Yer ÖZETİ| kabuğunun altındaki katmanlar halen insanlık için büyük bilinmezliklerle doluyken yakın zamanda yeni bir keşfin duyurusu geldi. Bilim insanları, Botsvana’daki Karowe madeninde çıkarılan elmasın, yer altında dahi büyük su kütlesi olduğuna işaret ettiğini açıkladı.
Fazlasıyla nadir görülen bir elmas olduğu vurgulanan elmasın yaklaşık 660 kilometre derinlikte oluştuğu tespit edildi. Elmasta yapılan incelemelerdeyse ‘kapanım’ olarak bilinen küçük bir kusurda ‘ringwoodite’ adı verilen, magnezyum silikatın yüksek basınçlı fazına ve diğer sulu menerallere rastlandı.
Yer altında da büyük su kütleleri olabilir, ama tam olarak sıvı halde değil:
Ringwoodite adı verilen mineral, elmas ve yer altı hakkında önemli bir ipucu sundu. Mineralin en az 660 kilometre derinlikte oluştuğu bilinirken, bu nedenle de elmasın bu kadar derin bir noktada oluşmuş olabileceği açıklandı. Sulu mineraller ise bu kadar derin bir noktada yüksek oranda hidrasyon bulunduğunu gösteriyordu.
Öte yandan yer altında olduğu düşünülen bu su, bildiğimiz sıvı ve akışkan yapıda değildi. Su, mantodaki diğer minerallere kimyasal olarak bağlı yapıdaydı. Bilim insanları, bunun mantonun nasıl eridiğini etkileyebileceğini açıkladı. Aynı şekilde suyun volkanların patlama şeklini ve Dünya’nın sismik aktivitesini de etkileyebileceği belirtildi.
Yüzlerce kilometre derinliklerde suya dair bulunan ipucu, bu bölgedeki hareketlilik için de yeni bir ipucu oldu. Bu derinlikte manto katmanlarının ayrım göstermeye başladığı ve Dünya’nın içinden geçen sismik dalgaların gizemli bir şekilde hız değiştirdikleri biliniyordu. Sıvı yapı, bu hız değişikliğine dair bir açıklama olabilir.
Öte yandan bu sorunun net cevabını vermek için halen uzun bir süre beklememiz gerekiyor. Zira yer altında yüzlerce metre derinliğe inmek günümüzde henüz pek de mümkün değil. Doğal yollarla inebileceğimiz en derin noktaysa 12 kilometre.
www.idrak34.com
Editor : Şerif SENCER
