22-01-2023 14:23
İnsanızya, ÖZETİ| elbette giyiniyoruz ve sürüp sürüştürüyoruz -seviyesi çokda önemli değil- özgüvenli bir şekilde topluluğun içine dahilolup sosyalleşmek amacındayız. Özünde her birimiz beğenilmek,değer görmek ve sevilmek istiyoruz.
Tam da bu nedenlerden dolayımoda ve kozmetik dünyası insanlar için binbir vaatle dolu.Açıkçası özgün benliğimizi tanımlarken giysilerden vekozmetikten destek almakta bir sakınca yok. “Peki, sorun ne”derseniz, sorun satın aldığımız ürünlerin içeriği veüreticiden son kullanıcıya ulaşma aşamalarında yaşam evimizdünyaya olan etkileri.
1940'larınsonlarından beri tekstilden mutfak gereçlerine, temizlikgereçlerinden kozmetik sektörüne kadar birçok endüstridehammadde olarak kullanılan perfloroalkiller ve polifloroalkiller(PFAS) bileşikleri ise kırmızı listemize almamız gerekenmaddeler arasında. "Sonsuz kimyasallar" olarak adlandıranPFAS'ın insan ve çevre sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerioldukça fazla. 2022 Şubat ayında IPEN ve Arnika tarafındanyayımlanan bir araştırmaya göre, PFAS'ın doğurganlık, fetalgelişim, tiroid hormon fonksiyonu bozukluğu gibi bir dizi olumsuzsağlık durumuyla ilişkili olduğu gösterilmiştir.
PFAS'ın birdiğer olumsuz etkisi aşıları daha az etki eder hale getirmesidir.Araştırma, kanında yüksek seviyede PFAS'ın olan bireylerinCOVID-19'da daha şiddetli bir hastalık seyiriyle karşılaşmışolduklarını da savunuyor. PFAS'ınmoda ve kozmetikteki sürecine geri dönecek olursam ilk olarak suyadayanıklı ve leke tutmaz tanımlarına dikkat etmeniz gerektiğinisöylemek isterim. Okuduğum birçok araştırma uzun süre dayananmakyaj gereçlerinin tehlikesini ortaya koyuyor. Başka bir tanımla“kolayca çıkmayan ruj, kolay akmayan maskara...” gibisloganlarına karşı tüketiciyi uyarıyor da diyebilirim.
Aynızamanda organik ve doğal diye tanımlanan bazı kozmetik ürünlerindede aynı sorun devam ediyor. PFAS içeren rujunuzu yaladığınızdaveya PFAS içeren maskaranız gözyaşı kanallarına yakın deribölgesinden kolayca emilip, bedeninize karışıyor. Kaldı ki suylaçıkarılan makyaj da ise PFAS atık su ile denizlere karışıpbirçok canlının biyoçeşitliliğini de ortadan kaldırıyor. Kötühaber PFAS'a insan kanında ve anne sütünde rastlandı bile. Modadaise işler yine aynı karmaşıklıkta.
BİLİNÇLENİN,BİLİNÇLENDİRİN“Pekine yapacağız dört bir yanımız PFAS ile sarılmış birdurumdayken?” diyorsanız, tabii iklim ve çevre konularında herne kadar yeri geldiğinde olumsuz haberler alsak da önemli olanolumsuz olanı olumluya çevirecek bir davranış biçimini hepberaber oluşturabilmektir. Bu nedenle olan biteni el verdiğincetakip etmek, araştırmak ve bu konudaki isteklerimizi dile getirmekönemli. Şöyle bir örnek verecek olursam: Birçok ülke gibiABD’de PFAS konusu bir süredir gündemdeydi. Ve iyi haber;geçtiğimiz günlerde ABD’nin New York eyaleti PFAS’ın 2023itibarıyla tekstil ürünlerinde yer almayacağını duyuran biryasa yayımladı.
Bizler de kendi ülkemizde iklim okuryazarlığınıgeliştirdikçe daha çok farkında olarak taleplerimizi kanunkoyuculara ve markalara iletebiliriz. Emin olun markalar onlarısatın alanlar olmadan ekonomik sürdürülebilirliğini devamettiremeyeceği için de tüketicinin geri dönüşleri dikkatealıyor. Siz de bir ürünü satın alırken içeriğinde PFAS olupolmadığını ufak bir internet araştırmasıyla bulabilirsiniz.Eğer bulamadıysanız o markaya e-posta yollamaktan hiç çekinmeyin.Hatta sevdiklerinizle olan WhatsApp gruplarına bir de PFAS’sızmarkalar grubu ekleyin derim. Çünkü her birimiz gereksinimlerimizdoğrultusunda satın alma davranışı sergileyen canlılarız.Bütünsel sağlığımız ve dünyamızın sağlığı içinbilinçli seçimler yapmak dileğiyle. Editor : Şerif SENCER
