
Pürüzlü ÖZETÄ°| olukları ve yuvarlak çukurlarıyla bu grenli gri görüntüler, ay yüzeyiyle karıştırılabilir. Ama aslında GüneÅŸ Sistemimizin çok daha uzak bir üyesini gösteriyorlar: Mars .Â
15 TEMMUZ 1965'TE ÇEKİLDİLER: TAM 59 YIL ÖNCE
Paslı kırmızı komşu gezegenimiz hakkında daha fazla bilgi edinmek için 15 Temmuz 1965'te NASA'nın Mariner 4 adlı cesur uzay aracı tarafından fotoğraflandılar .
O zamana kadar Mars'ın teleskopla çekilen görüntüleri, yani yüzeyindeki gizemli karanlık lekeler, burada uzaylı bir medeniyetin yaÅŸadığına dair inancı tetikliyordu .Â
Ancak Mariner 4, çorak bir gezegeni ortaya çıkardı ve bu gezegenin yaÅŸam için bir cennet olduÄŸuna dair inancı yerle bir etti.Â
Warwick Ãœniversitesi Fizik Bölümü'nde yardımcı doçent olan Daniel Bayliss, Mariner 4'ün mirasını 'muazzam' olarak nitelendirdi.Â
MailOnline'a konuÅŸan Mariner 4'ün ana görevinin Mars'ın ilk yakın çekim görüntülerini çekmek olduÄŸunu belirten Dr.Â
'Ancak Mars'ın ağır bir ÅŸekilde kabuk baÄŸlamış ve büyük ihtimalle yaÅŸamdan yoksun olduÄŸunu gösterdi.'Â
O DÖNEMDE BİLİM İNSANLARI MARS'TA HAYATIN OLDUĞUNA KESİN GÖZÜYLE BAKTILAR
Mars, gece gökyüzünde çıplak gözle görülebildiÄŸi için insanlar tarafından her zaman biliniyordu; belirgin kırmızımsı turuncu bir renk tonuna sahip parlak bir noktaydı.Â
Mars yüzeyindeki koyu renkli izlerin bitki örtüsü veya 'kanallar' olduğu algılandı ve bu durum gezegenin Dünya gibi yemyeşil bir dünya olduğu inancını tetikledi.
O dönemde bilim insanları, bitki örtüsünün Mars'ta insan benzeri geliÅŸmiÅŸ bir medeniyetin yaÅŸadığına dair bir iÅŸaret olduÄŸunu düşünmüşlerdi.Â
Ä°ngiliz astronom Patrick Moore, 1956 tarihli 'Mars Rehberi' adlı kitabında şöyle yazıyordu: 'Mars'ta alçak bitki örtüsünün var olmadığını varsaymak için hiçbir neden yok, ancak bunun var olduÄŸuna dair çok sayıda kanıt var.'Â
1962'DE KIZIL GEZEGEN İÇİN İLK PROJE BAŞLADI: TAM 554 MİLYON DOLAR DEĞERİNDE
İç GüneÅŸ Sistemi (Mars, Venüs ve Merkür) hakkında daha fazla bilgi edinmek için NASA, 1962 yılında 554 milyon dolarlık Mariner programını baÅŸlattı.Â
Mariner 1 ve 2'nin hedefi Venüs iken, Mariner 3 Kasım 1964'te Mars'a yöneldi; ancak talihsiz bir fırlatma başarısızlığı yaşadı.
