Son ÖZETİ| Dakika: Yeni yüzyılın en önemli gelişmelerinden birisi olarak gösterilen kuantum bilgisayar alanında; TOBB ETÜ ürettiği 5 Kubit Kuantum Bilgisayar (QuanT) modeli ile çok önemli bir gelişmeye imza attı. Kuantum bilgisayarlar, stratejik alanların yanı sıra sağlık, finans, sensör ve ileri malzeme geliştirme gibi sektörlerde oyunu değiştirebilecek bir etkiye sahip.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi bilgisayar teknolojileri alanında önemli bir gelişmeye imza attı. TOBB ETÜ, 5 Kubit Kuantum Bilgisayarı (QuanT) hayata geçirerek Türkiye’de kuantum bilgisayar çağını başlattı. Gelişmiş ülkelerin, stratejik öneme sahip güvenli iletişim ve veri saklama yöntemleri konusunda milyarlarca dolar yaptırım yaptığı bu alanda TOBB ETÜ’nün çalışması ses getirdi.
Kuantum bilgisayar alanındaki araştırmaların en önemli hedeflerinden biri, klasik bilgisayarlarla çözülmesi binlerce yıl alacak şifrelenmiş bilgileri hızla çözebilecek teknolojiler geliştirmek olarak gösteriliyor.
Kuantum bilgisayar ile ilgili dikkat çeken noktalar şöyle:
Kuantum bilgisayarlar, stratejik alanların yanı sıra sağlık, finans, sensör ve ileri malzeme geliştirme gibi sektörlerde de oyunu değiştirecek bir etkiye sahip. Bu sebeple, her ülkenin bu alanda bir yol haritası oluşturduğu görülüyor. Ülkeler arası rekabette fark yaratan en önemli unsur bu yol haritalarını hayata geçirme hızları. Yol haritalarını hayata geçirebilen ülkeler teknolojide tekeli ellerinde tutabilmek amacıyla kritik bileşenlere ticari kısıtlamalar getirmeye başladılar. Bu sebeple hâlihazırda herhangi bir ülkeden kuantum bilgisayar tedarik etmenin mümkün olmadığı değerlendirilmekte. Söz konusu bilgisayar ile Türkiye’nin kuantum hesaplama ve programlama alanında sahip olduğu potansiyeli kullanarak geliştirilecek kritik kuantum yazılımlarının yurt dışı ile paylaşılmasının önüne geçilmiş olunacak.
5 Kubit Kuantum Bilgisayar teknolojisine sahip az sayıda ülkeden birisi Türkiye olacak
5 Kubit Kuantum bilgisayarın geliştirilmesi ile kuantum bilgisayar teknolojisine sahip az sayıda ülke arasına girilmiş olacak. Süper İletken Çip Üretim Evinin bulunmamasının, Türkiye'nin yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarlar geliştirmesine yönelik önündeki tek engel olduğu değerlendirilmekte. Süper İletken Çip Üretim Evinin kurulmasına yönelik TOBB/TOBB ETÜ altyapı planlarını tamamladı. Söz konusu altyapı için TOBB ETÜ Teknoloji Geliştirme Bölgesi içinde 5 bin metrekare nitelikli kapalı alan dahi tahsis edildi.
2025 ULUSLARARASI KUANTUM BİLİMİ VE TEKNOLOJİSİ YILI
Bu adım, yalnızca bugünün teknolojik ilerlemeleri için değil, aynı zamanda Türkiye'nin bağımsız ve yenilikçi teknolojiler geliştirme vizyonu için de kritik önem taşımakta. Bu sayede, birçok alanda stratejik bir avantaja sahip olunacak, Türkiye ekonomisi için yeni ufuklar açılacaktır. UNESCO tarafından ilan edilen 2025 Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılına da ülke olarak büyük ve güçlü adımlarla girmek mümkün olacak.
