Teknoloji

Deprem Esnasında İki Binanın Birbirini Yıkması: Çekiçleme

Büyük depremler sırasında sadece çürük binalar yıkılmıyor. Bazen sağlam bir bina, yanındaki binanın kendisine çarpması nedeniyle hasar görebiliyor ve hatta yıkılabiliyor. İşte bu duruma "çekiçleme etkisi" deniyor.

Deprem Esnasında İki Binanın Birbirini Yıkması: Çekiçleme
21-02-2023 09:23

Türkiye ÖZETİ| bir deprem ülkesi ve bu durumun ne kadar acı sonuçlara yol açabileceğini 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde bir kez daha gördük. 7.7 ve 7.6'lık depremler, başta Kahramanmaraş olmak üzere en az 11 ilde çok büyük bir yıkıma neden oldu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre 6 Şubat depremlerinin maliyeti, 100 binden fazla bina oldu.

100 binden fazla binanın yıkılmış veya acil yıkım kararı verilmiş olması, bu binaların tamamının çürük olduğu anlamına gelmiyor. Aslında bazı binalar, ne yazık ki yanlarındaki binalar nedeniyle yıkıldılar. Hatta pek çoğunuz izlemişsinizdir; deprem anında çekilen bazı binalarda çok şiddetli gümbürtülerin kopmasının nedeni de buydu. Birbirlerine çarpan binalar "çekiçleme etkisi" yapmış, depremin şiddetini ciddi anlamda artırmıştı.

Peki nedir bu çekiçleme etkisi? Nasıl oldu da depremin bilançosunu artırdı?

bitişik yan yana bina apartman

Gerek Türkiye gerekse diğer ülkelerde sıra evler yaygındır. Bazı caddeleri bilirsiniz; bir sıra üzerinde inşa edilmiş onlarca ev bulunur. Bu binalar kimi zaman aynı yükseltiye sahipken kimi zaman ise farklı yüksekliklerde olurlar. İşte "çekiçleme etkisi" dediğimiz olay, tam olarak bu binalar arasında yaşanmaktadır. 

Şiddetli depremler, yüksek binaların sallanmasına neden olur. Bu çok olağan bir şeydir. Ancak bazen deprem etkisi ile binalar birbirlerine çarpmaya başlar. Bazen aynı yükseltiye sahip olan binalar, bazense farklı yüksekliklerdeki binalar deprem etkisi ile birbirlerine çarpar. Yaşanan bu olay, çekiçleme etkisi olarak anılmaktadır.

Deprem anında yaşanan çekiçleme etkisinin en güzel örneklerinden bir tanesi: