Tarihçi ÖZETİ| Prof.Dr. HakkıUyar, Atatürkönderliğindeki biravuç yurtseverin19 Mayıs 1919’daSamsun’açıkmasıyla başlayanulusal Kurtuluş Savaşı’nıve Meclis’in bu savaştakiyerini Cumhuriyet’e anlattı.
Osmanlı’dan Cumhuriyetegeçiş sürecinin idealist vevatansever aydınlarının,gücün tümünü elinde toplayanmutlak monarşiye karşıolduğunu belirten Uyar,“Çünkü şahıs yönetimlerininmodern olmadığını veülkeyi felaketesürükleyebildiğinigörmüşlerdi”dedi.Yürütme,yasama veyargınınayrıolmasının,yanikuvvetlerayrılığınınbulunmasınınve gücüntek merkezdetoplanmamasının, ortakaklın varlığının, kontrol vedengenin işlemesinin ülkeninçıkarları açısından moderndünyanın temel parametresiolduğunu kaydeden Uyar,“Meclis’in, ortak aklındışlandığı tek adamınolduğu yönetimlerde onlarlaanlaşmak, iş bitirmek Batıdünyası açısından çok dahakolay ve hızlı amaca ulaşmaimkanı sağlar. Ancak bu, hepmilletlerin aleyhinedir” diyekonuştu.
‘İŞBİRLİKÇİ PADİŞAH’
Atatürk’ün öncülük ettiğiKurtuluş Savaşı’nın, başındanitibaren ortak akılla hareketetme esasına dayandığınıvurgulayan Uyar, “KuvayıMilliye ve Müdafaai Hukukhareketi, kongreler toplayarakhalkı dahil ederek ülkeninkurtuluşunu gerçekleştirmekistedi. İşgaller dönemindeişbirlikçi padişahhalife vehükümetinerağmeninisiyatifelealınarakkatılımcıbirdemokrasideneyimiyaşandı.19 Mayısbu kurtuluşmücadelesininbaşlangıç noktasıdır”ifadelerini kullandı.
‘EŞİ BENZERİ YOK’
“Aslında yakın dönemTürkiye tarihi, saltanat vetek adam yönetimi yanlısıgericilerle çağdaş vedemokratik bir Cumhuriyetkurmak isteyenlerin, şahsi yönetime, saltanata karşı olanilericilerin mücadelesidir”değerlendirmesinde bulunanUyar, şunları kaydetti:
“Türk Bağımsızlık Savaşı,20. yüzyılın ilk ve en büyükbağımsızlık savaşıdır. Bu,yine istisnai bir şekilde birbütün gücün toplandığı Mecliseliyle yapıldı. O dönemde güçAtatürk’te değil, Meclis’teydi.Meclis öncesindeki kongrelerdöneminde de esas olanmillete dayanmaktı.Dolayısıyla Kurtuluş Savaşıdönemini yöneten Gazi Meclis,hem savaşı yönetti hem dedevlet kurdu. Bu, dünyada eşibenzeri olmayan bir örnektir.Atatürk de tüm gücünümilletten ve bu Meclis’ten aldı.Eski Türkiye’nin merkezindeMeclis vardı. Yeni Türkiye’ninmerkezinde Meclis yok.Şüphesiz 19 Mayıs sadecebir gençlik bayramı değil;tüm milletin bayramıdır.Uzun yüzyıllardan sonraTürk milletinin yenidenuyanışıdır, Türk Rönesansı’dır.Cumhuriyetin ilk yüzyılınıtamamlarken, Cumhuriyetinikinci yüzyılında gençliğe vemillete düşen görev, Türkiye’yiinsanlık aleminin en saygınve en müreffeh ülkelerindenbiri kılmak olacak. Bununmerkezinde yeniden Meclis’inolması bir zorunluluk.”
Editor : Şerif SENCER
