
Suriye’nin ÖZETÄ°| kuzeybatısında yer alan Tell Umm- el Marra adındaki tarihi kentte M.Ö 2400 ila 4400 yıllarına dayanan dünyanın ilk alfabesi bulunmuÅŸtu.Â
ALFABENİN KEŞFİ İLE İNSANLIK DEĞİŞTİ
Johns Hopkins Ãœniversitesi arkeoloji profesörü Glenn Schwartz parmak ÅŸeklindeki silindir üzerinde yazan yazılar hakkında tahminde bulunabileceklerini belirterek, eski dönemde yaÅŸamış olan insanların alfabe yerine hiyeroglif yazısına daha çok güvendiklerin belirterek, ‘ Alfabetik yazının insanların yaÅŸam biçimini deÄŸiÅŸtirdi, iletiÅŸim kurma ve düşünme biçimlerini deÄŸiÅŸtirdi’ diye ekledi.Â
16 YIL SÜREN ÇALIŞMALAR SONUNDA KEŞFEDİLDİ
Arkeolog Schwartz 2004 yılında keşfedilen dünyanın ilk alfabesi hakkında ise, 'Bu yeni keşif, insanların yeni iletişim teknolojilerini çok daha erken ve hayal ettiğimizden farklı bir yerde denediklerini gösteriyor' diye ekledi.
Amsterdam Ãœniversitesi araÅŸtırmacıları ise Suriye sınırında bulunan antik Yakın DoÄŸu’nun eski ÅŸehirlerinden olan Tell Umm-el Marra’da 16 yıl süren çalışmalar sonucunda bulunduÄŸunu belirterek Erken Tunç Çağı’ndan kalma mezarlar, altın ve gümüş takılar, deforme olmamış çanak çömlekler bulundu.Â
Ayrıca çanak çömleklerin üzerinde alfabetik yazılar yer alırken 60.000 yıl önce olduÄŸu karbon-14 çalışmaları kapsamında netlik kazandı.Â
Ä°LK ALFABENÄ°N MISIRLILARA AÄ°T OLMADIÄžI KESÄ°NLEÅžTÄ°
Profesör Schwartz ise alfabenin keşfi ile ilgili olarak, 'Daha önce bilim insanları alfabenin MÖ 1900'den sonra Mısır'da veya civarında icat edildiğini düşünüyorlardı, ancak elimizdeki eserler daha eski ve haritanın farklı bir bölgesinden geliyor. Bu da alfabenin düşündüğümüzden tamamen farklı bir köken hikayesi olabileceğini gösteriyor' dedi.
Alfabenin geçmişine bakıldığında ise M.Ö 1900’lü yıllarda Mısır’da okuma yazma bilmeyen madencilerin çevrelerinde gördükleri maddelerden esinlenerek oluşturdukları yazılardan esinlenip Sami dili için harf oluşturdular.
M.Ö 1300 yılında DoÄŸu Karadeniz bölgesi Levant’a yayıldı ve zamanla Latin ve Yunan alfabesine dönüştü.Â
ALFABENİN GELİŞİMİ İNSANLIĞI DEMOKRTİKLEŞTİRDİ
Profesör Schwartz alfabenin ilk zamanlar öğrenilmesinin zor olduğunu belirterek, 'Çok karmaşık şekillerde kullanılan binlerce sembol vardı, bu da çok küçük bir grup insanın nasıl yazılacağını veya okunacağını öğrenebileceği anlamına geliyordu. Alfabenin icadıyla, teoride çok daha fazla sayıda insan okuma yazmayı öğrenebildi ve bu da nihayetinde yazının demokratikleşmesine yol açtı’ diye ekledi.
Alfabenin günümüzde Batı Avrupa’daki yazı sistemlerinin temelini oluşturduğunu belirten Profesör Schwartz alfabetik yazı sisteminin bilinenin aksine 500 yıl daha erken başladığını dair kesin kanıtları sundu.
Editor : Åžerif SENCER