27 ÖZETİ| Aralık günü Halep düşmüş 8 Aralık'ta Şam yönetimi devrilerek 61 yıllık Baas rejimi son bulmuş, Beşar Esed ise Rusya’ya kaçmıştı. Suriyeli muhalifler ve Heyet Tahrir Eş Şam (HTŞ) örgütünün Şam yönetimini ele geçirmesinin ardındansa Suriye Devleti HTŞ Lideri Golani öncülüğünde yeniden kurulmaya başlandı.
Washington Post gazetesi ise Esed rejimini deviren harekâta ilişkin yeni detayları ortaya çıkardı. Savaşçı muhalifler, Esed’in ailesine mensup kişiler ve diplomatlardan alınan bilgilere göre Suriye’deki savaşın ve sonrasında yaşananların perde arkası ortaya çıktı.
HTŞ PLANI HAZIRLADI, ANKARA OLUMLU YANIT VERDİ
Heyet Tahrir Eş-Şam mensubu olan Musa Elesad’a göre HTŞ’nin dört yıldır sahada güç dengesini değiştirecek bir karşı saldırıya hazırlandığını belirtti. HTŞ’nin sene başında hazırlamış olduğu planı Türkiye’ye sunduğunu ve Ankara’nın plana olumlu bakarak prensipte onaylandığını belirtti.
İSRAL- LÜBNAN ÇATIŞMASI FIRSAT SAĞLADI
Ekim ayından sonra planın şekillenemeye başladığı ve HTŞ üyelerinin harekete geçmesi için Şam’a ulaşması gerektiği, HTŞ’nin Lübnan’daki gelişmeleri yakından takip ederek, İsrail’in bölgedeki saldırılarını Esed müttefiki olan Hizbullah savaşçılarının Suriye’nin kuzeyine çekilmesine yol açabileceği değerlendirmesinde bulundukları bilgisi yer aldı.
Elesad yaptığı açıklamada Türkiye’nin ilk olarak çatışmaya engel olmak istediklerini sonrasında ise Türk bir yetkilinin İdlib’deki gerginliği son ana kadar azaltmak için bölgeyi korumaya çalıştığını ifade etti.
TÜRKİYE REJİMİ UYARDI
11 Kasım’da başlatılan Astana görüşmelerinin ise Suriye için tam bir dönüm noktası olduğunu belirterek Ankara’nın yapılan toplantıda Suriye rejimi ve Rusya’yı uyardığını, bölgedeki belirsizliğin sürdürülemeyeceğini ifade ettiğini dile getirdi.
Elesad Türk bir yetkilinin rejimi ve destekçilerini uyardığını, İdlib’de bulunan sivillere ve sivil altyapıya ve saldırılara devam etmesi halinde muhaliflerden karşılık göreceklerini söylediğini ifade etti.
ATEŞKES İLAN EDİLMESİYLE HAREKETE GEÇİLDİ
Türkiye'nin Astana toplantısına katılmasının ardından HTŞ’nin sunduğu operasyona yeşil ışık yaktığını ve muhaliflerin planı uygulamak istediğini belirten Elesad 26 Kasım günü İsrail ve Hizbullah arasında ateşkes ilan edilmesiyle birlikte HTŞ’nin Hizbullah güçlerinin Suriye cephesine geri dönmesinden endişe ederek operasyonu başlattığını belirtti.
RUSYA SURİYE'DE YAŞANANLARI ANLAYAMADI
Rusya’nın ise Türkiye ve muhaliflerin ne yaptığını anlamak için çaba gösterdiğini ancak Türk yetkililerin ise Rusya ile temasları sonrasında artık Esed’i desteklemenin boşa olduğunu, HTŞ’ye karşı saldırının Suriye’nin gelecekteki liderinin Rusya’yı düşman ilan etme ihtimalinin vurgulandığı belirtildi.
Rus diplomata göre ise Halep’in ele geçirilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın operasyona ara vermesini beklediklerini, ancak Erdoğan’ın Rusya, İran ve rejimi sürprize uğratarak Erdoğan’ın harekete geçtiğini ve hedefin Şam olduğu söylendi.
