Şöyle ÖZETÄ°| bir doÄŸaya baktığımız zaman küçücük böceklerin, kuÅŸların ve tonlarca ağırlıktaki fillerin bile kaşındığını görebiliriz. DoÄŸanın bir parçası olarak insan da kaşınır. Bu doÄŸal tepkiyi vermemizin nedeni, cildimizi rahatsız eden dış etkenleri uzaklaÅŸtırmaktır. Yani vücutta kaşıntı normaldir ve şöyle ortalama bir istatistik vermek gerekirse bir insan günde 100 defa kaşınmaktadır.Â
‘Vücutta kaşıntı bir sorun değil o zaman’ diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz çünkü bazen bu kaşınma durumu haddi aşabilir ve yaşam kalitemizi düşürecek noktaya gelebilir. Pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkan kaşıntı, bazen farklı hastalıkların da işareti olabileceği için son derece dikkatli olmak gerekiyor. Vücutta kaşıntı neden olur, hangi durumda şüphelenmek gerekir ve nasıl geçer gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.
Öncelikle bir tanım yapalım; Vücutta kaşıntı nedir?
Kaşıntı, vücudumuzun tamamında ya da bir kısmında ortaya çıkan bir his olarak tanımlanabilir. Bu his geldiği zaman kaşınan bölge elle, başka bir uzuvla ya da başka bir nesneyle uyarılarak rahatlama sağlanır. Doğal bir dürtüdür ve herhangi bir sağlık sorunu olmasa da bir insan günde ortalama 100 kez kaşınabilir.
Bir sağlık sorunu olarak vücuttaki kaşıntı ise normal dışı bir durumu ifade eder. Kişi o kadar çok kaşınır ki yaşam kalitesi düşer. Bazen bu kaşıntıyla beraber kızarıklık ve kabartı da görülebilir. Bu nedenle bir türlü geçmek bilmeyen ve hayat kalitesini etkileyen kaşınma durumlarında şüphe oluşabilir.
Peki niye kaşınıyoruz, vücutta kaşıntı neden olur?
Cilt kuruluğuEgzamaUyuzBöbrek yetmezliğiSarılıkSirozDış etkenler ve alerji
Cilt kuruluÄŸu:
Vücutta kaşınmanın en yaygın görülen nedenlerinden bir tanesi cilt kuruluÄŸudur. Ä°klim koÅŸulları, sürekli çok sıcak suyla yıkanma, gün içinde yeterli sıvı almama ya da ilaç kullanımı nedeniyle ciltte kuruluk ve dolayısıyla kaşınma görülebilir. Özellikle hem kadınlarda hem de erkeklerde 40 yaşından sonra cilt kuruluÄŸu daha da artacağı için cilt yeterince nemlendirilmediÄŸi takdirde kaşınma da artacaktır.Â
Egzama:
Atopik dermatit yani egzama, vücutta kaşınmaya neden olduÄŸu bilinen en yaygın cilt hastalıklarından bir tanesidir. Evet egzama bir hastalıktır çünkü basit bir cilt kuruluÄŸu olarak baÅŸlasa da daha sonra iltihapli kabarcıklara, kızarıklıklara ve pul pul dökülmeye neden olabilir. Bazen o kadar artabilir ki vücutta kaşıntı en hafif belirtisi haline gelir.Â
Uyuz:
Sarcoptes scabiei adı verilen bir tür akar, insanın cildine yerleşir ve uyuz dediğimiz bir rahatsızlığa neden olur. Bu rahatsızlık özellikle geceleri artan bir kaşınma yaratır. Aslında yalnızca uyuz değil, cildimizde bulunan farklı parazitler ve bakteriler de uyuz benzeri kaşınmalara neden olabilir. Bu durum geçici olabileceği gibi cildimizin bakteri dengesinin bozulması nedeniyle kronik hale de gelebilir.
