Yatakla ÖZETİ| cebelleşip uyumakta güçlük çekiyorsak ve geceyi gündüz edemiyorsak aslında insomnia hastalığı ile mücadele ediyor olabiliriz. Bu durum bazen o kadar ciddi boyutlara ulaşır ki kimi gecelerde sabaha kadar uykusuz kalabilirsiniz. Günün yorgunluğu, beynin arka planında dönüp duran düşünceler, uyku için konforlu bir ortamın olmaması gibi durumlar verimsiz uykunun başlıca nedenlerindendir. Özellikle aklına bir düşünce takılıp kalan insanlar ve iş hayatından dolayı uyku düzenini oturtamayan insanlarda insomnia hastalığı oldukça sık rastalanabilir.
KRONİK İNSOMNİA (UYKUSUZLUK HASTALIĞI) BELİRTİLERİ
İnsomnia, uyku bozukluğu olarak bilinen ve kişinin yeterli miktardaki uykusunu alamama veya uyku kalitesinin düşük olması durumunu ifade etmektedir. Kişi, uykuya dalamama, uykuda sık sık uyanma veya erken uyanma gibi başlıca problemleri yaşayabilir.
İnsomnia rahatsızlığı birkaç gece sürerse geçici, 1 hafta ile 3 hafta arasında sürerse kısa süreli, 3 haftadan fazla sürerse kronik insomnia olur. Kronik bir hastalığa dönüşerek uyuma eksikliği doğrultusunda oldukça zararlı olabilir.
İnsomnia doğal uyuma dengesini bozar ve tedavisi oldukça zor olabilir. Hastalar genel olarak öğleden sonra ya da akşama doğru kısa süreli uyudukları için, geceleri de uyumakta zorluk çekerler. Bazıları da vücutlarını sınırlarında kullanmaya çalışırlar. Bu da çok mühim fiziksel ve zihinsel sorunlara yol açar.
Genellikle strese, kaygıya, depresyona fiziksel rahatsızlıklara, ilaç veya madde kullanımına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kronik insomnia durumunda, belirtiler en az üç ay boyunca devam eder ve hayatın günlük akışı üzerinde olumsuz etkiler bırakır.
KRONİK İNSOMNİA (UYKUSUZLUK HASTALIĞI) SEBEPLERİ
Stres ve kaygı: Özellikle yoğun iş temposu, finansal zorluklar, ilişki sorunları veya sınav stresi gibi sebepler birçok insanın uyku düzeni bozabilir.
Fiziksel sağlık sorunları: Kronik ağrılar, astım ve alerjiler, reflü, artrit gibi rahatsızlıklar, uyku kalitesinin azalmasına neden olabilir.
İlaçlar ve madde kullanımı: Bazı ilaç ve uyarıcılar, uyku kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Çevresel faktörler: Gürültü, ışık kirliliği, yüksek sıcaklık veya soğukluk, yatak ve yastık seçimi gibi ortamı etkileyen çevresel faktörler uyku düzenini bozabilir.
UYKUYA GEÇİŞTE HUZURSUZ BACAK SENDROMU
Genellikle dinlenme halindeyken veya uykuya geçişte bacaklardaki tarif edilemeyen huzursuzluk, karıncalanma, yanma, batma ve ağrı hissinin ortaya çıkmasıdır. bu rahatsızlıktan muzdarip kişiler kalkıp yürümeye geçtiklerinde şikayetlerinin azaldıklarını söylüyor. Semptomların belirginleşmesiyle beraber uykuya geçerken ya da uykudayken yaşam kalitesi bozulmakta.
UYKUSUZLUK VÜCUTTA NE YAPAR?
Enerji seviyesini düşürüp ruh halini de olumsuz yönde etkilediği için yaşam kalitesini oldukça diplere çekmektedir. Uzmanlar sağlıklı bir yaşam için günde 7-8 saat uyku alınması gerektiğini öneriyor. İnsan hayatının düzenli işleyişi için verimli uyku alınması şart aksi takdirde vücudun diğer fonksiyonları görevini yerine getiremeyebilir. Genellikle stres ve travmalara yol açan bu rahatsızlık uzun vadede kişiyi hayatın akışından alıkoyabilir. Yeterli dinlenme süresine izin verilmeyen bünyede bağışıklık düşüşü ve halsizlik gözlemlenmektedir.
İNSOMNİA NASIL GEÇER?
İnsomnia (uykusuzluk hastalığı) tedavisi için kişide yatan sebeplere öncelik tanınmalıdır. Çünkü kişiden kişiye farklılık gösteren bu tedavi yöntemleri bazen yüzeysel pratiklerle bazen de ilaçla derin yöntemlerle gerçekleşmektedir. Hastanın yaşam tarzı, belirtileri ve sağlık durumu göz önünde bulundurulmalıdır.
Uyku düzeninde değişiklikler yapılmalıdır. Bu değişiklikler arasında düzenli uyku ve uyanma saatleri belirlemek, yatak odasını rahat ve konforlu bir ortam haline getirmek, yatak odasında elektronik cihaz kullanımını azaltmak ve uyku öncesi yavaşlamak için bir rutin oluşturmak yer alır.
Doktorlar, insomnia için uyku hapları veya antidepresanlar gibi ilaçlar reçete edebilirler. Ancak, bu ilaçların uzun süreli kullanımı bağımlılığa neden olabilir ve bu nedenle sadece kısa süreli ve mutlaka doktor kontrolünde kullanılması önerilir.
Bilişsel davranış terapisi, uyku bozuklukları tedavisinde sık kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. Bu tedavi, uyku hijyeni, relaksasyon teknikleri ve uyku sorunlarına yönelik farkındalığı artırmak için yapılan bireysel veya grup terapisi seansları içerir.
Düzenli fiziksel aktivite ve hareket rejimi uyku kalitesini artırabilir beraberinde insomnia semptomlarını da azaltabilir.
Yoga, meditasyon, akupunktur gibi alternatif tıp tedavileri, insomnia tedavisinde faydalı olabilir. Ancak yaptırmadan önce üzerinde derin bir araştırma yapılması önerilir.
Editor : Şerif SENCER
