Türkiye’deki ÖZETİ| enginar türleri arasında en çok, sakız enginarı ile bayrampaşa enginarı öne çıkıyor. Yetişme alanı bakımından seçici olan bu sebzenin son dönemlerde Akdeniz kıyı şeridi boyunca da yaygınlaştırıldığı görülüyor. Enginar mevsime, damak zevkine ve verilen emeğe göre farklı şekillerde kullanılabiliyor. Enginar kolay bir sebze değildir. Yenebilir kısımlarına ulaşmak için biraz çaba harcamanız gerekebilir. Tomurcuğun dış yapraklarının uçlarında dikenler vardır. Yaprakların tabanı yenilebilir ve en içteki yapraklar da yenebilecek kadar yumuşaktır. Bunların altında, kalbin üstünde bir tüylü kısım vardır. Kalbi enginarın en etli kısmıdır, sapının orta kısmı da yenilebilir. Bebek enginar olmadıkça enginar kalbi yenmez. Bu nedenle pazar ya da marketlerde hazırlanmış direk pişirilip yenilecek şekilde satılır. Limonlu su içerisinde satılır. Çünkü enginarın çanak kısmı hava ile temas ettiği anda oksitlenmeye ve kararmaya başlar. Aynı şekilde bebek enginar kalpleri konserce yapılarak satışa sunulur.
ENGİNARLA NELER YAPILIR?
KONSERVE
Mevsimlik bir sebze olması, enginarın farklı şekillerde işlenmesine sebep oluyor. Kış aylarında tüketilen bu sebze, konserve haline getirildiğinde dört mevsim lezzetle tüketilebilen bir besine dönüşüyor.
SİRKE
Enginar sirkesi, belirli işlemlere maruz kalmadan yalnızca enginarın kendisi ve yapraklarından doğal fermantasyon yoluyla üretiliyor.
DOMATESLİ ENGİNAR SOS
Domatesin ön planda olduğu enginar sosunun içerisinde domates, zeytinyağı, sarımsak, fesleğen, tuz ve karabiber bulunuyor.
ENGİNAR EZME
Enginar ezmesi, enginarın zeytinyağı ve sirke ile harmanlanarak içine maydanoz eklenmesiyle hazırlanıyor. Bu karışım sade haliyle ekmeğe sürülerek tüketilebildiği gibi pizza yapımında da kullanılabiliyor.
ENGİNAR NASIL PİŞİRİLİR?
Zeytinyağlı enginar için; iç harcınızı hazırladıktan sonra, soğan ve sebzeler kavrulur. Kararmasını önlemek için enginar çanakları iç kısımları tencere dibine gelecek şekilde yerleştirilir. Limon sulu, portakal sulu ve zeytinyağlı su hazırlanarak kapağı kapalı, kısık ateşte pişirilir.
Enginar kalbi için; ortadan ikiye böldükten sonra ızgara yapabilirsiniz. Pizza makarna ve pilava ekleyebilirsiniz. Zeytinyağlı da pişirebilirsiniz.
Enginar dolması için; dış yapraklarından bir iki sıra alınır. İçerisindeki çiçek kısmı kaşık yardımıyla çıkartılır. Hazırlanan harç içesine ve yapraklarına doldurulur. Su ve baharatlar ile birlikte yumuşayana kadar pişirilir. Enginarın kabukları ne kadar yumuşasa da yaprakların etli kısımları yerken sıyrılır ve sert kısım yenmeden kenara alınır.
ENGİNARIN FAYDALARI NELERDİR?
Karaciğeri dostu olan enginar, kolesterolü düşürür, safra kesesi şikayetlerini giderir, sindirimi kolaylaştırır. İçeriğindeki insülin sayesinde kan şekerini düşürür, besinlerden alınan yağın kolay parçalanmasını sağlayarak yağın vücutta depolanmasını engeller.
İşte ege usulü bol yeşillikli zeytinyağlı enginar dolması tarifi…
ZEYTİNYAĞLI ENGİNAR DOLMASI
Malzemeler
8 adet taze yapraklı enginar
3 adet limon
Su
İç malzemesi
1 su bardağı pirinç
1 demet taze soğan
1 adet orta boy kuru soğan
5-6 dal taze nane
Yarım demet dereotu
1 su bardağı zeytinyağı
3 yemek kaşığı kuş üzümü
3 yemek kaşığı dolmalık fıstık
Tuz, karabiber
1 tatlı kaşığı şeker
1 limonun suyu
Yapılışı
Öncelikle pirinç ve kuş üzümünü ayrı ayrı kaplarda ıslatın ve kenara ayırın. Dolmalık fıstığı tavada yağsız olarak rengi dönene kadar, kenara ayırın. Enginarları derin bir kap içinde su doldurun ve içine 2 limon sıkıp kabuklarını suya atın. Enginarın saplarını kesip tencereye oturacak şekilde altını düzeltin. Sert ve dikenli dış yapraklarını koparın. Enginarın uç kısımındaki yaprakları bıçak yardımıyla kesin. Enginarın ortasında kalan yaprakları elinizle biraz açıp esnettikten sonra küçük mor yaprakları ve altındaki tüyleri kaşık yardımıyla temizleyin. (Enginar temizlemek biraz meşakkatli. Dilerseniz satın alırken temizletebilir veya temizlenmiş alabilirsiniz.) Enginarı kararmaması için limonlu suya atın. İç harcı için taze nane, dereotu ve taze soğanın beyaz kısımlarını ince ince doğrayın. Kuru soğanı küp küp doğrayın. Geniş bir kap içinde doğradığınız tüm malzemeyi karıştırın. Pirinci ve kuş üzümünü süzüp yeşillikleri ekleyin. Tuz, karabiber, toz şeker, dolmalık fıstık ve zeytinyağı ekleyerek karıştırın. Enginarları sudan çıkarın, ortalarına ve yaprak aralarına hazırladığınız harcı ekleyin. