Teknoloji

NASA Mühendisinin Tasarladığı "X" Şeklindeki Uçak

1950'lerde bir NASA mühendisi, uçak tasarımındaki simetri takıntısını sorgulayarak radikal bir öneride bulundu. Eğik kanatlar, havacılık dünyasına sadece bir teori olarak değil aynı zamanda gerçek dünyada test edilen prototiplerle adım attı.

NASA Mühendisinin Tasarladığı
24-03-2024 23:17

Bir ÖZETİ| zamanlar gökyüzünde simetrinin hüküm sürdüğü bir dönem vardı. Kuşların kanat çırpmasından esinlenerek mühendisler, uçakların da doğanın dengesine ayak uydurması gerektiğine inanıyordu.

Ancak 1950'lerin cesur bir NASA mühendisi, uçuş kitabını yeniden yazmak üzereydi. "Peki ya uçaklar simetrik olmak zorunda değilse?" diye sordu. Bu soru, havacılık tarihinde yeni bir sayfa açtı ve eğik kanatlar fikrini doğurdu.

Uçuşun erken dönemlerinde mühendisler, doğanın uçuşa dair sunduğu simetrik tasarımlardan ilham alıyorlardı.

Robert Jones NASA

Teknoloji geliştikçe ve hız sınırları zorlandıkça simetriye olan bu inatçı bağlılık, aslında bir engel olarak ortaya çıktı. 1950'lerde NASA mühendisi olan Robert Jones, uçak tasarımında köklü bir değişiklik önererek bu engeli aşmayı teklif etti.

Jones, uçakların simetrik olmak zorunda olmadığını savunarak asimetrik ya da "eğik kanat" tasarımının potansiyelini ortaya koydu.

Robert Jones NASA

Uçakların daha hızlı ve verimli uçabileceği yaklaşımı, hem teorik olarak hem de yapılan prototip testleriyle kanıtlandı.

Hız sınırlarının zorlanmasıyla; ses bariyeri olarak bilinen ve pilotların kontrolünün zorlaştığı, stres kuvvetlerinin uçağın havada parçalanmasına neden olabileceği fenomenle karşılaşıldı.

Ancak 1947'de bir test pilotu, deneysel bir uçağı ses hızının ötesine uçurarak ses bariyerinin geçilemez bir engel olmadığını kanıtladı.

Eğik kanatlı uçak projesi NASA

Bu, süpersonik uçuşun farklı aerodinamik prensipler etrafında şekillendiğini gösterdi. Süpersonik hızlara ulaşmanın zorluklarından biri, uçağın hem ses altı hem de ses üstü hızlarda iyi performans göstermesi gerekliliğiydi.

Ses altı hızlarda ideal olan uzun ve düz kanatların, süpersonik hızlarda ince ve keskin şekilde süpürülmesi gerektiğiydi.

Jones'un eğik kanat konsepti, zorlukları aşmanın bir yolunu sundu.

NASA eğik kanat uçak

Merkezi bir pivot üzerinde dönen tek bir kanat kullanarak bu tasarımın rüzgâr tüneli testleri ve prototip çalışmalarıyla dengeli olduğunu kanıtladı.

Eğik kanatlar, transonik ve süpersonik hızlarda asimetrik olarak düzenlendiğinde çok daha düşük dalga sürüklemesine sahip olduğunu gösterdi. Böylece iki taraflı simetriye olan ihtiyacı ortadan kaldırdı.

NASA ve önde gelen uçak üreticileri Boeing ve Lockheed, eğik kanatları inceledi. Tasarımın hava yolculuğunu daha hızlı ve verimli hâle getirebileceğine dair sonuçlara vardı.

Eğik kanat araştırmaları, havacılıkta radikal değişikliklerin mümkün olduğunu gösterse de hayata geçirilmesi epey zordu.