Sağlık ÖZETİ| Bakanlığınca 13 Mart Dünya Böbrek Günü dolayısıyla yapılan açıklamaya göre, böbrek hastalıkları, dünya genelinde milyonlarca insanı doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen, çoğunlukla da sinsi şekilde ilerleyen ciddi sağlık sorunları arasında yer alıyor.
Küresel ölüm nedenleri arasında 7. sırada yer alan böbrek rahatsızlıklarının, gerekli önlemler alınmadığı takdirde ilerleyen yıllarda 5. sıraya çıkabileceği belirtiliyor.
Uluslararası Nefroloji Topluluğu tarafından yapılan çalışmalara göre, dünya genelinde yaklaşık 850 milyon insan böbrek hastalığından etkileniyor ve her yıl 11 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Yüksek gelir düzeyine sahip ülkelerin yıllık sağlık bütçelerinin neredeyse yüzde 3'ü diyaliz ve böbrek nakli maliyetlerine ayrılıyor.
2025 YILI TEMASI "BÖBREKLERİNE İYİ BAK"
Türkiye'de Türk Nefroloji Derneği tarafından yapılan çalışmaya göre, her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde kronik böbrek hastalığı (KBH) bulunuyor.
Türkiye İstatistik Kurumunun 2023 yılı ölüm ve nedenlerine ilişkin istatistiklerine göre, Türkiye'deki ölümlerin yüzde 3,1'i böbrek yetmezliğinden kaynaklanıyor.
2025 Yılı Dünya Böbrek Günü'nün teması ise "Böbreklerine İyi Bak. Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini Korumaktır" olarak belirlendi.
Böbrek hastalıklarının dağılımı ülkeden ülkeye, yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterse de diyabet ve hipertansiyon, kronik böbrek hastalığının en yaygın nedenleri arasında yer alıyor.
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi verileri, hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalıkları olan bireylerde böbrek hastalığı riskinin normal popülasyona göre çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Böbrek hastalıklarının ilerlemesini durdurmada ve yeni hastalık oluşumunu engellemede erken teşhis, düzenli takip ve etkili tedavi büyük önem taşıyor.
Kronik hastalıklar ve risk faktörleri ile etkin şekilde mücadele etmeyi amaçlayan Bakanlık, Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) ile kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerini içeren süreçlerin birinci basamak sağlık kuruluşlarında, kanıta dayalı klinik uygulama yönergeleri doğrultusunda yürütülmesini sağlıyor. Böylelikle hastalıkların kontrol altına alınması, bireylerin fonksiyon kaybı yaşamalarının ve engelli hale gelmelerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Aile hekimleri, HYP kapsamında hipertansiyon, diyabet, obezite, kardiyovasküler risk değerlendirmesi ve çok yönlü yaşlı değerlendirmesi yaparak kendilerine kayıtlı bireylerin ilgili hastalıklara ya da durumlara yönelik risk durumlarını tespit ediyor.
Risk değerlendirmesi sonucuna uygun yaşam tarzı değişiklikleri konusunda danışmanlık veren aile hekimleri, hastaların tedavilerini düzenliyor, gerekli hallerde bu kişileri bir üst basamağa ya da sağlıklı hayat merkezlerine yönlendiriliyor.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklama ise şöyle:
Böbrek hastalıkları, dünya genelinde, milyonlarca insanı doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkileyen, çoğunlukla sinsi bir şekilde ilerleyen ciddi sağlık sorunlarıdır. Küresel ölüm nedenleri arasında yedinci sırada yer almaktadır. Gerekli önlemlerin alınmaması halinde, önümüzdeki yıllarda beşinci sıraya yükselmesi beklenmektedir.
Uluslararası Nefroloji Topluluğu tarafından yapılan çalışmalara göre; dünya çapında, bu hastalıktan etkilenen tahminen 850 milyon insan bulunmaktadır ve her yıl yaklaşık 11 milyon kişi, böbrek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Yüksek gelir düzeyine sahip ülkelerin yıllık sağlık bütçelerinin neredeyse %3’ü diyaliz ve böbrek nakli maliyetleri ile ilişkilidir.
