Bir ÖZETİ| yılda yüzde 102.5 artan gıda enflasyonu, yurttaşın yılbaşı eğlencesini de vurdu. Eğlence mekânlarında yeme içmenin faturası bir yılda yüzde 100’e varan oranda zamlanırken, maliyeti bin-15 bin lira arasında değişiyor. Marketlerde satışa çıkan yılbaşı paketleri yüzde 117 artarken evde ortalama bir yılbaşı sofrası hazırlamanın maliyeti ise 2 bin 500 TL’yi buluyor.
Ekonomik krizin pençesinde geçen bir yılın ardından yurttaş yeni yıla da geçim derdiyle giriyor. Avansas tarafından yapılan bir araştırmaya göre bu yıl 10 çalışandan 8’i yılbaşını evde geçirecek. Çünkü enflasyon nedeniyle alım gücü düşen yurttaşın kutlama yapacak ekonomik gücü kalmadı.
Biz de yılbaşı kutlamasının maliyetini araştırdık. Her yıl geleneksel olarak marketlerin evde eğlenmek isteyen yurttaş için satışa sunduğu eğlence sepetlerinin durumuyla başladık. Sepetlerin hem fiyatı arttı ve hem de içeriği azaldı. Alkollü ürünlerin kampanyalara dahil olması yasaklandığı için bu paketlerde alkol bulunmuyor. Ancak geçtiğimiz yıl 99 liraya satılan orta boy paket bu yıl yüzde 117 zamla 215 liraya çıkmış. Yine aynı şekilde 154 liraya satılan orta boy sepet ise yüzde 111 zamla 325 liraya satılıyor. Fiyatı artan sepetin içeriği de maliyeti düşürmek için ucuz markalardan oluşuyor.
EVDE EĞLENCE DE ZOR
Evde sofra kurmanın toplam maliyeti ise yüzde 150’nin üstünde zamlandı. Geçtiğimiz yıl 88 lira olan 1 kg olan antep fıstığı bu yıl, yüzde 178 zamla 241 liraya çıktı. Geçtiğimiz yıl 145 liraya satılan 70’lik rakı bu yıl yüzde 175 zamla 400 liradan satışa sunuluyor. Yine aynı şekilde 43 liraya satılan 1 kg bütün hindi ise yüzde 130 zamla 99 liraya satılıyor. Mezeler de dahil edildiğinde 4 kişi için alkollü bir masanın maliyeti, en ucuz ürünlerle bile, 2 bin 500 lirayı geçiyor.
MEKÂNLAR ULAŞILMAZ
Mekanlarda eğlencede ise fiyatlar yüzde 80’e varan oranlarda arttı. Kadıköy’de geçtiğimiz yıl yılbaşı akşamı için fix menüsü 650 lira olan bir şarap evi bu yıl aynı menü için 1250 TL talep ediyor. Çiçek Pasajı’nda ise 420 lira olan benzer bir fix menü bu yıl 800 liradan satılıyor. Bu fiyatlar lüks kategoriye geçtiğinde ise 4 bin 750 liradan başlayıp 10 bin liranın üzerine kadar çıkıyor. En ucuz mekânda 4 kişinin yılbaşı eğlencesi yol masrafları hariç 3 bin 200 lira tutuyor. Bu da asgari ücretin yüzde 58’ine tekabül ediyor.
'LÜKSTE SORUN YOK'
Eğlence mekânlarında fiyatların yüzde 50 ile 80 arasında arttığını belirten Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı Kaya Demirer, “Evde geçiren insanları anlıyoruz, fiyatlar gerçekten yüksek. Ama mekânların maliyetleri de malum. Genelde işletmecilerimiz yılbaşında fiyat endişesi olmasın diye fix menü yapıyor. Misafirler için de uygun oluyor” diyor.
İTO Restoran ve Yiyecek İçecek Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Ebru Koralı ise şunları söylüyor:
“Fiyatlar maalesef çok arttı. Kasım ve aralıkta tüm restoranlarda işler düştü, paket servis de azaldı. Yılbaşı için de talep azaldı. Lüks işletmelerde sorun yok ama sabit gelirli ve beyaz yakalılar kutlama talebini kıstı. Eskiden yılbaşında sınırsız içki gibi seçenekler olurdu menülerde maalesef restoranlar bu cömertliği gösteremiyorlar artık.”
'EĞLENCEYİ UNUTTUK, KOMBİ AÇAMIYORUZ'
Yurttaşlar evlerde toplanmanın bile imkânsız hale geldiğini belirtiyorlar. Murat Timur, “Her şeyin fiyatı geçen yıla göre yüzde 300-400 artmış gibi hissediyoruz. Evde bir tavuk yapıp kuruyemiş almak bile imkânsız. Mekânlarda zaten kişi başı 1000 TL’yi gözden çıkarmanız lazım. Yılbaşı gecesi yatıp uyuyacağız” diyor. Geçen yıl pandemi sebebiyle evden çıkamadığını söyleyen Ezgi G. ise “Bu sene de fiyatlardan dolayı evdeyim. İnsanlarla buluşamayınca da kutlamanın bir anlamı kalmıyor” diye konuşuyor.
Dila A. ise şunları söylüyor: “İnsanların çıkıp eğlenmesi gereken bir günde eve tıkılmak zorunda olmaları çok kötü. Bunu hak etmiyoruz. Evde kombi açmıyoruz fatura gelmesin diye. Eğlenceye ayıracak bütçemiz de psikolojimiz de yok.”
'PAHALILIK MERDİVEN ALTINA İTTİ'
Yılbaşı öncesi yurttaşlara uyarılarda bulunan TESK Başkanı Bendevi Palandöken, “Enflasyonla artan fiyatlar merdiven altı fırsatçılarına yaradı. Vatandaşın uygun fiyatlı ürünlere yönelmesi sahte, hileli ve kalitesiz ürünleri artırdı. Vatandaşı esnaftan alışveriş yapmaya davet ediyorum” dedi.
Editor : Şerif SENCER
