Türk ÖZETİ| kahvaltısının mutfaklardaki yerini alması 20. yüzyılın başlarına dayanıyor. İlk zamanlarda kahvaltı, sabahları mideyi rahatlatmak amacıyla çorba, ekmek, peynir ve reçel tüketilerek yapılıyormuş. Bir süre sonra ana öğün olarak tanımlanmaya başlayan kahvaltı, her ülkenin geleneklerine göre farklı şekillerde uygulanmış. Türkiye’nin zengin bir coğrafi yapıya sahip olması, her bölgeye göre değişen zengin bir kahvaltı kültürü yaratmış. Yöresel ekmek ve peynir çeşitleri ile farklı kahvaltılık tariflerinin yanı sıra uzun uzun yapılan muhabbetlerin eşlik ettiği Türk kahvaltı sofraları bu kültürel mozaikle harmanlanmış. Türk kahvaltı kültüründe bölgesi ne olursa olsun değişmeyen şey ise sofraları süsleyen zeytin, peynir, bal, yumurta, reçel ve hamur işleri ve bol çeşitlilik. İşte 7 bölgenin kahvaltı kültürü...
1- EGE KAHVALTISI
Ege kahvaltısı denince ilk akla gelen otlar. Bu coğrafyanın halkı da yeşilliksiz kahvaltı yapmayı çok sevmiyor. Sofralarında oldukça yer kaplayan otlu gözlemeleri, çeşit çeşit otları, maydanozu, rokası, teresi, semizotu hiç eksik olmaz. Bir de aklınıza gelebilecek hemen her şeyin reçelini yapıyorlar. Zeytinyağının çeşit çeşit peynir ve zeytinin üzerine dökülmesi. Zeytinyağıyla karıştırılan taze ve kuru baharatlara ekmek banmak. Domates, biber ve salatalık da bu sofranın vazgeçilmez üyeleri. İzmir kahvaltılarının olmazsa olmazı boyozu ve kumruyu unutmamak lazım.
2- İÇ ANADOLU KAHVALTISI
İç Anadolu Türkiye’nin tahıl ambarı vazifesini gördüğü için, buğday, yulaf, kepek ve daha birçok çeşit tahıl tarzı hamur işi yemeklerinin de en fazla olduğu ve en fazla tüketildiği bölge. Neredeyse tüm yemek kültürleri içerisinde olan hamur işi, kahvaltılarda da kendini belli etmeye devam ediyor. Özellikle çiğ börek, haşhaşlı ekmek, biberli ekmek, küflü börek, kete, katmer, bazlama, gözleme, simit ve daha sayılabilecek onlarca çeşit hamur işi yiyecek İç Anadolu kahvaltısının oluşturan temel besinlerdendir. Bu yiyeceklerin yanına tulum peyniri, tereyağı, çemen ve lezzetli reçeller ekleniyor. Kayseri sucuğu ile hazırlanmış sucuklu yumurta ve pastırmayı da unutmamak gerekir.
3- AKDENİZ KAHVALTISI
Turunçgil cenneti Akdeniz’de kahvaltı sofrasında turunç reçeli olmadan olmaz. Ceviz reçelinin efsane tadını da muhakkak denemelisiniz. Patlıcan, bergamot, karpuz, yeşil incir, portakal, limon ve nar reçeli, Akdeniz kahvaltısının vazgeçilmezleri arasında. Ayrıca kahvaltılık tuzlu yoğurt, kaytaz böreği, cevizli nar ekşili kırma zeytin, farklı zeytin çeşitleri, sürk peyniri (taze çökeleğin zeytinyağı ve çeşitli baharatlarla zenginleştirilmiş hali), zahterli ekmek unutulmamalı.
4- KARADENİZ KAHVALTISI
Karadeniz’de kahvaltıya önce çay, mısır ekmeği ve mıhlama koyulur. Kaygana, turşu kavurması, karadenize has peynir çeşitleri ve tazecik tereyağı. Mis gibi tereyağı, çıtır çıtır mısır ekmeği, bir çatalla uzadıkça uzayan muhlaması veya mıhlaması, kavutu, kayganası ve mis gibi karadeniz çayı ile güne başlamak şahane olur...
5- DOĞU ANADOLU KAHVALTISI
Doğu Anadolu kahvaltısında neredeyse her şehrinin farklı geleneksel ürünü var. Özellikle peynir konusunda çok fazla seçenek mevcut. Kahvaltı konusunda marka olan ilimiz, Van otlu peyniri, Kars kaşarı, Erzincan tulum peyniri, kuru cacık, kavurmalı yumurta, süt kaymağı, ballı tahin, Van çöreği, Bitlis Karakovan balı. Kavrulmuş buğdaydan yapılan kavut. Un, yağ ve yumurtadan yapılan murtuğa ve daha fazlası…
6- GÜNEYDOĞU ANADOLU KAHVALTISI
Bir Güneydoğu Anadolu kahvaltısında doymamak imkansız. Diyarbakır örgü peyniri, beyran çorbası, nohut dürüm, kuru domates, kuru biber, ciğer kavurma, Diyarbakır çöreği, katmer, zahter, mıkla, nohut dürüm ve beyran çorbası derken tatlısından tuzlusuna kuş sütünün eksik olduğu kahvaltılar var karşınızda.
7- MARMARA KAHVALTISI
Marmara kahvaltısı deyince akla ilk gelen zeytin, peynir ve sızma zeytinyağı. Trakya’nın çeşit çeşit peynirleri ve ekşimikli biberi, Gemlik’in zeytini, İstanbul’un simidi, Çanakkale Ezine’nin beyaz peyniri ve nefis domatesleri bir araya geldi mi ortaya lezzetli bir kahvaltı sofrası çıkacağına eminiz. Marmara’da meşhur yiyecekler bunlar, ama sadece bunlar yok. Özellikle İstanbul’da hafta sonları dışarıda kahvaltı yapmak bir trend diyebiliriz. Arnavutköy’de, Karaköy’de Boğaz manzaralı kahvaltılar, Beşiktaş kahvaltıcılar sokağında nefis kahvaltılar. Vapurda çay ve simitle kahvaltıda unutulmamalı.
Editor : Şerif SENCER
