Cumhurbaşkanı ÖZETİ| Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasını taşıyan 2025 Yılı Yatırım Programı'nda yer alan 14 bin 238 projeye yaklaşık 1 trilyon 444,4 milyar lira ödenek tahsis edildi.
"2025 Yılı Yatırım Programı'nın Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı", Resmi Gazete'nin 15 Aralık tarihli mükerrer sayısında yayımlandı.
Programda, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT), özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projeleri yer aldı. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse edilen projelerine programda yer verildi.
Yatırım programında kamu kurumları tarafından yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 10 trilyon 599 milyar 544 milyon 793 bin 797 milyar lira olup, söz konusu projelere tahsis edilen toplam ödenek miktarı 1 trilyon 444 milyar 394 milyon 351 bin lira oldu.
Program kapsamında 2025 yılında 3 bin 783'ü ana proje olmak üzere, toplam 14 bin 238 proje yürütülmesi öngörülüyor.
2024 yılında 5 bin 296 proje tamamlanırken, 2025 Yılı Yatırım Programı'na 5 bin 61 yeni proje dahil edildi. Bu projelerin 1364'ü çok yıllık, 3 bin 697'si ise 1 yıl içerisinde tamamlanacak olan projeler olarak belirlendi.
2025 yılında Yatırım Programı kapsamında öngörülen 1 trilyon 444 milyar liralık yatırımın yüzde 70,7'sinin merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 28,1'inin KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 1,2'sinin ise döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi programlandı.
Programda deprem tedbirlerine yönelik olarak toplam 511 milyar lira tutarında projeye yer verildi. Bu projeler kapsamındaki 2025 yılı ödeneklerinin yaklaşık yüzde 42'si sağlık sektörüne, yüzde 16,7'si konut sektörüne, yüzde 13,2'si ulaştırma-haberleşme sektörüne ayrıldı.
Ayrıca deprem projelerine ayrılan söz konusu ödeneklerin yanı sıra bütçede cari transferler altında yürütülen yatırım nitelikli harcamalar ile cari nitelikli diğer harcamalar dikkate alındığında deprem tedbirlerine yönelik olarak merkezi yönetim bütçesinden tahsis edilen toplam ödenek tutarı 584 milyar liraya ulaşıyor.
EN YÜKSEK PAY ULAŞTIRMA-HABERLEŞME VE EĞİTİME AYRILDI
2025 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki 1 trilyon 444 milyar liralık yatırım ödeneğinden en yüksek payı yüzde 30,5 ile ulaştırma-haberleşme sektörü yatırımları aldı. 2025 yılında ulaştırma sektörü yatırımları için yüzde 38 artışla 440 milyar lira ödenek tahsis edildi.
Demir yolu yük ve yolcu taşımacılığının geliştirilmesi amacıyla Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Hattı projesine 29,3 milyar lira, Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 22,8 milyar lira, Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 19,7 milyar lira ve Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 18,5 milyar lira ödenek sağlandı. İltisak hattı projelerine yüzde 301,4 artışla 8,4 milyar lira ödenek ayrıldı.
Divriği-Kars Demiryolu Hattı Rehabilitasyonu projesi için 4,1 milyar lira, Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demiryolu Hattı projesi için ise 2,4 milyar lira ödenek ayrıldı. Ayrıca Kalkınma Yolu projesi kapsamında Gaziantep-Şanlıurfa ve Şanlıurfa-Mardin Hızlı Tren Hattı projeleri programa dahil edildi.
Ulaştırma-haberleşme sektörünü, yüzde 15,1'lik pay ile eğitim sektörü takip etti. Eğitim sektörü yatırımları için 2025 yılında yüzde 44,5 artışla 217,9 milyar lira ödenek tahsis edildi.
"Tüm bireylerin kapsayıcılık ilkesi esasında nitelikli bir eğitime ve hayat boyu öğrenme imkanlarına eşit şartlarda erişimi sağlanarak akademik, sosyal ve mesleki becerilerinin uluslararası standartlara uygun bir şekilde geliştirilmesi, analitik düşünme, finansal okuryazarlık, işbirlikçi çalışma ve liderlik alanlarında yetkinlik sahibi olmalarının sağlanması, milli, manevi, ahlaki, insani ve toplumsal değerleri içselleştirmiş, ait olduğu aile ve topluma karşı sorumluluk sahibi olarak yetişmeleri" hedefiyle temel eğitime 140,8 milyar lira ödenek ayrıldı.
Mesleki eğitimde fiziki altyapının güçlendirilmesi amacıyla atölye ve laboratuvar donanımlarının yenilenmesi için "1.500 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinin Teknik ve Laboratuvar Altyapısının Modernizasyonu" projesi Yatırım Programına dahil edildi ve projeye 5 milyar lira ödenek tahsis edildi.
SAĞLIK ALANININ PAYI YÜZDE 9,6 OLDU
Yatırım ödeneklerinden yüzde 11,4'lük pay alan tarım sektörüne 2025 yılında yüzde 62,5 artışla toplam 164,1 milyar lira ödenek tahsis edildi.
Tarımsal sulama yatırımları kapsamında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yüzde 87,5 artışla 95,7 milyar lira ödenek ayrıldı ve bu ödenekle yaklaşık 120 bin hektar alanın sulamaya açılması ve 20 bin hektar alanda sulama sistemlerinin yenilenmesi planlanıyor.
Yatırım ödeneklerinde yüzde 10,3 paya sahip olan madencilik sektörüne 2025 yılında yüzde 40,3 artışla 148,8 milyar lira, yüzde 7,6 paya sahip olan enerji sektörüne ise yüzde 45,6 artışla 110,2 milyar lira ödenek ayrıldı.
Sağlık sektörünün 2025 yılı yatırımlarından aldığı pay yüzde 9,6 olarak gerçekleşti. Fiziki altyapıda, hizmete erişimde ve hizmet kalitesinde ilerlemenin geliştirilmesi ve bölgesel farklılıkların azaltılması amacıyla Sağlık Bakanlığı'na yüzde 46,5 artışla tahsis edilen 121,1 milyar lira ile 2025 yılında 16 bin 715 yatak ve 365 ünite hizmete alınacak.
Editor : Şerif SENCER