Neyse ki, birkaç hafta sonra Florida'nın Cape Canaveral limanından suya indirilen Mariner 4 daha baÅŸarılı oldu.Â
Mariner 4, 325 milyon mil yol kat ederek 228 gün geçirdi ve sonunda 14 ve 15 Temmuz 1965'te fotoÄŸraf çekebilecek kadar yaklaÅŸtı.Â
En yakın olduÄŸu zaman 15 Temmuz'da gezegene 6.118 mil (9.846 km) uzaklıktaydı.Â
NASA YEMYEŞİL BİR GEZEGEN BEKLERKEN KURAK BİR GEZEGENLE KARŞILAŞTI
Araçtaki kamera, Mars yüzeyinin yaklaşık yüzde 1'ini kapsayan 22 fotoÄŸraf çekti, bunları 4 kanallı bir teyp kaydediciye kaydetti ve Dünya'ya iletilmesi dört gün sürdü.Â
Ancak NASA'nın hayal kırıklığına uÄŸramasına yol açan ÅŸey, yemyeÅŸil bir dünyanın kanıtı yerine, Dünya'dan çok Ay'a benzeyen, kraterlerle dolu ölü bir yüzeyin ortaya çıkmasıydı.Â
Planetary Society'nin baÅŸ bilim insanı Dr. Buce Betts, aracın Mars ortamının 'bildiÄŸimiz ÅŸekliyle yaÅŸama çok elveriÅŸsiz' olduÄŸunu kanıtladığını söyledi.Â
MailOnline'a yaptığı açıklamada, 'SoÄŸuk sıcaklıklar, ince bir atmosfer ve manyetik alan bulunmadığını buldular. Bu da Dünya'nın aksine, yüzeyin zararlı radyasyona maruz kalabileceÄŸini gösterdi.' dedi.Â
MARS İLE İLGİLİ BÜTÜN BEKLENTİLER BOŞA ÇIKTI
NASA, Mariner 4'ün Mars'taki en eski ve en yoÄŸun kraterli arazilerden bazılarını görüntülediÄŸini, ancak 'daha çeÅŸitli ve jeolojik olarak daha yeni özellikleri' gözden kaçırdığını söyledi. Â
"Sonuç olarak, bu bulgular birçok bilim insanının Mars'ın yaÅŸam için elveriÅŸli bir yer olduÄŸu yönündeki beklentilerini boÅŸa çıkardı." denildi.Â
Profesör Bayliss'e göre NASA bilim insanları orada yaÅŸam bulmayı beklediklerini 'hiç kimse bilmiyordu', ancak 'çorak bir Mars' bulmak çok da büyük bir sürpriz olmayabilir.Â
MailOnline'a konuÅŸan araÅŸtırmacı, "Ancak bu kesinlikle Mars'ın yüzeyinin gerçekte nasıl olduÄŸuna dair asırlardır sorulan bir soruya cevap oldu" dedi.Â
O zamandan beri bilim insanları odaklarını Mars'ta geçmiÅŸ yaÅŸama dair kanıtlar bulmaya, yani herhangi bir uzay aracının görüş alanından gizlenmiÅŸ temel organizmaları bulmaya çevirdiler.Â
Dr. Betts ÅŸunları ekledi: 'Mariner 4, eÄŸer yaÅŸam varsa, bunun muhtemelen aşırı çevre koÅŸullarında hayatta kalabilen mikroplar ÅŸeklinde olacağını gösterdi.'Â
MARS'TAKİ ATMOSFERİ KAYBOLMADAN ÖNCE SU VARDI
Mars'ta geçmişte veya günümüzde yaşam olduğuna dair bir kanıt henüz bulunmamakla birlikte bilim insanları , atmosferi kaybolmadan ve sıvı su buharlaşmadan önce , yaklaşık 2 milyar yıl önce , orada bol miktarda sıvı su bulunduğu konusunda hemfikir .
2022 yılında MailOnline'a konuÅŸan Profesör Brian Cox, Mars'ta var olan en geliÅŸmiÅŸ yaÅŸamın muhtemelen 'en iyi ihtimalle' tek hücreli organizmalar olduÄŸunu söyledi.Â
Elbette 1960'lardan bu yana uzay araçları defalarca Mars yüzeyine güvenli bir ÅŸekilde indi ve tozlu zeminin parlak ve net görüntülerini aldı.Â
Ancak çevirmeli telefonların yaygın olduÄŸu bir çaÄŸda, küçük bir makineyi yüzlerce milyonlarca mil ötedeki baÅŸka bir gezegene göndermek eÅŸi benzeri görülmemiÅŸ bir baÅŸarıydı.Â
MARİNER 4 MARS'I KEŞFETMEK İÇİN ZEMİN HAZIRLADI
Profesör Bayliss, Mariner 4'ün 'teknoloji ve keşif anlamında yeni bir çığır açtığını' söyledi.
MailOnline'a konuÅŸan araÅŸtırmacı, "Bu, gelecekteki uzay görevlerine zemin hazırladı ve dijital görüntüleme, uydu iletiÅŸimi gibi pek çok yeni teknolojinin geliÅŸtirilmesine yol açtı" dedi.Â
'Bunlar ÅŸu anda hepimizin faydalandığı ÅŸeyler.'Â
Mariner 4, Mars'ın yanından geçtikten sonra iki yıl boyunca Dünya ile aralıklı iletiÅŸimini sürdürdü ve Mars ortamı hakkında veri gönderdi.Â
Ancak 1967'nin sonuna gelindiğinde uzay aracı on binlerce mikrometeoroid çarpmasına maruz kalmış ve manevra için kullandığı azot gazı bitmişti.
Mariner 4 görevi resmen 21 Aralık 1967'de sona erdi ve geriye kalan uzay aracının hâlâ güneÅŸin etrafında yörüngede döndüğüne, eski bir uzay çöpü olduÄŸuna inanılıyor.Â
Editor : Åžerif SENCER