Teknoloji

Deprem Sürecinde Gözden Kaçırdığınız Gelişmeler

Deprem gündemine yoğunlaştığımız günlerde geride kalmış, fakat gözden kaçırılmaması gereken önemli gelişmeleri sizler için derledik.

Deprem Sürecinde Gözden Kaçırdığınız Gelişmeler
01-03-2023 21:15

Kahramanmaraş ÖZETİ| depremleri hepimizi seferber etti ve tüm odağımızı depremden etkilenen kişilerin üzerine yöneltti. Hâlâ da yaşananların bir anca atlatılabilmesi adına sayısız kişi, kurum ve kuruluş, sabah akşam demeden çalışmalarına devam ediyor.

Hatta bu talihsiz deprem, dünya çapında da ses getirince çok sayıda ülke, bizlere destek oldu ve olmaya devam ediyor. Bu alanda çalışmalar kesintisiz olarak devam ederken deprem gündemine odaklanarak geride bıraktığımız, dünya genelindeki önemli gelişmeleri sizlere bülten hâlinde hazırladık.

İçindekiler

Yapay zekâ ve teknoloji dünyasındaki gelişmeler:ChatGPT’nin zihin yaşı belirlendi.“ChatGPT, Çin’de yasaklandı” iddiaları:Yapay zekâ dil modellerinin yazdığı kitaplar pazar yerlerini dolduruyor.Yapay zekânın değerini bu depremlerde gördük.Yapay zekada ses devrimi: ElevenLabsGoogle’ın zayıf yapay zekâ atılımı Bard:Yapay zeka kontrollü uçak 17 saat boyunca havada kaldı.Yapay zeka ile sıfırdan protein üretildi.Avatar filminde yer alan bir teknoloji hastalık tespitinde kullanıldı.GM, parmak izini kendi kendine silen dokunmatik ekran üretiyor.MIT mühendislerinden yeni görüntüleme yöntemi:Bilim haberleri:Sıtma taşıyan sivrisineklerin bölgesi her geçen yıl genişliyor.Araştırmaya göre hava kirliliği, gençlerde tansiyonun düşmesine sebep oluyor.Demir/çelik endüstrisinin emisyonunu azaltacak bir yöntem keşfedildi.Sabah erken saate ders koymanın öğrenciler üzerindeki etkisi:Genetiğiyle oynanmış ‘süper ağaçlar’ ekti.Araştırmacılar kağıt inceliğinde güneş hücresi geliştirdi.Bir ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastası, beyin implantıyla kelime rekoru kırdı.İsrail’de 3 bin yıllık beyin ameliyatının izlerine rastlandı.Elektronik cihazların ısınma problemini daha etkili şekilde çözebilecek yöntem: Hidrojelİnsan bedenindeki ısı daha verimli kullanılacak.NASA'nın yeni roket motoruYapay zekâ ve teknoloji dünyasındaki gelişmelerle başlayalım.ChatGPT’nin zihin yaşı belirlendi.

THE DECODER .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }

Stanford Üniversitesinden Psikolog Michal Kosinski tarafından yapılan bir test, ChatGPT’nin  9 yaşındaki bir çocuğun seviyesinde performans göstermesiyle sonuçlandı. ChatGPT’nin sorumlu olduğu konu ise “zihin teorisi” oldu. Bu ise kabaca “başka canlıların bilgi, duygu ve inanç gibi durumlarını anlama becerisi” olarak tanımlanıyor.

Henüz hakem onayı bekleyen çalışma ArXiv’de yayımlandı. Böylesine ses getiren bir dil modelinin elde ettiği sonuç oldukça ilginç.

“ChatGPT, Çin’de yasaklandı” iddiaları:

ChatGPT

Nikkei Asia’nın verdiği bilgilere göre Çin’deki teknoloji firmalarının ChatGPT ile bağlantılı hizmetler sunması yasaklandı. Bunun gerekçesi olarak ise ABD merkezli olan bu dil modelinin egemenlik için zararlı olabilecek yanlış bilgiler vermesi gösterildi.

Bu bilgilerin arasında Uygurlara yönelik insan hakları ihlali gibi hassas ve kritik konular yer alıyordu. Buna ek olarak Çin’de, ChatGPT’ye rakip bir dil modelinin geliştirme aşamasında olduğu da bilgiler arasında. Sonuç olarak resmi bir yasaktan ziyade şirketlerin ChatGPT’yi kullanmamaları söyleniyor.

Yapay zekâ dil modellerinin yazdığı kitaplar pazar yerlerini dolduruyor.

Kindle

Başta ChatGPT olmak üzere birbirinden farklı dil modelleriyle yazılan kitaplar, Reuters’ın haberine göre Amazon gibi pazar yerlerinde satılıyor. Hatta Amazon’un e-kitap hizmeti sunan mağazası Kindle’da, sadece bu ay 200’den fazla yapay zekâ ile yazılmış kitap yer aldı.

Bu kitapların yazarları arasında ChatGPT’nin de yer alıyor olması ise dikkat çekti. Bu da gösteriyor ki yapay-zekâ-tespit (?) araçları, henüz istenen seviyeye gelememiş.

Yapay zekânın değerini bu depremlerde gördük.

xView2 .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }

xView2 isimli yapay zekâ sistemi, ülkemizde gerçekleşen depremlerin ardından arama-kurtarma ve hasar tespiti gibi durumlarda kullanıldı. Uydudan alınan verilerin makine öğrenimiyle harmanlanmasından ortaya çıkan bu sistem, enkazın ciddiyetini göstermek amacıyla uydu görüntülerinde enkaz yerlerini farklı renk yoğunluklarıyla gösteriyor.

Bu bağlamda renk ne kadar koyuysa, enkazın da o kadar ciddi durumda olduğu anlaşılıyor. Yüzde 85 ile 90 aralığında bir doğruluk oranınsa sahip olan sistem, normalde günler alacak olan işlemleri birkaç saate indirgemiş oluyor. Tek eksik yanı binaları sadece üstten gösterebildiği için kenarlarda veya binanın altında oluşan hasara ait bilgi veremiyor olması. Yine de işleri fazlaca hızlandırdığı şüphesiz.

Yapay zekada ses devrimi: ElevenLabs