Ülkemizde, Türk Nefroloji Derneği tarafından yapılan bir çalışmaya göre, her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) bulunmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde de ülkemizde gerçekleşen ölümlerin %3,1’inin böbrek yetmezliği nedenli olduğu görülmektedir.
Buradan hareketle, her yılın Mart ayının ikinci Perşembe günü Dünya Böbrek Günü olarak değerlendirilmekte ve böbrek hastalıkları hakkında toplum farkındalığını artırmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu vesileyle, 2025 Yılı Dünya Böbrek Günü'nün teması “Böbreklerine İyi Bak! Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini Korumaktır!” olarak belirlenmiştir. Dağılımı ülkeye, ırka, yaşa ve cinsiyete göre farklılıklar göstermekle birlikte, dünyada, Kronik Böbrek Hastalığına yol açan en sık nedenler diyabet ve hipertansiyondur. Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi verileri, ülkemizde de benzer bir eğilimi göstermekte; hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalığı olanlarda kronik böbrek hastalığı sıklığının, normal popülasyona göre daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.
Dolayısıyla, bu hastalıklara neden olan risk faktörleriyle mücadele etmek, söz konusu hastalıklarından korunmada ya da ilerlemesini durdurmada birincil korunma yöntemidir. Erken teşhis, etkili tedavi ve periyodik izlemler de kronik böbrek hastalıklarının ilerlemesinin durdurulması ve bu hastalıklara bağlı yeni hastalık oluşmasının engellemesine yönelik önemli mücadele basamaklarıdır.
Kronik hastalıklar ve risk faktörleri ile etkin bir şekilde mücadele etmeyi amaçlayan Bakanlığımız, Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) adını verdiği bir uygulama geliştirerek kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerini içeren süreçlerin, birinci basamak sağlık kuruluşlarında, kanıta dayalı klinik uygulama yönergeleri doğrultusunda yürütülmesini sağlamıştır. Böylelikle hastalıkların kontrol altına alınması, bireylerin fonksiyon kaybı yaşamalarının ve engelli hale gelmelerinin önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Halihazırda aile hekimlerimiz; HYP kapsamında hipertansiyon, diyabet, obezite, kardiyovasküler risk değerlendirmesi ve çok yönlü yaşlı değerlendirmesi yaparak kendilerine kayıtlı bireylerin ilgili hastalıklara ya da durumlara yönelik risk durumlarını belirlemekte; risk değerlendirmesi sonucuna uygun yaşam tarzı değişiklikleri konusunda danışmanlık vermekte; hastaların tedavilerini düzenlemekte; gerekli hallerde bu kişileri bir üst basamağa ya da sağlıklı hayat merkezlerine yönlendirmektedirler.
13 Mart 2025 Dünya Böbrek Günü vesileyle, vatandaşlarımızı; böbrek sağlıklarını korumaya, yaşlarına uygun kronik hastalık tarama ve izlemlerini yaptırmak üzere, kayıtlı oldukları aile hekimini ziyaret etmeye davet ediyoruz. Böbreklerinize iyi bakın! Unutmayın: Böbrek sağlığınızı korumak, geleceğinizi korumaktır!
Böbrek sağlığınızı korumak ve kronik böbrek hastalığından korunmak için;
"BÖBREKLERİNE İYİ BAK! BÖBREK SAĞLIĞINI KORUMAK, GELECEĞİNİ KORUMAKTIR"
Gaziosmanpaşa İlçe Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Oktay Karataş da Dünya Böbrek Günü'yle ilgili açıklama yaptı. Bu hafta boyunca gerçekleştirilecek etkinliklerin temasının "Böbreklerine İyi Bak! Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini Korumaktır" olarak belirlendiğini belirten Karataş, Gaziosmanpaşa İlçe Sağlık Müdürlüğü olarak çeşitli etkinliklerle halkın ve sağlık personelinin böbrek hastalıkları hakkında bilgilendirilerek farkındalıklarının arttırılması, böbrek hastalığı olan kişilerin sağlık kuruluşlarına zamanında başvurarak gereken müdahaleleri yaptırmalarının teşvik edilmesi ve erken tanının öneminin vurgulanmasının amaçlandığını belirtti.
Editor : Şerif SENCER
