Çevre, ÖZETİ| Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sürdürülebilir bir şekilde çevrenin korunması amacıyla 7 Temmuz'da yeni bir yönetmelik taslağı yayınladı. Görüşe açılan 'Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yönetimi Yönetmeliği Taslağı'na göre bu amaçla üzerinde zerinde marka bulunan cihazların toplanmasından o cihazı üreten şirket sorumlu olacak. Yani Apple, Samsung, Xiaomi gibi ülkemizde faaliyet gösteren markalar sattıkları ürünü aynı zamanda geri dönüşüm için de kabul etmek zorunda kalacak.
Yeni yönetmelik taslağına göre toplanan ürünlerin nasıl geri dönüştürüleceği de ayrıntılı bir şekilde ele alınmış. Toplanan cihazların pilleri ayrılarak, atık pil yönetim sistemine ayrıca dahil edilecek. Elektronik cihaz üreticisi şirketler Çevre Bakanlığı tarafından oluşturulacak bilgi sistemine kayıt olacaklar. Bu bilgi sisteminde cihazların izlenmesi ve piyasaya çıkan ürünlerin miktar vb. bilgilerinin izlenmesi sağlanacak. Üretim şirketleri atıkların toplanmasından ve bu toplanan atıkların işlenmesinden sorumlu olacak. Ayrıca geri dönüşüm işlemleri için şirketler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan ayrıca lisans almak zorundular.
İLK AMAÇ CİHAZLARIN YENİLEREK TEKRAR KULLANIMA SUNULMASI
Yeni yönetmelik taslağında "Yeniden Kullanıma Hazırlama Tesisi" olarak adlandırılan tesisler için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı lisans verecek. Bu tesislerde toplanan cihazlar mümkün olduğu durumda iyileştirilerek yeniden kullanıma sunulacak.
Tüketiciler bu kapsamda, elektronik cihaz atıklarını ayrıca toplayarak, atıkları belediye, distribütör ya da üreticinin toplama sistemine teslim edebilecek.
YURTDIŞINDAN YENİLENMİŞ ELEKTRONİK CİHAZLARA İTHALAT İZNİ GELİYOR
Yönetmelik taslağında dikkat çeken düzenlemelerden bir tanesi de elektronik cihazların ithalatında oldu. Taslakta yurtdışında yenilenmiş olan elektronik cihazlarla elektrikli cihazların ithaline izin verildiği görülüyor. Yeni yönetmelik taslağı onaylanırsa Bakanlık tarafından lisans almış şirketler artık atık olmadığı ispatlanan kullanılmış ya da yenilenmiş cihazları da ithal edilebilecek. İthalata ilişkin düzenlemeyi ise Ticaret Bakanlığı düzenleyecek.
HER YENİLENMİŞ ÜRÜN İTHAL EDİLEMEYECEK
Dağıtım-distribütör şirketler de yeni ürün sattıklarında, tüketicinin aynı tür eski cihazını almakla yükümlü olacak. Ancak dağıtıcı, distribütör şirketler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın sistemine kayıtlı olmayan üreticilerin ürünlerini satamayacak.
ELEKTRONİK CİHAZLAR İÇİN DEPOZİTO UYGULAMASI
Elektronik cihaz üreticileri ürünün satışı sırasında depozito ya da Geri Kazanım Payı alabilecek. Bu sayede tüketicilerin artık kullanmadıkları elektronik ürünleri geri dönüşüm tesislerine vererek ülke ekonomisine kazandırması teşvik edilecek.