Eğer ÖZETİ| en basit gündelik bir olayda bile tüm talihsizliklerin ve olumsuzlukların sizi bulacağınızı düşünüyorsanız, nosebo etkisi altında olabilirsiniz!
Gelin bu etkiyi daha detaylı açıklayalım ve bu düşüncelerin önüne geçmek için neler yapabilirsiniz bakalım.
Nosebo etkisi, tıbbi veya psikolojik bir durumda ve olumsuz beklentiler sonucunda, kişinin fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık hissetmesi durumudur.
Plasebo etkisinin tam tersi olarak görülen nosebo etkisi, kişinin kendisine zarar vereceğine inanması ile ortaya çıkar. Aslında bu etki, beyinde gerçekleşen birçok karmaşık süreç sonucunda kendini gösterir. Doğal olarak kişinin psikolojisini de olumsuz etkiler.
Örneğin bir ilacın yan etkilerinden tereddüt eden bir kişi, ilacı aldığında bu yan etkileri daha belirgin şekilde yaşayabilir. Esasen kişinin yaşadığı şikâyetler ilaçtan değil, yalnızca beklentilerinden kaynaklıdır.
Aslında günlük hayatınızda da karşılaşabileceğiniz bir durum olan nosebo etkisine karşı bilinçli olmak ve olumsuz düşünceleri, pozitif düşüncelerle değiştirmeye çalışmak bu noktada önem taşır.
Hatta günlük yaşantınızda nosebo etkisini fark etmeden bile deneyimlemiş veya deneyimliyor olabilirsiniz.
Örneğin gittiğiniz bir doktor, size verdiği ilacın baş dönmesine neden olabileceğini söylediğinde ve bu yan etkinin gerçekleşme ihtimalini düşünmeye başlamanız durumunda, zihinsel süreciniz vücudunuzu da etkileyebilir.
Belki de siz ilacı aldıktan sonra hiçbir yan etki olmayacaktı ve başınız da dönmeyecekti. Ancak doktor, bu ihtimalden bahsettiği için bu olasılığı düşünmek bile sizi rahatsız ediyor olabilir.
Bir diğer örnek, bir arkadaşınızın size birazdan yiyeceğiniz yemeğe dair olumsuz bir şey söylemesi ve o andan itibaren veya yemeği yedikten sonra mide bulantısı hissetmeniz olabilir.
Aslında bu mide bulantısı veya farklı mide şikâyetleri, tamamen psikolojiktir ve herhangi bir zararlı içerikten kaynaklanmaz. Bu durumda vücudunuz, tamamen zihinsel olarak tetiklenmiş olabilir.
Yine internet üzerinde yayılan yanlış bilgiler de bazı fiziksel etkilere neden olabilir.
Örneğin bir ürün veya yiyecek hakkında okuduğunuz kötü yorumlar, o ürünü kullanmaya başlar başlamaz kendinizi kötü hissetmenize neden olabilir. Yani yine zihinsel beklentileriniz, vücudunuzun gerçek fizyolojik tepkilerini yönetebilir.
Ayrıca sosyal medya, günlük yaşantımız üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Burada bazen doğru olmayan bilgiler vardır ve bu bilgiler hızla yayılır. İnternet aracılığıyla maruz kaldığınız asılsız sağlık konulu bilgiler veya herhangi bir ürün ya da kişi ile ilgili asılsız iddialar, nosebo etkisi altına girmenize sebep olabilir.
Yine son dönemde yapılan araştırmalara göre sosyal medyadaki bilgi kirliliği hem fiziksel hem de zihinsel sağlık üzerinde oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Bu noktada sosyal medyada karşılaştığınız bilgilere karşı daha sorgulayıcı olmanız ve ilk gördüğünüze körü körüne inanmamanız büyük önem taşır.
Peki bu etkiyle nasıl baş edebilirsiniz?
En etkili yöntemlerden biri, nosebo etkisi altında olduğunuzu fark ve kabul etmektir. Herhangi bir konu ile ilgili negatif düşüncelere kapıldığınızda aslında bunların bir yanılsama olabileceğini kendinize hatırlatabilirsiniz.
Örneğin bir iş görüşmesi öncesinde “Kesin başarısız olacağım” gibi bir düşünceye kapıldığınızda, bunun gerçek olmadığını ve yalnızca endişelerinizden kaynaklandığını kendinize hatırlatabilirsiniz. Tüm bunların yanında elbette profesyonel bir yardım almak da en doğru karar olacaktır.
Kaynaklar: Medsafe, Science Direct, Health Lineİlginizi çekebilir:
Editor : Şerif SENCER
