Anket ÖZETİ| verilerine dayalı olarak 2006 yılından itibaren Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile eş zamanlı şekilde dört yıllık aralıklarla üretilmeye başlanan İstatistikler, ilk kez idari kayıtlar kullanılarak üretildi. Çalışmanın kapsamında, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflamasına (NACE Rev.2) göre B-S (O hariç) sektörlerindeki en az bir ücretli çalışanı bulunan tüm girişimler dahil edildi.
AYLIK ORTALAMA KIŞI BAŞI KAZANÇ 12 BIN 450 TL OLDU
2022 Kasım ayı referans alınarak yapılan bu çalışmada toplamda aylık ücretli çalışılan saat 201,3 olarak gerçekleşti. Sonuçlar incelendiğinde erkekler için aylık ücretli çalışılan saat 206,3 olarak gerçekleşirken kadınlarda aylık ücretli çalışılan saat 191,0 olarak gerçekleşti.
Saatlik ortalama brüt ücret-maaş toplamda 55,4 TL olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler 2022 yılında saatlik ortalama 54,4 TL brüt ücret-maaş alırken, ücretli çalışan kadınlar 2022 yılında saatlik ortalama 57,4 TL brüt ücret-maaş aldı.
2022 yılı aylık ortalama kişi başı brüt ücret-maaş toplamda 11 bin 143 TL olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler aylık ortalama 11 bin 233 TL kişi başı brüt ücret-maaş alırken, kadınlar aylık ortalama 10 bin 961 TL brüt ücret-maaş aldı.
Aylık ortalama kişi başı kazanç toplamda 12 bin 450 TL olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler için aylık ortalama kişi başı kazanç 12 bin 487 TL olurken, kadınlar için aylık ortalama kişi başı kazanç 12 bin 376 TL oldu.
YILLIK ORTALAMA BRÜT KAZANÇ 144 390 TL OLDU
Kazanç Yapısı İstatistikleri sonuçlarına göre, 2022 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 144 bin 390 TL oldu. Bu değer, erkeklerde 147 bin 446 TL ve kadınlarda 138 bin 366 TL oldu.
Kazanç düzeylerinin hem erkeklerde hem de kadınlarda eğitim durumu ile doğru orantılı olarak yükseldiği görüldü. Eğitim durumuna göre en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde etti. Bu eğitim düzeyinde yıllık ortalama brüt kazanç erkeklerde 207 bin 112 TL, kadınlarda ise 171 bin 568 TL oldu.
En yüksek yıllık ortalama brüt ücret-maaşı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde ederken, bu eğitim düzeyinde erkeklerin brüt ücret-maaşı 175 bin 463 TL, kadınların ise 145 bin 387 TL olarak gerçekleşti.
EN YÜKSEK KAZANÇ FINANS VE SIGORTA FAALIYETLERI SEKTÖRÜNDE GERÇEKLEŞTI
Ücretli çalışanların brüt kazançları, ekonomik faaliyet ayrımında incelendiğinde, en yüksek yıllık ortalama brüt kazanç 293 bin 511 TL ile finans ve sigorta faaliyetlerinde oldu. Bu ekonomik faaliyeti, 284 bin 842 TL ile bilgi ve iletişim ve 229 bin 108 TL ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor faaliyetleri izledi.
En düşük yıllık ortalama brüt kazançlar ise sırasıyla 99 bin 290 TL ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri, 102 bin 109 TL ile gayrimenkul faaliyetleri ve 104 bin 768 TL ile inşaat sektörlerinde oldu.
Ekonomik faaliyet sınıflamasına göre kadın çalışanların yıllık ortalama brüt kazancı ulaştırma ve depolama faaliyetinde 213 bin 810 TL, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı faaliyetinde 206 bin 633 TL ve gayrimenkul faaliyetlerinde 104 bin 387 TL ile bu sektörlerdeki erkek çalışanların yıllık ortalama brüt kazancının üzerinde gerçekleşti.
EKONOMIK FAALIYETE (NACE REV.2) GÖRE YILLIK ORTALAMA BRÜT KAZANÇ (TL), 2022
Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları en düşük kazancı elde etti
En yüksek yıllık ortalama brüt kazancı 276 bin 507 TL ile yöneticiler meslek grubunda çalışanların elde ettiği görüldü. Bu meslek grubunu 200 bin 195 TL ile profesyonel meslek mensupları izledi. En düşük yıllık ortalama brüt kazanç ise 94 bin 849 TL ile nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları grubunda gerçekleşti.
MESLEK GRUBUNA (ISCO 08) GÖRE YILLIK ORTALAMA BRÜT KAZANÇ (TL), 2022
ÜCRET VEYA KAZANÇTA ERKEKLER LEHINE FARK VAR
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı, erkek ve kadın arasındaki ücret veya kazanç farkının erkek ücret veya kazancına yüzdesel oranı olarak tanımlanıyor. Bu fark göstergesi, Kazanç Yapısı İstatistiklerinde yıllık ortalama brüt ücret-maaş ve yıllık ortalama brüt kazanç tutarları üzerinden hesaplandı. Ayrıca bu gösterge; saatlik, aylık veya yıllık ortalama ücret-maaş veya kazanç esas alınarak da hesaplanabiliyor.
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı tüm eğitim düzeylerinde erkek lehine gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt kazanç ile hesaplanan gösterge için en yüksek fark %19,6 ile lise mezunlarında, en düşük fark ise %14,5 ile ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti. Yıllık ortalama brüt ücret-maaş ile hesaplanan gösterge için ise en yüksek fark %17,1 ile yükseköğretim mezunlarında, en düşük fark %12,4 ile yine ilkokul ve altı mezunlarda gerçekleşti.
EĞITIM DURUMUNA GÖRE CINSIYETLER ARASI ÜCRET VEYA KAZANÇ FARKI (%), 2022
Kazanç farkı; (erkek kazancı-kadın kazancı)/erkek kazancı*100 olarak hesaplanmıştır.
Ücret farkı; (erkek ücreti-kadın ücreti)/erkek ücreti*100 olarak hesaplanmıştır.
Meslek gruplarında da fark erkek lehine!
Yıllık ortalama brüt kazanç dikkate alındığında en yüksek cinsiyetler arası fark %22,8 ile sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar ve !,4 ile teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında gerçekleşti. En düşük farklar ise %4,2 ile yöneticiler ve %6,1 ile hizmet ve satış elemanlarında gerçekleşti.
Yıllık ortalama brüt ücret-maaş dikkate alındığında en yüksek cinsiyetler arası fark !,1 ile profesyonel meslek mensupları ve %19,2 ile teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensuplarında gerçekleşti. En düşük fark ise %4,4 ile yöneticilerde ve %6,8 ile nitelik gerektirmeyen meslekler ile hizmet ve satış elemanları grubunda gerçekleşti.
MESLEK GRUBUNA GÖRE CİNSIYETLER ARASI ÜCRET VEYA KAZANÇ FARKI (%), 2022
Editor : Şerif SENCER