Böbrek yetmezliği:
Maalesef böbrek fonksiyonlarının bir kısmının ya da tamamının iÅŸlevini yitirmesi sonucu oluÅŸan böbrek yetmezliÄŸi de vücutta kaşıntıya neden olmaktadır. Böbrek yetmezliÄŸi kaynaklı vücutta kaşıntı ve cilt kuruluÄŸu yanında mide bulantısı, kusma, baÅŸ dönmesi, baÅŸ aÄŸrısı, yüksek tansiyon, iÅŸtah kaybı gibi belirtilerle birlikte gelir. Ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır.Â
Sarılık:
Adından da anlaşılacağı üzere sarılık, gözde ve ciltte sararma oluÅŸması durumudur. Tek başına bir hastalık deÄŸil, farklı hastalıkların belirtisi olarak görülür. Sarılık ile birlikte halsizlik, ateÅŸ, vücutta kaşınma gibi belirtiler de görülmektedir.Â
Siroz:
Siroz bir tür kronik karaciğer hastalığıdır. Siroz nedeniyle karaciğer yapısal fonksiyonları bozulur, organ sertleşir ve küçülür. En yaygın belirtileri arasında halsizlik, kilo kaybı, sarılık ve vücutta kaşıntı vardır. Sirozun yanı sıra karaciğerde görülen farklı hastalık ve rahatsızlıklar da kaşınmaya neden olabilir.
Dış etkenler ve alerji:
Ä°ÅŸte bu baÅŸlığın bir sonu yok. Çünkü ÅŸampuanınız, dış jeliniz, parfümünüz, kıyafetiniz, deterjanınız, nevresiminiz ve aklınıza gelen gelmeyen pek çok dış etken vücuttan kaşıntıya neden olabilir. Gıdalar, böcek ısırmaları, polen, ilaç ve benzeri alerjiler kaynaklı olarak da kaşınma görülebilir.Â
Kaşınma ile birlikte görüldüğü zaman şüphe yaratan belirtiler:
Kaşıntınız geceleri artıyorsa cilt enfeksiyonundan şüphelenilir. Nevresim, deterjan kaynaklı bir alerji de olabilir.Kaşıntı ile birlikte çok su içmeye ve çok idrara çıkmaya başladıysanız diyabetten şüphelenilir.Kaşıntı ile birlikte anormal kilo kaybı olduysa kanser türlerinden şüphelenilir.Kaşıntı ile birlikte çarpıntı ve halsizlik görüldüğünde tiroid bezi rahatsızlıklarından şüphelenilir.Kaşıntı ile birlikte cilt rengi değişimi, sarılık, idrar renginde koyuluk görüldüğünde karaciğer hastalıkların şüphelenilir.Kaşıntı ile birlikte kızarıklık ve kabarıklıklar görüldüğünde ürtiker hastalıklardan şüphelenilir.Vücutta kaşıntı olduğunda ne yapmalıyım, nasıl geçer?
Öncelikle kendinizi iyi tanımalı ve vücutta kaşıntının ne yoğunlukta olduğunu fark etmelisiniz. Mesela havalar ısındığında terleme nedeniyle daha fazla kaşınabilirsiniz ya da duş alma sıklığınız azaldığında kaşınma artabilir. Yeni bir deterjan, şampuan, duş jeli kullandığınızda ya da yeni bir kıyafet, nevresim aldığınızda da basit alerjiler kaynaklı kaşınmalar artabilir.
Bu tür hayati risk taşımayan vücutta kaşıntı artışlarında endişelenmeden, birkaç deneme yanılma yaparak kaşıntının nedenini bulabilir ve ortadan kaldırabilirsiniz. Ancak yukarıdaki eşlikçi belirtilerle birlikte kaşınma artıyorsa uzman bir hekime muayene olarak tıbbi destek almanızda yarar var.
Bir saÄŸlık kuruluÅŸuna gidip de vücutta kaşıntı sorunu ile birlikte görülen belirtileri anlattığınız zaman sizden kan tahlili istenir, karaciÄŸer testi istenir, böbrek testi istenir, tiroid testi istenir ve göğüs röntgeni istenir. Bunların sonuçlarına göre hekiminiz kaşıntıya neden olan hastalık varsa bunu tespit eder ve en uygun tedaviye baÅŸlanır. Şüpheye göre farklı testler de istenebilir.Â
Kaşıntıya karşı alabileceğiniz önlemler var:
Cilt kuruluÄŸunun önüne geçmek için düzenli olarak su bazlı nemlendiriciler kullanın.Çok sıcak suyla yıkanmaktan kaçının. Kaşıntı yaptığını fark ettiÄŸiniz ürünler, gıdalar ve kıyafetlerden uzak durun.Odanın havasını nemlendirin.Stresten uzak durun.Basit bir nedeni olabileceÄŸi gibi pek çok farklı hastalığın da habercisi olabilen vücutta kaşıntı neden olur, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm saÄŸlık konularında olduÄŸu gibi vücutta kaşıntı hakkında da en doÄŸru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiÄŸini unutmayın.Â
Editor : Åžerif SENCER