Gündem

Kaya Adam'ın zaferi

Yunan subayların ona verdiği isimle Kaya Adam, yani Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Türk Ordusu’nun kesin zaferiyle sonuçlanan Büyük Taarruz’un karşı taraftaki yankıları...

28-08-2022 14:08

BüyükTaarruz’un ÖZETİ| 100. yılını kutluyoruz. Taarruz sonrası Türkmilletinin elde ettiği zafer Lozan masasına başı dik, onurlu birdevlet olarak oturmamızı sağladı. O masadan tam bağımsızTürkiye Cumhuriyeti’nin tapusunu alışımızın temeli oldu.Türklerin zaferi Yunanların felaketiydi. Yunanlar, İzmir’i işgalve vahşetle boy gösterdikleri, adına Küçük Asya Seferidedikleri ve Türk’ün büyük zaferine değin sürdürdüklerimaceralarını tarihlerinde Mikrasiatiki Katastrofi (Küçük AsyaFelaketi) olarak anıyor.

Bugünsizlerle uğradıkları bu felaketin son halkası olan BüyükTaarruz hakkındaki düşüncelerini paylaşmak istiyorum.Düşüncelerini dile getirenler Yunan Küçük Asya Ordusu (KAO)’nunüst düzey komutanları. Kimi Kralcı kimi Venizelist olsa da hepsi“Megali İdea” ülküsüne bağlı isimler. Onların yorumlarıTürk’ü ve Atatürk’ü küçümseyenlere de yanıt olacak.

YunanlarSakarya’da aldıkları darbenin ardından taarruz gücünüyitirmiş, savunmaya geçmiştir. KAO’nun İkmal Şube Müdürüolan Yarbay Georgios Spridonos da bu düşünceyi onaylar. Taarruzsırası Türklere gelmiştir. Mustafa Kemal Paşa bir yandan ordununeksiklerini gidermeye yönelir, öte yandan muhaliflerininhırçınlıklarıyla uğraşır. Muhaliflerin Türk ordusunahakarete kadar varan suçlamalarının Yunan tarafındaki yankısıMustafaKemal açısından olumludur. Zira, Yunan İstihbarat Şubesi“Kemalistlerinmorallerinin sıfıra indiğini”düşünür. Yunan Genel Karargâhı’na“Kemal’ekarşı arkadaşları tarafından tertip edilen bir ayaklanmanınbeklenmekte olduğu”bilgisi geçilir. Böylece Yunan tarafında büyük iyimserlik egemenolur.(G.L. Spridonos, Harp ve Hürriyetler:212)

Kanellopoulosdiyor ki;“Orduidaresi Türk Ordusunun bir taarruz için hazırlandığına dairhaberleri … aldı. Fakat Yunan Başkumandanı, … Mustafa Kemal’inherkesi aldatacak bir şekilde hareket ettiğine ve Türk Ordusununamacına ulaşmak için gereken taarruzu yapabilecek kudrete sahipolmadığına kati surette inanmıştı”.(K. D. Kannellopoulos, Küçük Asya Mağlubiyeti, 1936:54)

KAOBaşkomutanı Hacıanestis,24Ağustos’ta verilen bilgilere karşın Türklerin taarruzyapacağına inanmaz. O, cepheden 420 kilometre uzakta İzmir’deykenBaşkomutan Mustafa Kemal Paşa ordusunun yanı başındadır.Güneyden yapacağı saldırı için kuzeyden ordu kaydırmasını 25Ağustos’ta tamamlar. Kuzeyde yaptırdığı baskınlarla dataarruz yönü konusunda hem Yunan’ı hem İngilizleri yanıltır.Fahrettin Altay Paşa komutasındaki süvarilerin Ahır Dağı’ndakipatikayı fark etmeleri ise Yunan’ın çember içine alınmasınısağlayacaktır.

BüyükTaarruz 26 Ağustos sabahı saat 5.00’te tüm cephede birden tanzimatışı ile başlar. 30 Ağustos günü Başkomutan Mustafa KemalPaşa’nın Aslılanlar-Çal-İşören hattında bizzat yönettiğimeydan muharebesiyle KAO’na son darbe vurulur. Yunanların Kocaelive Trakya’dan getirecekleri kuvvetleriyle Eskişehir’den çekilenkuvvetlerini birleştirme ve İzmir doğusunda bir savunma hattıkurma olasılığını göz önünde bulunduran Başkomutan 1Eylül’de Türk ordusuna Akdeniz’e kadar düşmanı kovalamaemrini verir. Amansız takip başlar. 18Eylül 1922 gününe gelindiğinde Anadolu Yunan’dan tamamenarındırılmıştır.

