2022 ÖZETİ| kripto para piyasaları için oldukça hareketli bir yıl oldu. Piyasa, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkılaşma hamleleri ile sarsılırken dev kripto platformlarının çökmesi, kripto şirketlerinin iflas etmesi gibi gelişmeler piyasayı deyim yerindeyse derinden sarstı.
Bitcoin, Kasım 2021’de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan yaklaşık 69 bin dolara ulaştığından bu yana yaklaşık yüzde 75 değer kaybetti. Sözcü'den Serkan Üstün'ün haberine göre, o günden bu güne tüm kripto para piyasasından 2 trilyon dolar silindi.
Bitcoin’de 2022 başından bu yana değer kaybı yüzde 64 oldu. Yıla 46 bin dolar seviyesinden başlayan Bitcoin, 2022 içerisinde en yüksek 55 bin dolar seviyelerini görürken en düşük 15 bin 400 Dolar seviyelerini gördü. Lider kripto para, yılın son haftasında 16 bin dolar seviyelerinde seyretti.
Bitcoin’den sonra piyasada en çok işlem hacmine sahip olan kripto para Ethereum’da da kayıp büyük oldu. Yıla 3 bin 600 dolar seviyelerinde başlayan Ethereum bu yıl yatırımcısına yüzde 66’lık bir kayıp yaşattı.
Öte yandan Solana, Dogecoin, Cardano gibi önde gelen kripto paralarda da kayıplar sert oldu. Sene başından bu yana Cardano yüzde 70, Solana yüzde 93, Dogecoin yüzde 58, Ripple ise yüzde 58 değer kaybetti.
KRİPTO PİYASASININ ÇÖKÜŞ NEDENİ
2022’deki kripto çöküşü mayıs ayında ABD dolarına endeksli olması gereken bir ‘sabit coin’ olan Terra’nın çöküşüyle başladı. Luna topluluğunun sabit coini olan Terra’nın teminatında yaşanan sorunlarla birlikte 1 doların 1 TerraUSD’ye eşitleneceğine ilişkin söz bozulmuş oldu.
Bunu dünyanın en büyük coinlerinden olan Luna’nın sıfırlanması izledi. Bu çöküş her iki kripto paraya sahip olan yatırımcıların büyük kayıplar yaşamasına sebep oldu.
Luna’daki çöküş bazı şirketlerin de batmasına sebep oldu. Kripto para fonu 3 Arrows Capital, TerraUSD varlıklarının çökmesi nedeniyle tasfiyeye girdi ve iflas başvurusunda bulundu. Bu iflası kripto kredi şirketleri Celsius ve Voyager'in iflasları izledi.
FTX’İN İFLASI
Kasım ayına gelindiğinde ise dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri olan FTX’den gelen haberler piyasaya bomba gibi düştü. FTX’in yan kuruluşu olan Alameda Research'ün teminatlarının altının dolu olmadığının ortaya çıkmasıyla başlayan haberler şirketin iflası ile sonuçlandı.
ABD Demokratlarının en büyük bağışçılarından olan ve ABD’nin en ünlü isimlerini reklamlarında oynatan FTX kurucusu Sam Bankman Fried bu gelişmelerin ardından dolandırıcılık suçlamasıyla aralık ayında Bahamalar’da tutuklandı ve ABD’ye iadesi bekleniyor.
Tüm bu olaylar yatırımcı güvenini derinden sarstı. Kripto para piyasası günler içerisinde yüz milyarlarca dolarlık kayıp yaşadı.
MAKROEKONOMİK GELİŞMELERİN ETKİSİ
Yatırımcılar 2022’de kriptoya özgü başarısızlıkların yanı sıra riskli varlıklar üzerinde baskı oluşturan faiz artışlarıyla da mücadele etmek zorunda kaldı.
Fed, 2022 boyunca yüksek enflasyonla mücadele etmek için agresif şekilde art arda faiz artışları gerçekleştirdi. Söz konusu hamle hem ABD’de hem de diğer ülkelerde resesyon endişesine neden oldu.
