Taze sıkılan meyve suyu havayla temas ettiğinde vitamin özelliğini yitiriyor

Endokrinoloji ÖZETİ| ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mithat Bahçeci, meyve suyu tüketimindeki artışa dikkat çekti.

Prof. Dr. Bahçeci, hem hazır gıda sektörünün etkinliği hem de yaşam koşullarından dolayı, özellikle yoğun çalışan kişi ve çocukların daha rahat ve sağlıklı olduğu inancıyla meyvenin kendisi yerine hazır meyve suyu ya da taze sıkılmış meyve suyu tüketmeyi tercih ettiğini kaydetti.

MEYVE SUYUNDAKİ ŞEKER HIZLA KANA KARIŞIR

Tüm meyvelerin früktoz ya da diğer adıyla meyve şekeri içerdiğini hatırlatan Prof. Dr. Bahçeci, “Normal koşullarda früktoz meyve hücresinin içinde bulunur ve meyve tüketildiğinde ve aşırı tüketilmediği zaman yavaş olarak zararsızca kana karışır. Buna karşın taze sıkılmış da olsa meyve suyundaki serbest halde bulunan früktoz çok hızlı olarak kana karışır ve ciddi oranda insülin direncine yol açar. Yine vurgulamak gerekirse meyvenin kendisinde yoğun olarak posa ya da lif bulunurken, meyve suyunda pek lif bulunmaz. Böylece içilen meyve suyunun glisemik indeksi yani kan şekerini arttırıcı etkisi daha da yükselir.

Liften arınmış, serbest früktozdan zengin meyve suyu tüketimi kan şekerinde hızlı artışa neden olur ve pankreas bu seviyeyi normale indirmek için daha fazla insülin salgılılar. Bu duruma da insülin direnci diyoruz. Zamanla bu direnç belli boyuta ulaşınca ve yeterince insülin de salgılanmayınca durum daha da kötüleşerek tip 2 diyabet riski ortaya çıkar. Dünya Sağlık Örgütü, yetişkinlerin günde 30 gramdan fazla şeker katkısı almamalarını öneriyor ki, bu yaklaşık 150 ml (bir çay bardağı) meyve suyuna eşdeğerdir. Mümkün olduğunca bu ölçüyü aşmamak gerekir.

Sıkılmış meyve suyu tüketmek miktar olarak aşırı tüketmeye neden olur. Örneğin 1 bardak elma suyu için en az 3-4 elma, 1 bardak portakal suyu için en az 2 portakal gerekmekte bu da alınan früktozdan zengin sıvının daha da fazla olmasına yol açar” diye konuştu.

C VİTAMİNİ AZALIYOR

Meyve suyu yerine meyve tüketmenin vitamin açısından da önemini ifade eden Prof. Dr. Bahçeci, C vitamininin havanın oksijeni ile temas ettiğinde hızla okside olup vitamin aktivitesini kaybettiğini vurguladı. Bu yüzden de taze sıkılan meyve suyunun, daha sıkılırken içerdiği C vitamininin havayla bol miktarda temas ettiğinden C vitamin aktivitesinin de iyice azaldığına dikkat çeken Bahçeci, “Bu vitamin alkaliye de çok duyarlıdır ve alkali ortamda da hızla okside olarak vitamin özelliğini kaybeder. Yüksek sıcaklık, ışık, havanın oksijeni, bakır ve demir gibi mineraller ve alkali ortam oksitlenmeyi hızlandırarak vitamin kaybını artırmakta ve böylece hazırlanan meyve suyunda vitamin içeriği daha da azalmaktadır. Bu nedenle mümkün olduğunca meyvenin kendisi tüketilmelidir.

Aksi takdirde serbest früktozdan zengin, posa içermeyen, C vitamininin kaybetmiş meyve suyu tüketildiğinde meyve yerine sanki şekerli su içilmiş gibi olmakta yarardan çok insülin direnci, hiperlipidemi ve ilerleyen dönemde tip 2 diyabet riski ile karşı karşıya kalınmaktadır” dedi.