İngilizlerin ve Yunanların altı ayda geçilemez dediği Kocatepe karşısındaki berkitimler ikinci gün yok edilmiştir. Kanellopoulos da Yunan cephesinin 27 Ağustos günü çöktüğüne işaret eder, sonucu “feci netice” olarak anar. Gördükleri rüyanın sona erdiğini söyler. “Türklere karşı 36 saat kahramanca çarpışan Yunan askeri, nihayet mağlup oldu” der. (Kanellepoulos, c.II:112)

GeneralDousmanis; “çürüme,çözülme, kaçma”sözcükleri ile ifade ettiği sonucu “hiçakla gelmeyen ve hesaplanmayan hezimet”olarak tanımlar. (Victor Dousmanis, KüçükAsya Harbinin İçyüzü,c.I, 1928:332-334)

GeneralLufas’a göre;“neticeâfet”tir.(Evangelos Lahanakardos, Küçük Asya Felaketine Dair Yeni Bol Işıkve General Lufas, 1928: 62-63, 70)

SüvariSubayı olan Tanaş Hrisohoos,Türk süvari kolordusunun başarısını kabul eder, sonucu o da“felaket”olarak anar.(T.Hrisohoos, Yunan Süvarisi Küçük Asya Harekatında 1912-1922;264.)

G.Spridonos ise hayret içinde şöyle der:

“14piyade tümeni, 1 süvari tümeni, 6 piyade alayından oluşan Yunanordusunun iki günlük bir muharebeden sonra nasıl olup da 1., 4.Tümenlerle, 7. Tümen’in bazı aksamından ibaret bir kalıntıyadüştüğü, Küçük Asya Seferi’nin cereyan ettiği devreyiyaşamış olan Yunan milleti için bir sır olarak kalmış vekalacaktır. … Bu hali ile hasım bile alay eder olmuş ve telsizleyayınladığı çağrılarla Yunanlara şöyle hitap etmişti:‘Yunanlar, nereye gidiyorsunuz? Tarihinizi düşünün. Durunuz,sizinle muharebe edelim.”(Spridonos: 230.)

Yunankomutanlar yapılan vahşeti de anılarına taşır. ÖrneğinGeneral Frangu 31 Ağustos’u 1 Eylül’e bağlayan gece çektiğitelgrafta şöyle der:

“Kaçaklarınyarattığı dağılma havası, birliklerin geri kaçmalarınınbüyümesine tehlikeli surette sebep olmaktadır. Kaçak yığınlarıyangınlar çıkarmakta ve duyulmadık haydutluk ve öldürmeleryapmaktadırlar. … bu cinayetler önlenememektedir.”(Spridonos: 265)

GeneralKontoules’in vurguladığı gibi,“Türklerölen babalarının mezarları için savaşmıştır.” Spridonos’unişaret ettiği gibi Türkler “bütünvarı, çoluğu, çocuğu ile 500 yıldan fazla bir zamandan beriyerleştiği, yurdunda savaşmıştır.”Türklere zaferi armağan eden ise Yunan subayların “KayaAdam”adını verdiği MustafaKemal’dir.(Spridonos:41,102.)

KüçükAsya Harekâtı Yunanistan için siyaseten de felaket olur. Türklerinkazandığı zafer “Yunanistan’ınmevkiini devirmiş, ikilik getirmiş, masum politikacılarıöldürmüş, başkalarını Avrupa’nın uzak yerlerine atmış veher bakımdan korkunç ve tehlikeli bir vaziyet yaratmıştır.Bu satırların yazarı Dousmanis’in Türklerin kazanımı nedirsorusuna verdiği yanıt ise tek cümledir: “Türkiyekendi siyasi istiklalini ve hürriyetini yenidenkazanmıştır.”(Dousmanis,c.III: 255, 332-334).

Bukutlu günü armağan edenlere ve onların anılarınısahiplenenlere saygı ve minnetle...