Yıldızların ÖZETİ| ömürlerini tamamladıkları zaman süpernova adı verilen görkemli patlamalarla yok oldukları biliniyor. Yine de bu olayı gözlemlemek oldukça zor, uzayın sonsuzluğunda bir yıldızın son anlarını yakalama ihtimali oldukça düşük.
Kümelenmiş olan galaksilerin de yardımıyla uluslararası bir ekip, uzayın derinliklerinde gerçekleşen bir süpernovanın yaydığı parlak ışıkları üç defa ölçümleyebilmeyi başardı. Bu gözlemlerden gelen bilgiler, yıldızların sonu ile ilgili teorileri de test etmeye yarayacak.
TELESKOPLARIN DAHİ GÖREMEYECEĞİ BİR UZAKLIKTA
Yıldızın kendisi gezegenimize oldukça uzakta bulunuyor. Herhangi bir teleskopla görüntüleyemeyeceğimiz mesafede, 11,5 milyar ışık yılı uzaklıktaki bu yıldızın son ışıkları da gezegenimize olan yolculuğunu tamamlarken, yıldızın ışıklarını diğer tüm galaksilerin ışıklarından ayırmak da zorlu bir meydan okuma oldu.
Yıldızın ışıklarını ayırabildiğinde ise bilim insanları, bu gök cisminin nasıl “yaşadığını ve öldüğünü” ortaya çıkarmayı başardı. Yerçekimindeki dalgalanmalardan dolayı gelen ışıktaki alışılmışın dışında bükülmeler ve kaymalar, süpernovanın varlığını ortaya çıkarmayı başardı. Einstein geçişi adı verilen bu konfigürasyon, yıldızın yaşamı hakkında bilgiler ortaya çıkardı.
Sekiz gün boyunca incelenen parlamalar ve ışık değişimleri, süpernovanın bir haftada ciddi şekilde soğuduğunu gösterdi. Bu da ileride yıldızların nasıl sğpernovalara dönüştüğünü tam olarak kestirebilmemizi sağlayacak bir gelişme olarak gösteriliyor.
Araştırmacılara göre bu yıldız, patlamadan önce bizim Güneş’imizin 530 katı hacme ulaşmıştı. Yıldızlar, nükleer yakıtları bittiğinde önce oldukça genişler, sonrasında da hızla kendi çekirdeklerine doğru çöker. Bu çöküşün ardından da dev bir nükleer patlama olan süpernova ile ömürlerini tamamlar. Yeni gözlem sayesinde bu süreç çok daha detaylı şekilde incelenebilecek.
Çalışma, Nature dergisinde yayımlandı.
Editor : Şerif SENCER
