Uzman ÖZETİ| doktorlar tarafından yürütülen çalışmalarla Türkiye ve dünyada "vasküler trombozlar" denilen damar tıkanıklığına bağlı hastalıkların özellikle erken yaşlarda daha sık görülmeye başlandığı belirtildi. Covid geçirip iyileştikten sonra hastada yeni oluşan sağlık problemleri; kalp krizi damar tıkanıklığı gibi durumlar göz önüne koyulduğunda virüsün bıraktığı etkilerden söz etmek mümkün.
COVİD-19 BÜNYEDE HASAR MI BIRAKTI?
Yapılan araştırmalara göre 12 bine yakın COVID -19 hastasının incelendi ve önemli klinik bir çalışma yapıldı. Bu araştırmanın sonuçlarına göre COVID-19 virüsü ile enfekte kişilerde ve özellikle akciğer tutulumu olanlarda kan ve lenf damarlarının hasarının saptandığına işaret edildi.
Özellikle pandemi ile damar hasarı ve tıkanıklıkların genç yaşlara inmesinin COVID salgını mı yoksa aşıların mı sebep olduğu sorusunun halen araştırma konusu. Bilimsel çalışmalara göre damar tıkanıklığının gerçekleşmesi için birtakım faktörler mevcut.
Bunlardan en önemlisi endotel hasar dediğimiz damarlarımızın en içteki katmanında hasar oluşması. İki, hiperkoagulabilire dediğimiz aileden gelen kalıtsal ve sonradan gelişen pıhtılaşmaya yatkınlık. Ve son olarak da Tıpta "staz" dediğimiz ve halk diliyle hareketsiz kalmak olarak tabir edilen faktörler etkili olmakta.
VİRÜS BİTMEDİ SAKLANMAYA DEVAM EDİYOR
Uzun süren hareketsizlik yani hareketsiz yapılan yolculuklar, hastalıkların neden olduğu uzun süre yatakta olmak gibi kan akışının yavaşladığı durumlarda, ailesinde damar tıkanıklığı öyküsü olanların dikkat etmesi gerek çünkü damar tıkanıklıkları artık erken yaşlara indi.
Bunun da en önemli sebebi COVID -19 virüsünün vücutta yerleştiğinde kanı oluşturan plazmayı, tahrip edici hale getirerek endotel denilen damarların en içteki katmanını tahrip ederek damar tıkanıklığını meydana getirdiği saptandı.
Damar tıkanıklıklarının görülmesi, aşılardan bağımsız ve öncelikle COVID -19 virüsünün etkileri ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. O yüzden bizler halen virüsün aramızda yaşadığı bilincinde olarak sağlığımıza eskisinden daha fazla dikkat etmeli ve virüsün bırakabileceği olası hasarlarından korunmalıyız.
Editor : Şerif SENCER
