1950 ÖZETİ| ve 60'lı yıllarda amfetamin bazlı diyet hapları oldukça yayındı fakat bağımlılık yapmasının yanında ciddi yan etkileri de ortaya çıktı ve popülaritesini yitirdi. 1997'de yine aynı tip ilaçlar kalp kapakçığına verdiği hasardan dolayı yasaklandı.
Peki ama obeziteyle mücadele için bu ilaçları kullanmak şart mı? Bunun herhangi bir yolu yok mu? Özellikle ülkemizde de “mucize zayıflama ilacı” olarak bilinen Wegovy’e öncülük eden bilim insanlarından Jens Juul Holst ve Joel Habener konuyla ilgili görüşlerini bildirdiler.
Obeziteyi önleyen ilaçlar "insanların içine para ve zaman soktukları dipsiz bir çukur" olarak görülüyor.
Eskiden üretilen ve formülü az çok bilinen kilo verme ilaçlarının yeni hâli çok farklı görünüyor. Bu ilaçlar, kan şekeri seviyesini düzenleyen ve yemeğin mideden ayrılma hızını yavaşlatarak insanları daha uzun süre tok tutan glukagon benzeri peptit 1 (GLP-1) adlı bir hormonu taklit ederek çalışıyor. GLP-1'i taklit eden ilaçlar da kilo vermek için çok güçlü bir araç gibi görünüyor.
ABD’de bazı insanlar tip 2 diyabet için onaylanan kilo verme amacıyla semaglutide kullanarak 68 hafta sonra vücut ağırlıklarının en az %15'ini kaybettiklerini beyan ediyorlar. İlacın ismi ise İngiltere’de de onaylanmak üzere olan Ozempic.
Ancak GLP-1'in geçmişi 40 yıldan daha eskiye, yani obezitenin bugünkü sağlık krizi haline gelmesinden önceye dayanıyor.
GLP-1 hormonu üzerinde çalışmalar yaparak ilaçların geliştirilmesinde önemli bir rol oynayan iki bilim insanı, bu ilaçların geleceği hakkında birtakım bilgiler veriyor. Bu kişilerden biri Kopenhag Üniversitesi Biyomedikal Bilimler Bölümü'nde Profesör Jens Juul Holst; diğeri Massachusetts'teki Kitle Genel Araştırma Enstitüsü'nde Profesör Joel Habener’dir. 2021'de Habener, Holst ve Daniel Drucker, GLP-1 hormonuna dayalı tedavileri keşfetme ve geliştirme çalışmalarından dolayı Warren Alpert Vakfı Ödülü'ne layık görülmüşlerdi.
GLP-1 hormonunun hikâyesi aslında diyabet ve obeziteden başka bir yere dayanıyor. Holst, duodenal ülser hastalığı ile bunu keşfetmiştir.
Bu hastalık da insanların yemek yerken salgıladıkları hormona bakmak anlamına geliyor.