Canlılar, ÖZETİ| hayatlarını devam ettirebilmek ve kendilerine benzer yeni canlılar dünyaya getirmek için ürerler. İnsanlarda olduğu gibi hayvanlar ve bitkilerde de bu üreme doğal olarak görülür. Fakat hepsinin üremesi sanılanın aksine birbirinden farklı, nasıl mı?
Bu üreme tek bir şekilde gerçekleşmiyor. Tıpkı bizlerde meydana gelen eşeyli üreme, yerini diğer canlılarda eşeysize bırakabiliyor. Eşeysiz üreme nasıl olur diye merak edip "bu 'eşeysiz' üreme hangi canlılarda görülür?" diye düşünüyorsanız hemen anlatalım.
En temelden başlayalım: Eşeysiz üreme nedir? Nasıl olur?
Yukarıda yer alan görselde gördüğünüz şey bir eşeysiz üreme. Görüldüğü gibi üremek için bir eşleri yok. Biyoloji derslerinden aşinalık kazandığımız bu üreme çeşitlerinden her canlı nasibini alıyor. Temelde iki şekilde üreme gerçekleşiyor: eşeyli ve eşeysiz. Eşeyli üreme, bir eş ile gerçekleşirken eşeysiz üremede bir döllenme meydana gelmiyor. Yani, tek bir organizmadan türeyen yeni bir canlının, sadece o organizmanın genetik materyalini taşıdığı bir üreme biçimidir de diyebiliriz.
Bu durumda ortaya çıkan yeni birey, âdeta ana organizmanın genetik bir kopyası oluyor ve bu benzerlik tıpatıp aynı düzeyde gerçekleşiyor. Yani bu üreme türü için ana organizmanın genetik bir replikası da diyebiliriz.
Peki hangi canlılar eşeysiz üreme gerçekleştiriyor?
Eşeysiz üreme, en basit ifadeyle canlıların dünyaya yeni canlılar getirebilmeleri için kullandığı bir çeşit üreme stratejisidir. Bu strateji, organizmaların karşılaştığı çeşitli durumlarla birlikte devreye girebilir. Bu üreme yöntemini benimseyen ve biyoloji derslerinden de kulak aşinalığımız olan o canlıları yukarıda derledik.
İşte bu canlılar, çevresel koşullara ve evrimsel baskılara uyum sağlamak adına eşeysiz üremeyi gerçekleştiriyorlar.
Eşeysiz üremeyi tek tip sandıysanız yanıldınız. Bunun bir de çeşitleri var.