Üzerinde ÖZETİ| bulunan renkli şeritleri ve büyük kırmızı noktasıyla tanınan Jüpiter hakkında yapılan çalışmalar ve araştırmalar sonucunda da pek çok bilgiye ulaştık. Elde ettiğimiz bilgilerden bazıları, onun ne kadar ilginç bir gezegen olduğunu kanıtlıyor.
Gelin şimdi birlikte Jüpiter’in sahip olduğu enteresan özelliklere yakından bakalım ve bu devasa gezegeni yakından tanıyalım.
Jüpiter hakkında enteresan bilgiler: İçine tam 1320 tane Dünya sığdırabilecek kadar büyükÜzerindeki Büyük Kırmızı Leke, yüzyılardır devam eden gezegen büyüklüğündeki bir fırtınaJüpiter'i ilk gözlemleyen medeniyet BabillerJüpiter’de bir gün 9 saat 55 dakika sürüyorAslında Jüpiter'in de halkası varDünya'yı astreoidlerden koruyorNASA’nın uzay aracı Juno, Jüpiter'in kutuplarında geometrik şekiller gözlemlediİçine tam 1320 tane Dünya sığdırabilecek kadar büyük:Jüpiter’in Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen olduğunu aslında pek çok kez duyduk. Yine de bu ifade, onun büyüklüğünü açıklamak için biraz yetersiz kalıyor. Rakamlarla ifade edersek, Jüpiter Güneş Sistemi’ndeki diğer tüm gezegenlerin toplamından 2.5 kat daha büyük. Kütlesi ise Dünya'nın tam 318 katı kadar. Yani, içerisine tam 1320 tane Dünya sığdırabilecek büyüklükte.
Üzerindeki Büyük Kırmızı Leke, yüzyılardır devam eden gezegen büyüklüğündeki bir fırtına:NASA'nın Juno Uzay Aracı ile görüntülediği Kırmızı Leke fotoğrafı .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
İngiliz Bilim İnsanı Robert Hooke, 1664 yılında ilk defa Jüpiter’in kırmızı lekesini görüntüledi. Gökbilimciler, uzun yıllar bu kırmızı lekenin ne olduğuna dair araştırmalar yaptı. Bu lekenin 350 yıldır devam eden bir antisiklonik fırtına (Yüksek atmosferik basınç bölgesi etrafında dönen rüzgarlar) olduğu ise NASA’nın 25 Şubat 1979 tarihinde Voyager 1 Uzay Sondası ile yaptığı çalışmanın ardından anlaşıldı. Bu 'Büyük Kırmızı Leke'nin büyüklüğü, Dünya'dan dört kat fazla...
Jüpiter'i ilk gözlemleyen medeniyet Babiller:Eski bir Mezopotamya uygarlığı olan Babiller’in matematik ve geometri alanlarında yaptıkları çalışmalar herkes tarafından biliniyor. Science Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre de, Babillerin bu çalışmaları sayesinde Jüpiter’i gözlemlediği ortaya çıktı.
Berlin Humboldt Üniversitesi'nden Profesör Mathieu Ossendrijver, incelediği Babil tabletlerinde Jüpiter’in gece ne zaman görüleceği, hızı ve uzaklığını hesaplamak için yapılan çalışmalara rastladığını belirtti.
Jüpiter’de bir gün 9 saat 55 dakika sürüyor:Jüpiter, Güneş Sistemi içerisinde en kısa gün uzunluğuna sahip gezegen. Ayrıca 45.300 km/s dönme hızıyla Güneş Sistemi’ndeki en hızlı dönen gezegen de olan Jüpiter'de bir gün sadece 9 saat 55 dakika sürüyor. Jüpiter'in Güneş etrafında 1 tam tur atması için gereken süre ise 11.8 Dünya yılına eşit.
Aslında Jüpiter'in de halkası var:
Güneş Sistemi'mizdeki halkalı yapıya sahip tek gezegenin hep Satürn olduğu düşünülür. Aslında Jüpiter de benzer bir halkalı yapıya sahip. İlk olarak 1979'da Voyager 1 uzay aracının gözlemlediği uzay tozundan oluşan bu halkalar, kütle olarak Satürn'ün halkalarından çok daha az olduğu için Güneş ışınlarını yansıtamıyor ve gözle görülemiyor.
Dünya'yı astreoidlerden koruyor:Jüpiter, aslında Dünyamız için bir koruyucu melek. Jüpiter'in sahip olduğu büyük kütleçekimsel etki, astreoidlerin Güneş Sistemi içerisinde dağılmasını önlüyor. Dünya için tehdit oluşturabilecek astreoidler de Jüpiter'in çekim kuvvetine kapılıyor ve yön değiştiriyor. Tabii ki normalde Dünya'yı hedef almayan bir astreoidin Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlerin etkisiyle Dünya'yı hedef alabileceğini de bilmek gerekiyor.
NASA’nın uzay aracı Juno, Jüpiter'in kutuplarında geometrik şekiller gözlemledi:
NASA'nın Jüpiter'i incelemekle görevli uzay aracı Juno, 2018 yılında Jüpiter'in kutuplarını kızılötesi kameralarla görüntüledi. Gelen görüntülerde, çeşitli geometrik şekillerdeki dev gaz bulut kümeleri gözlemlendi. Yine daha önce Juno, Jüpiter'in güney kutbunda kutup ışıklarının oluştuğunu da keşfetmişti.
Editor : Şerif SENCER