Mevcut durumdan Tesla, Amazon ve Microsoft gibi hızlı büyüyen teknoloji devleri de olumsuz etkilendi. Bu şirketlerin hisseleri borsada ağır kayıplar yaşadı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi 2022’de yüzde 33 düştü.
Bitcoin’deki dalgalanmalar yılın ilk yarısında ABD hisse senedi endekslerinin fiyat hareketlerine paralel devam etti. Ancak Luna çöküşünün ardından gelen FTX’in feci iflası, kripto piyasasının ABD borsalarından negatif ayrışmasına neden oldu ve Bitcoin liderliğindeki kripto paralar 2022’yi sert bir kayıpla kapatma yoluna girdi.
KRİPTO PİYASASINDA 2023 BEKLENTİLERİ
Kayıplarla geçen 2022’nin ardından yatırımcılar gözünü 2023’e dikti ve ‘2023 kripto için nasıl geçecek?’ sorusunun yanıtı aranmaya başlandı.
Coindesk’in 2023’te dijital varlıklar için yaptığı tahminlerinde 2021’nin bir kripto yılı, 2022’ninse bir çöküş yılı olduğu belirtildi. Kripto şirketi SPiCE VC’nin kurucusu Tal Elyashiv’in kaleme aldığı yazıda gelecek tahminlerine yer verildi. Makalede sadece iyi yönetile şirketlerin hayatta kalacağı, bunun da kripto ekosistemi için gerekli olduğu belirtildi.
Analizde ayrıca regülasyon beklentilerine de yer verildi. Yazıda, “Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler 2023’te kripto düzenlemesi hakkında kritik kararlar alabilir ancak ABD’de yasal işlev bozukluğu nedeniyle anlamlı bir düzenleme hareketi gerçekleşmeyecek” ifadeleri kullanıldı.
‘FİYATLARDA ARTIŞ GÖREBİLİRİZ’
Yazıda son olarak ekonomideki endişelerin azalması durumunda piyasada tekrar hareketlilik olabileceği belirtildi. Coindesk analizinde şu ifadelere yer aldı:
“2022’de kriptonun kendi sorunlarının ötesinde, geleneksel piyasa hareketlerine ve genel ekonomiye yakından bağlı olduğunu öğrendik. 2023 için kriptoların performansı yine dünya ekonomisindeki gelişmelere bağlı olacaktır. Endişeler hafiflerse, dijital varlık piyasasındaki yatırımların yanı sıra kripto fiyatlarında da bir artış görebiliriz”
"DÜŞÜŞ TRENDİ SÜRECEK"
Ünlü ekonomi dergisi Forbes’da 2023 kripto görünümü ile ilgili bir yazı kaleme alan Dan Ashmore ise yazısında kripto kışının bir süre daha devam edebileceği uyarısında bulundu.
FTX krizinin arifesinde yaklaşık 19 bin 500 dolar olan Bitcoin’in yılı 16 bin dolar seviyelerinden kapattığını hatırlatan Ashmore, Bitcoin’in düşecek daha fazla alanı olduğunu savundu. Ashmore, “2022’deki krizler ve skandallarla kriptonun itibarı kötü bir şekilde zedelenmişken, 2023’te Bitcoin için 10 bin dolara doğru bir başka adım o kadar imkansız olmayabilir” dedi.
Ashmore yazısında, “Bitcoin ve Ethereum iyileşene kadar altcoinler de düşüş trendine devam edecek. Ayrıca geçmişteki ayı döngülerine çok benzer şekilde birçoğunun varlığı tamamen sona erecek” ifadelerini kullandı.
JPMorgan analistleri de konu ile ilgili hazırladığı bir notta Bitcoin’in tabanının yaklaşık 13 bin dolar olduğunu belirtti.
Editor : Şerif SENCER
