Android ÖZETİ| cihazlar, esnek yapıları sayesinde pek çok uygulamayı desteklerken kötü amaçlı yazılımlar için açık kapı da bırakabiliyor.
Peki, telefonunuzun güvenli olup olmadığını nasıl anlarsınız? İşte adım adım kontrol etmeniz gerekenler:
Telefonunuz yavaşladıysa dikkat!
Eğer telefonunuz eskisinden çok daha yavaş çalışıyorsa, donmalar ve ani kapanmalar oluyorsa, kötü amaçlı bir yazılım arka planda çalışıyor olabilir. Kötü amaçlı yazılımlar genellikle telefonun işlem gücünü sömürerek performansı düşürür.
Ne yapmalısınız?
Telefonunuzu yeniden başlatın ve fark edilir bir hızlanma olup olmadığına bakın.Arka planda çalışan uygulamaları gözden geçirin ve istemediğiniz uygulamaları tek tek kapatın. (Ayarlar>Geliştirici Seçenekleri>Çalışan Servisler)Bataryanız hızla tükeniyor mu?
Eğer telefonunuzu eskisi gibi kullanmanıza rağmen bataryanız hızla bitiyorsa arka planda çalışan bir kötü amaçlı yazılım olabilir.
Ne yapmalısınız?
Ayarlar > Pil > Pil Kullanımı bölümüne girin. Burada anormal derecede fazla pil tüketen bir uygulama olup olmadığını kontrol edin.Eğer şüpheli bir uygulama varsa kaldırmayı deneyin.Telefonunuzda bilinmeyen uygulamalar mı var?
Hiç yüklemediğiniz bir uygulama telefonunuzda görünüyorsa kötü amaçlı bir yazılımın habercisi olabilir.
Ne yapmalısınız?
Ayarlar > Uygulamalar bölümüne girin ve tanımadığınız uygulamaları araştırın.Eğer güvenilir olmayan bir uygulama bulursanız, kaldırın. Ancak bazı zararlı yazılımlar doğrudan silinemez. Böyle bir durumda:Telefonunuzu “Güvenli Mod”da açın. Genellikle güç tuşuna uzun basılı tutup “Güvenli Mod” seçeneğini seçerek yapılır. Ancak bazı telefonlarda “Güç Düğmesi”ne uzun basmanız, ardından “Kapama” seçeneğine de uzun basmanız gerekir. Bu sayede “Güvenli Mod”u görebilirsiniz.Uygulamayı kaldırmayı tekrar deneyin.Faturanız şişti mi?
Bazı kötü amaçlı yazılımlar, farkında olmadan sizi ücretli SMS servislerine üye yapabilir veya mobil verinizin aşırı kullanılmasına neden olabilir. Bu yüzden de telefon faturanızda anormal bir artış olup olmadığını kontrol ederek işe başlayabilirsiniz.
Ne yapmalısınız?
Mobil veri kullanımınızı inceleyin (Ayarlar > Bağlantılar > Veri Kullanımı).Şüpheli bir uygulamanın interneti sömürdüğünü fark ederseniz derhal kaldırın.Şüpheli açılır pencereler ve reklamlar görüyor musunuz?
Ana ekranınızda, kilit ekranınızda veya tarayıcınızda sürekli açılan reklamlar kötü amaçlı yazılım belirtisi olabilir. Bu da telefonunuza sızdıklarınızın işaretlerinden biri.
Ne yapmalısınız?
Kullandığınız uygulamalara dikkat edin. Özellikle ücretsiz uygulamalar bazen istenmeyen reklamlar gösterebilir.Tarayıcı geçmişinizi ve ön belleğinizi temizleyin.Bir reklam engelleyici veya güvenlik uygulaması kullanarak zararlı pop-up’ları engelleyebilirsiniz.Telefonunuz kendi kendine mesaj gönderiyor veya aramalar yapıyor mu?
Telefonunuz rehberinizdeki kişilere siz fark etmeden mesajlar gönderiyorsa büyük ihtimalle zararlı bir yazılım bulaşmıştır.
Ne yapmalısınız?
Mesajlar ve arama geçmişinizi kontrol edin.Güvenmediğiniz uygulamalara SMS ve çağrı izinlerini kapatın (Ayarlar > Uygulamalar > İzin Yöneticisi).Hemen bir virüs taraması yapın.Antivirüs kullanarak tarama yapın.
Bazı telefonlar kendiliğinden koruma programları ile size gelir. Örneğin, Samsung ve McAfee iş birliği mevcut. Bunun yanı sıra birçok güvenilir antivirüs uygulaması da kötü amaçlı yazılımları tespit edebilir ve temizleyebilir.
Ne yapmalısınız?
Google Play Store’dan güvenilir bir antivirüs uygulaması indirin. (Örneğin; Bitdefender, Kaspersky gibi)Tam bir tarama yapın ve bulunan tehditleri temizleyin.Son çare: Fabrika ayarlarına dönün.
Eğer tüm adımları uyguladıktan sonra hâlâ sorun devam ediyorsa muhtemelen kötü amaçlı yazılım derinlere yerleşmiştir. Bu yüzden de yapabileceğiniz son şey “Fabrika Ayarları”na dönmek.
Ne yapmalısınız?
Önce verilerinizi yedekleyin.Ayarlar > Genel Yönetim > Sıfırla > Fabrika Verilerine Sıfırlama seçeneği ile telefonunuzu sıfırlayın.Telefonunuzu korumak için ne yapmalısınız?
Tüm bunlarla uğraşmamak için en başından beri yapabileceğiniz bazı şeyler var. Öncelikle Google Play dışındaki kaynaklardan uygulama yüklemeyin. Uygulama izinlerini de dikkatlice inceleyin ve her önünüze gelen “İzin Ver” seçeneğini seçmeyin.
Gereksiz uygulamaları kaldırarak telefonunuza da bir nefes aldırın ve son olarak düzenli olarak virüs taraması yapın.
Telefonunuzu sürekli takip ederek ve şüpheli durumları hızlıca analiz ederek kötü amaçlı yazılımların sizi ele geçirmesine izin vermeyin!
Eğer yukarıdaki adımlardan herhangi biri size tanıdık geliyorsa, hemen harekete geçme zamanı!
Kaynaklar: Samsung, PcMag, Android PoliceAndroid kullananlar için incelenebilecek diğer içeriklerimiz:
Editor : Şerif SENCER