ESED BİR UMUT TÜRKİYE İLE GÖRÜŞMEK İSTEDİ
Esed’in ise Suriye’den kaçmadan önce Arap müttefikleri görevinde kalması gerektiğini düşündüğünü ancak Esed’in korku ile Türkiye’yi aramaya başladığı ve muhaliflerin operasyonu durdurma ihtimalleri düşüncesine kapıldığı öğrenildi.
Türk yetkiliden alınan bilgide ise Esed’in işinin tamamen bittiğini ve Arap Ligi toplantısının bu yüzden ertelendiği öğrenildi.
Esed rejimi iktidarlığının son günlerinde Suriye İran’ın gücünü azaltmak için uğraştığı bu nedenle Tahran’ı kızdırdığını İran’ın ise olay sonrası askerlerini ve diplomatlarını tahliye etmeye başladığını belirtti.
Çatışmaların en şiddetli olduğu bölge Halep olurken HTŞ komutanı Abu Abdulrahman’a ‘En iyi savaşçılarımızı ilk aşamada kaybettik’ dedi. Komutan göre ise ilk halka aşıldıktan sonra rejim güçlerinin kaçmaya başladığı ve Halep’in düştüğünü bu sayede kolayca ele geçirebildiklerini ifade etti.
Halep civarındaki muhalifler ise Esed’in aile üyeleriyle temasa geçtiğini ve rejimin yanından ayrılmaya çağırdı.
Halep’in ele geçirilmesinden sonra Rus hava saldırılarının azaldığı ve güneye doğru ilerlemenin rahatça gerçekleşti.
Esed’in aile üyesinden birisi ise Hama’daki Zeynelabidin dağında direniş gösterdiği ve rejim askerlerinin teslim olmayı reddettiğini belirtilirken Hama’nın düşmesiyle muhaliflerin Humus’a doğru ilerlemeye başladığını aktardı.
REJİM ASKERLERİ KAÇMAYA BAŞLADI
Ahrar el-Şam komutanı Ahmed El-Dalati ise rejim askerlerinin bu kadar zayıf olduğunu bilmediklerini belirterek, 'Humus’a geldiğimizde rejimin Şam’a kaçtığını görmek sürpriz oldu’ dedi.
Şam’da bulunan rejim birliklerinin düzen içerisinde olmadığı, polislere karargâhlarında kalmaları gerektiği talimatı verilse de yeni bir talimat ile kaçmaları gerektiği bilgisi verildi. Ancak talimat gelmeden önce polis ekiplerinin zaten sivil kıyafetlerini giyerek evlerine döndükleri bir polis memurunun ise, “Çoktan evlerimize gitmiştik, olmak üzere olan şey belliydi” dediği öğrenildi.
BEŞER ESED SORUN YOKMUŞ GİBİ DAVRANIP KAÇTI
Şam’ın düşmesinden 48 saat öncesinde ise Esed ailesi ve üst düzey Suriyeli yetkililer ile birlikte hiçbir sorun yokmuş gibi davrandığı, Türkiye ve Rusya arasında stratejik bir anlaşma olduğu ve eninde sonunda İran ve Rusya’nın desteğini geri alacağını beklediğini belirtti.
Ancak Esed herkese herhangi bir sorun olmadığını söylediği eşi ve çocukları ile birlikte kaçma planı hazırladığını aktardı.
HİÇ KİMSE ESED'İN KAÇTIĞINI BİLMİYORDU
Mahir Esed’in ise Genelkurmay’da askerlere silahları bırakma talimatı verdiğine şaşırdığını ve askerlere emirlere uymamaları gerektiğini söylemiş, askerler ise ‘Çok geç, uyduk bile’ dediği belirtildi.
Esed’in sarayından sorumlu olan generalin ‘Esed’i yalnız bırakmayacağım’ diyerek bölgeye geldiği ancak Esed’in çoktan ülkeyi terk ettiğini öğrendi.
Esed’in yeğenleri ise, 'kimse Esed’in kaçtığını bilmiyordu. Herkes, Esed’in ihanetine uğradıklarını düşünüyor’ dedi.
Editor : Şerif SENCER
