Hem Türkiye’de hem de dünyada son 5-6 yıldır uyuz hastalığında artış gözleniyor. Uyuz vakalarındaki artış ile birlikte klasik tedavilere dirençli uyuz vakalarında da belirgin bir artışın söz konusu olduğu uzmanlar tarafından belirtiliyor. Medicana Sağlık Grubu doktorlarından Dermatoloji Uzmanı Asiye Yıldız, 2014-2015 yıllarına kadar dermatoloji (cildiye) polikliniklerine haftada 1-2 tane tane uyuz hastası başvurmakta iken son 6-8 aydır nerede ise poliklinik hastalarının yüzde 30’unu uyuz vakalarının oluşturduğuna dikkat çekerek uyarılarda bulundu.
“Uyuz, derideki kan ve doku ile beslenir”
Uyuz hastalığı hakkında bilgi veren Medicana International Samsun Hastanesi doktorlarından Dermatoloji Uzmanı Asiye Yıldız, “Uyuz (scabies) hastalığının nedeni ‘sarkoptes scabi’ adı verilen bir parazittir. Bu parazit deri-deri aracılığı ile bulaşır ve derinin içinde tünel kazarak ilerler. Yumurtalarını bırakır. Deride, yaygın kaşıntıya neden olur. Bu parazit deri artıkları ve derimizdeki kan, doku sıvıları ile beslenir. Uyuz paraziti deride tünel açıp ilerledikçe deride kabartılar, içi su dolu kese oluşturur. Bu da kişide yaygın kaşıntıya neden olur. Uyuzda özellikle gece kaşıntısı daha belirgindir. El bileklerinde, göbek çevresinde, kadınlarda göğüs uçlarında, erkeklerde de genital bölge kaşıntısı daha belirgin olarak gözlenir. Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda avuç içlerinde, ayak tabanında, saçlı deri ve yüzde de uyuz lezyonları gözlenir. Gece ve sıcak ortamda artan kaşıntılar kişilerin günlük hayatını ve uyku düzenini de olumsuz etkiler” dedi.
“Uyuz paraziti cansız ortamda 48 saat hayatta kalabilir”
Hastalığın bulaşma evresi hakkında uyarılarda bulunan Uzm. Dr. Asiye Yıldız, “Uyuz hastalığı insandan insana yakın temas ile bulaşır. Uyuz parazitinin bulaştığı kıyafet, havlu, çarşaf gibi eşyaların ortak kullanımı ile ve oturulan yerlerden bulaşır. 15-20 dakikalık yakın temas bulaşma için yeterlidir. El öpme veya tokalaşma gibi kısa süreli temas ile bulaşma olmaz. Bir kişiye uyuz bulaştığı zaman belirtilerin başlaması, yani kuluçka süresi 2-6 haftadır. Ancak bir kez uyuz geçirip, deri uyuz paraziti ile tanıştıktan sonra yeniden uyuz kapılır ise 2-3 günde de kaşıntı ve belirtiler başlar. Uyuz paraziti, bulaştığı eşyalarda, giysilerde yani cansız ortamda 36-48 saat canlı kalabilmektedir. O nedenle tedavide eşyaların temizliği de çok önemlidir. İnsan uyuzu hayvanlardaki uyuz ile aynı değildir. Deri yapısı farklı olduğu için insandan hayvana veya hayvandan insana geçmez” diye konuştu.
Hastalığın tedavisi
Tanı alan kişilerdeki tedavi uygulamasına da değinen Uzm. Dr. Yıldız, “Uyuz tanısı alan hastalar doktorunun önerdiği tedaviyi çok dikkatli bir şekilde uygulamalıdır. Sadece şikayeti olanlar değil aynı ev ortamında yaşayan tüm aile bireyleri, son 1 aydır görüşülen, aynı ortamı paylaşan akraba ve yakınları da tedavi olmalıdır. Uyuz paraziti bulaştıktan 2-6 hafta sonrasına kadar belirti vermeden deri içinde çoğalmaya ve tünel açmaya başlamış olur. Aynı gün tedavi uygulanmaz ise aile içinde sürekli bir bulaşma döngüsü oluşur. Tedavi doğru ve eksiksiz yapılsa bile ölen parazit artıkları, parçalanan yumurta artıklarının deride oluşturduğu duyarlılık nedeni ile 1-4 hafta daha kaşıntı şikayeti devam edebilmektedir. O nedenle telaşa kapılmadan verilen tedaviyi uygulamalı ve şikayeti devam eder ise doktoruna tekrar danışmalıdır” şeklinde konuştu.
Editor : Şerif SENCER
