Teknoloji

Büyük Güneydoğu Depremleri Yıllar İçinde Nasıl Yaklaştı?

2010 ile günümüz aralığını kapsayan bu içerikte bilmeniz gereken en büyük gerçek, “çürük yapıların ve denetim zayıflığının ölümlere sebep olduğu” demek yanlış olmaz.

Büyük Güneydoğu Depremleri Yıllar İçinde Nasıl Yaklaştı?
15-02-2023 20:13

Bu ÖZETİ| içerikte, kendimizi bir tarafa çekerek hedef göstermek gibi bir amacımızın bulunmadığını baştan belirtelim. Hatta tam aksine, hepimizin ulaşabileceği kaynakları bir araya toplayarak ülkemizi derinden etkileyen ve Kahramanmaraş’ta gerçekleşen depreme nesnel bir perspektif kazandırmayı amaçlıyoruz.

Bunun için de 2010’dan bu yana hem Kahramanmaraş’ta hem de bölgedeki diğer illerde meydana gelen depremleri, bu depremlere gelen tepkileri ve sonradan gelecek depremlere yönelik hazırlıkları kronolojik olarak derledik.

2010 yılından başlayalım. Birçok medya kanalından uzmanlar seslerini iletiyordu.

Araştırma

Hatay’ın depremselliğine yönelik bir yazıda beklenen risk tarihinin üzerinden zaman geçtiği vurgulanmış ve bu bağlamda hem halk hem de yetkililer uyarılmış.

Farklı bir makalede ise Hatay Havalimanı temel alınmış. Söz konusu yapının riskli bir zemin üzerine inşa edildiği çok kez vurgulanmış fakat yetkililer önlem almamış. Bunun üstüne yapılan analizler de olası bir depremin çökmeye ve yıkılmaya sebep olabileceğini açıkça belirtmiş.

Makalenin içinde, çevrede gerçekleşen farklı depremler de yer alıyor.

Tarih-Enlem-Boylam-Gerçekleştiği Yer-Şiddeti .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }

Bunun dışında farklı önerilere de yer veriliyor.

Öneriler

Bu ve benzeri yapıların yapımının öncesinde yasa ve yönetmeliklerden çıkılmaması, afet anında yeterli personelin bulunması, risk haritasının oluşturulması ve faaliyetlerin öncesinde uzmanlara danışılması öneriliyor.

Tekrar belirtelim, bu makale 2010’da yayımlandı.

Kaynak

Bu yıl içinde, önceki yıllardan beri sürekli güncellenen TBDY’de (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği), yapı malzemeleri tarafında bir madde dikkat çekiyor.

“Boşluklu beton briketler, dolgu duvarları için üretilmiş diğer tuğlalar, kerpiç, moloz taş, ponza taşı ve benzeri biçim verilmiş bloklar, hiçbir zaman taşıyıcı duvar malzemesi olarak kullanılmayacaktır”.

Kaynak (2018'deki güncellenmiş hâli. belgenin 2007 gibi versiyonlarında da aynı kural yer alıyor.)

Aynı yılın yani 2010’un temmuz ayında ise TBMM’den, genel olarak ülkenin depremsel durumunu değerlendiren bir rapor geldi.

TBMM raporu

“Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu” isimli bu yazıda şu ifadeler yer alıyor:

“...Konunun uzmanlarının ortak görüşleri arasında; özellikle yerel yönetimlerin yapması gereken çalışmaları yapmadıkları ve gerekli maddi kaynakları depremden korunma ve önlem çalışmaları için ayırmadığı, depremlerle ilgili ulusal ve yerel strateji belirlenmediği, şehir planlamalarının siyasi çıkarlar yönünde şekillendiği, deprem bilinciyle hareket edilmeden, sürekliliği olan ve uygulanabilen politikalar üretilmediği konuları yer almaktadır.”

Komisyonun üç tür aşamasında ikinci olan ‘yerinde inceleme’ kısmında dikkat çeken bir kısım var:

TBMM raporu

“Komisyonun ikinci tür çalışmasını “Yerinde İncelemeler” teşkil etmiştir. Komisyonumuz sırasıyla İstanbul, Kocaeli, Yalova, Bolu, Düzce, Sakarya, Eskişehir ve Bursa’da yerinde incelemeler gerçekleştirmiştir.”

“Bu incelemelerde, valilikler ve belediyeler başta olmak üzere adı geçen illerdeki meslek odaları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının da katıldığı toplantılar düzenlenmiştir. Komisyon Başkanı İdris GÜLLÜCE de, Elazığ’da meydana gelen depremin ardından bölgede yerinde incelemelerde bulunmuştur.”

“Bunlardan başka yine Komisyon Başkanı, 12-13 Mart 2010 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen Deprem Danışma Kurulu 2010 Yılı İkinci Toplantısına ve 14 Haziran 2010 tarihli Deprem Danışma Kurulu Üçüncü toplantısına iştirak etmiştir. Komisyonun bu kapsamdaki çalışmalarının genel bir özeti aşağıda “B-Yerinde İncelemeler” başlığı altında incelenmiştir.”

“Ankara’da Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Kriz Yönetim Merkezi, Kızılay depoları, MTA Genel Müdürlüğü ile başta Elazığ olmak üzere Çanakkale, Edirne, Tekirdağ, Denizli, İzmir, Muğla, Kahramanmaraş, Erzurum, Erzincan, Bitlis ve Bingöl’de planlanan yerinde inceleme çalışmaları ise TBMM Genel Kurulu’nda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın çeşitli maddelerinin değiştirilmesine yönelik yapılan yoğun çalışmalar dikkate alınarak iptal edilmiştir.”

Kaynak

2011’de ise Van’da deprem meydana geldi.