunmamasıdır. Bu fark esas alındığında ve her iki bölümün eğitim kaynaklı mesleki farklılığı göz önünde bulundurulduğunda, psikologlar danışanları için “hasta” ifadesini kullanamazlar; kullanmamalıdırlar da. Ancak, Psikiyatri de gerekli gereksiz her önüne gelene ilaç yazarak ilaç bağımlılığına sebebiyet vermemelidir.’Açıklamasını yaptı.
Psikolog mu, Psikiyatrist mi: Hangi Uzman Size Uygun?“Eğer psikolojik desteğe ihtiyaçınız olduğunu düşünüyorsanız, tedavi seçeneklerinde doğru tercihi yapmanız tedaviniz açısından büyük önem taşır.” vurgusunu yapan Taner Akkuş şöyle konuştu: Psikolog ile Psikiyatrist arasında seçim yapmak ise bazen kafa karıştırıcı ve zor bir süreç olabilir. Mental sağlığınızla ilgili bir sorun yaşadığınızı düşünüyorsanız, terapi ve danışmanlık için bir psikolog veya daha ilerisi klinik psikolog ile görüşebilirsiniz. Eğer ki, sinirsel kökenli veya tıbbi müdahale gerektirebilecek bir rahatsızlıktan şüpheleniyorsanız, bir psikiyatristten yardım almanız sizin adınıza daha uygun olacaktır. Var olan problemin yatıştırılması yönündeki eylemler aslında tamamen öteleme/örtme tekniğidir. Yani kısacası mevcuttaki tüm eylemler genel sorun/hastalığı ortadan kaldırmak yerine örtme tekniği ile konuyu/vakayı sadece bastırmaya yöneliktir. Aslolan temel sorunu ortadan kaldırmak ve iyileşmeyi sağlamaktır. Dolayısıyla, Psikologlara gelen hastalar doğru yönlendirilmeli, psikiyatristler de hekimliğine güvenerek her vakaya müdahale etmemeli ve adil davranarak tekniksel uygulamaların uzmanı psikolog veya klinik psikoloğa yönlendirmeli.” önerisinde bulundu.
Kötü Niyetli Kişilerin Tuzağına Düşmeyin: Hem Paranızı Hem Sağlığınızı KoruyunSosyal Hizmetler ve İletişim Uzmanı Taner Akkuş, konuya dair sözlerini şöyle tamamladı:, “Psikolojik olayların temelinde sinir hücrelerinin yattığını ve sinir hücrelerinin de vücudumuzdaki diğer hücreler gibi kendini yenilemediği yönünde bir kural/gözlemleme olmadığı gerçeğini saklamak kimseye yaramaz. Kaldı ki istatiksel veriler de bunu böyle doğruluyor. Yıllar önce oluşan kuramlara bağlı tekniksel yöntemlerin gelişen günümüz hastalıklarını iyileştirmesini beklemek yerine Ruh sağlığı hizmetlerini oturtmuş ülkelerde, ruh sağlığı hizmetini düzenleyen yasalar araştırılarak mevcut mevzuatlarımız geliştirilmelidir. Aksi taktirde istediği tedaviyi bulamayanlar başka arayışlara itiliyor. Yeterli eğitimi ve yetkinliği olmayan çok fazla sayıda sözde uzman ruh sağlığı hizmeti veriyor; hal böyle olunca çok sayıda insanın bu durumdan zarar görüyor. Öyle ki, bu defa tabiri caizse merdiven altı işletmeler veya sözde maneviyat adı altında görevli olduğunu söyleyen kötü niyetli kişilerin ellerine düşerek hem paramızdan hem de sağlığımızdan oluyoruz.”
Editor : Şerif SENCER
