Söz ÖZETİ| konusu çay tabağı olunca çok çeşitli modelleri bulunsa da direkt gözümüzün önüne gelen kırmızı beyaz renkli tabaklar, bize kahve ve kıraathaneleri hatırlatıyor ve âdeta “hey gidi günler” dedirterek bizi çok eskilere götürüyor.
Peki dünden bugüne devamlılığını koruyan ve çayların daha da lezzetli olduğunu düşündürten bu tabağın sırrını hiç merak etmiş miydiniz?
Türkiye’de gelenekselleşen ve aynı zamanda millileşen bu tabağın ismi aslında "Acem çay tabağı".
Adından da anlaşıldığı gibi bu tabağın kökeninin İran’a ait olduğu düşünülüyor ve bu bölgede “nalbeki” ismiyle anılıyor. Uzun yıllar boyunca kullanılmış ve günümüzde de varlığını hâlâ sürdüren bu çay tabağının tasarımının kime ait olduğu ise muamma.
Türkiye’de bu tasarımı ilk etapta üretip dağıtımını yapan kuruluşun İstanbul Porselen olduğu tahmin ediliyor. Hatta bu tabağa şeklini veren kalıpların hâlâ varlığını sürdürdüğü ve üretimine de bu şekilde devam edildiği biliniyor.
Peki bu çay tabaklarında içtiğimiz çayın tadı neden hep bir başka?
Nalbekilerin üzerindeki renk ve şekiller, gelişigüzel bir dizayndan ziyade birkaç gizli anlam barındırıyor. İlk etapta bu çay tabağına gözümüz iliştiğinde canlı kırmızı renkler dikkatimizi çekiyor. Mavi ve yeşil renklilerinin kullanımı az da olsa devam etse de genelde kırmızı oluşuyla millileşen bu tabaklardaki kırmızılıkların yanında, tabağın tasarımının geri kalanına ise beyaz renk hakim.
Bu kırmızılıkların anlamı, çayın geldiğinde tavşan kanı görünmesini sağlamak. Eğer tabağın tamamı kırmızı renk olsaydı ilk etapta muhtemelen çayın acı ve bayat olduğunu düşünecektik.