Enkazdan ÖZETİ| çıkarılan vatandaşlarda görülen crush (ezilme) sendromu hakkında uyarılarda bulunan Nefroloji Uzmanı Dr. Bahtışen Güven, "Crush sendromu, deprem sonrası görülen en önemli komplikasyonlarda ikinci sıradadır. Depremde enkaz altında kalma sonucunda ezilme biçiminde yaralanma, uzun süreli sıkışma ve hareketsizlik sonucu ortaya çıkar. Crush sendromunun en önemli etkisi akut böbrek yetmezliğidir. Kasların aşırı derecede ezilmesi, hızlı ve etkili bir tedavi uygulanmadığında ölümle sonuçlanabilir" dedi.
Ezilme biçiminde yaralanma, uzun süreli sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkan crush sendromuna yönelik bilgi veren Emsey Hospital'dan Nefroloji Uzmanı Dr. Güven, "Crush sendromunun en önemli etkisi akut böbrek yetmezliğidir. 1999 yılında merkezi Gölcük olan 7.4 şiddetindeki deprem sonrasında ortaya çıkan böbrek yetmezliği, tıp tarihi boyunca kaydedilen en büyük 'nefrolojik felaket' olarak adlandırılmıştı. Crush sendromu genellikle depremler, maden kazaları, trafik kazaları gibi olaylarla birlikte görülür. Kasların ve yumuşak dokuların üzerine düşen ağırlık sonucu ezilme, sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkar. Crush sendromu sonucunda böbrek yetmezliği, şok, kalp ve solunum yetmezliği görülebilir. Depremlere bağlı travmalardan sonra ikinci sıradaki ölüm sebebi crush sendromudur. Bir gözleme göre, depremde enkaz altında kalanların yüzde 40'ında crush sendromu gelişir. Deprem sonrasında can kaybını azaltmanın çarelerinden biri crush sendromunun tedavisini iyi bilmektir" diye konuştu.
CRUSH SENDROMUNDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR?
Dr. Bahtışen Güven, Crush sendromunda ilk yardıma ilişkin şunları söyledi:
"Öncelikle kazazedenin ve kurtarıcının güvenliği sağlanır. Kazazedenin yaşam fonksiyonları yakından izlenir. Kazazedenin kimlik bilgileri kayıt altına alınır. Olanak varsa periferik damar yolu enkaz altındayken açılır. Kazazedenin boyun omurları stabilizasyonu sağlanır. Kazazedenin gözleri ışığa karşı korunur. Diğer sistemsel fonksiyonları ve travma bölgeleri değerlendirilir. En yakın sağlık kuruluşuna ulaşımı sağlanır."
Crush sendromlu kişinin enkaz altından çıktığında sağlıklı görünebileceği konusunda uyaran Dr. Güven, "Fakat bir süre sonra ezilen doku üzerinden yük kalktığı için, kanlanma ile birlikte o bölgede olan toksinler kana karışır; böbrek, kalp ve akciğer bu durumdan etkilenir ve dakikalar içinde ölüm görülebilir. Bu durum "kurtuluş ölümü" olarak adlandırılmıştır. Crush sendromlu kişinin idrarı kahverengiye döner. Halsizlik, idrarda azalma, ödem, yüksek tansiyon ve kusma görülebilir. Böbrek yetmezliği gelişebilir ve hemodiyaliz tedavisi gerekebilir" ifadelerini kullandı.
Editor : Şerif SENCER