Kuantum bilgisayarların dünyası, gençler için yeni nesil teknolojilerin öncüsü olma fırsatı sunuyor. Gençlerin bu alanda yer alması, Türkiye'nin bilimsel geleceğine katkıda bulunmakla kalmayacak, aynı zamanda küresel ölçekte fark yaratmalarını sağlayacak. Gençler için, kuantum bilgisayarların sırlarını keşfetmek, zorlukları çözmek ve bilimde yeni yollar açmak heyecan verici bir yolculuk oluşturacak.
KUANTUM, KOBİ’LER İÇİN DE BÜYÜK FIRSAT
Kuantum teknolojileri, yalnızca büyük ölçekli şirketler için değil, KOBİ ve girişimciler için de büyük fırsatlar sunmakta. Savunma, havacılık, otomotiv, tüketici elektroniği gibi alanlarda önemli bilgi birikimine sahip KOBİ ve girişimcilerin, bu alanda donanım geliştirme çalışmaları yürütmelerinin güçlü şekilde teşvik edilmesi bekleniyor.
Yurt içinde kuantum teknolojileri ekosisteminin oluşturulması; büyük ölçekli, KOBİ ve girişimcilerden oluşan, uluslararası ofisler ve bağlantılara sahip dünyanın en büyük sivil toplum kuruluşlarından olan TOBB için de doğal bir vazife olarak ifade ediliyor.
ALGORİTMA GELİŞTİRİCİLERİNE YENİ İMKANLAR SAĞLAYACAK
Türkiye'nin yerli kuantum bilgisayarını yapması, algoritma geliştirme alanında çalışan uzmanlar ve araştırmacılar için stratejik bir öneme sahip. Yerli bir kuantum bilgisayara sahip olmak, algoritma geliştiricilerin bu teknolojinin detaylarına daha derinlemesine erişim sağlayarak, Türkiye’nin kendi altyapısı üzerinde özgün algoritmalar geliştirmelerine olanak tanıyacak. Bu gelişme, sadece güvenlik ve veri gizliliği açısından değil, aynı zamanda küresel rekabet gücünün artırılmak için de kritik bir adım olarak görülüyor.
KUANTUM BİLGİSAYARININ ÖZELLİKLERİ
Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı, sürekli geliştirmeye açık bir altyapıyla tasarlandı. Bu, sadece teknolojik bağımsızlık açısından değil, aynı zamanda Türkiye'nin kuantum teknolojileri ekosistemine liderlik etme vizyonu açısından da kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak işlemleri "bit" yerine "kuantum bitleri" (kubit) ile gerçekleştiriyor. Bir kubitin aynı anda birden fazla durumu temsil edebilme özelliği, hesaplama gücünü milyonlarca kat artırarak karmaşık problemleri çözmesiyle dikkati çekiyor. Kuantum bilgisayarının, Türkiye'nin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırması bekleniyor.
Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları ise oldukça geniş. Bunlar arasında, kriptografi (daha güvenli veri şifreleme sistemleri), yapay zeka (karmaşık algoritmaların hızla işlenmesi), savunma sanayisi (stratejik teknolojilerin geliştirilmesi), iklim modelleme ve simülasyonlar (küresel ısınma ve doğal afet analizleri), ileri malzeme bilimi (yeni nesil malzemelerin keşfi ve analizi) yer alıyor.
KUANTUM BİLGİSAYARININ KULLANIM ALANI
Kuantum bilgisayarların potansiyel kullanım alanları oldukça çeşitli. Bunlar;
Kriptografi: Daha güvenli şifreleme sistemlerinin geliştirilmesi,
Yapay Zeka: Karmaşık algoritmaların hızla işlenmesi,
Savunma Sanayisi: Stratejik teknolojilerin geliştirilmesi,
İklim Simülasyonları: Küresel ısınma ve doğal afet analizleri,
Malzeme Bilimi: Yeni nesil malzemelerin keşfi.
Editor : Şerif SENCER
