UV ÖZETÄ°| ışınlarının zararlı etkileri UV’ye maruz kalma süresi ve sıklığına, bulunulan yerin ekvatora uzaklığına, güneÅŸ ışınlarının yoÄŸunluÄŸuna ve genetik olarak belirlenen deri rengine baÄŸlıdır. UV ışınlarının birçok faydası olduÄŸu gibi zararları da vardır. Görme duyusu, vitamin D sentezi, mikropların yok edilmesi, ısı saÄŸlaması, insan psikolojisine olumlu etkisi, sedef ve bazı kronik deri hastalıklarında tedavi amaçlı kullanılması UV ışınlarının faydaları iken, güneÅŸ yanığı, yaÅŸlanma, kanser ve lupus gibi bazı bağışıklık sistemi hastalıklarını tetiklemesi de zararlarını oluÅŸturur. Tüm dünyada deri kanserlerinin en az 3’te ikisi güneÅŸ maruziyeti nedenlidir. ABD’de her yıl 500.000’in üzerinde yeni deri kanseri olgusu saptanıyor ve bunların arasında melanom dediÄŸimiz ölümcül deri kanseri sıklığı diÄŸer kanser tiplerine göre daha hızlı artıyor.Â
DERÄ° KANSERÄ° RÄ°SKÄ°NÄ° ARTIRAN FAKTÖRLER NELERDÄ°R?Â
Kırmızı veya sarı saç, açık ten ve göz rengi, sırtın üst kısmında belirgin çillenme, ciltte çok sayıda ben olması, çocukluk çağında gu¨neÅŸ yanıkları, adolesan dönemde en az 3 yıl yaz aylarında dışarıda çalışılması ve ailevi deri kanseri öyküsü olması bireyin deri kanseri riskini artıran faktörler arasında yer alıyor.Â
GÃœNEÅžTEN NASIL KORUNURUZ?Â
GüneÅŸin zararlarından korunmak için öncelikle güneÅŸe maruziyetten kaçınılmalıdır. Mecbur kalmadıkça 10.00-15.00 saatleri arasında dışarıya çıkılmamalı, çocukların dışarıdaki aktiviteleri 10.00-16.00 saatleri dışında planlanmalıdır. Özellikle su ve kar sporları yapılırken ve beton, kum gibi yu¨zeylerde daha dikkatli olunmalıdır. GüneÅŸe çıkarken güneÅŸ koruyucu kullanılmalı, 2-3 saatte bir ya da aşırı yüzme ve terleme sonrası yenilenmelidir. Uygun giysiler giyilmelidir. Giysinin kumaşı, yapısı, dokusu, rengi, kalınlığı korumayı saÄŸlamada en önemli faktörlerdir. Şapka, ÅŸemsiye ve güneÅŸ gözlüğü kullanılmalıdır. Åžemsiye, tente ve bulutlar UV ışınlarına karşı yeterince koruyucu deÄŸildir, güneÅŸ hasarını yalnızca yüzde 50 oranında azaltırlar.Â
Ä°YÄ° BÄ°R GÃœNEÅž KORUYUCU NASIL OLUR?Â
En az SPF 30 olmasına ek olarak UVA ve UVB filtreleri içermelidir.Deri tarafından kolay emilmelidir. Suya, denize, terlemeye, buharlaÅŸmaya ve su¨rtu¨nmeye dayanıklı olmalıdır.Kokusuz ve renksiz olmalıdır.Etkisi uzun süreli olmalıdır.ÂGÃœNEÅž KORUYUCULAR D VÄ°TAMÄ°NÄ° EKSÄ°KLİĞİ YAPAR MI?Â
Güneş koruyucular D vitamini eksikliği yapmaz. Günlük alacağımız 20-30 dk’lık güneş ışığı bile yeterli D vitamini sentezini yapmamızı sağlar. Güneş koruyucuyu sürdükten sonra etkisi 30 dakikada başlayacağı için bu sürede aldığımız güneş ışığı D vitamini sentezimizi tamamlamamızı sağlayacaktır. Aynı zamanda vücuttaki D vitamini eksikliği, D vitamini takviyesi ile düzelebilirken, güneş koruyucusuz bir ciltte oluşan güneş hasarını geri döndürebilecek bir yol yoktur. Bu nedenle güneş koruyucu kullanmak her zaman sağlığımız açısından daha mantıklı bir seçim olacaktır.
www.idrak34.comEditor : Åžerif SENCER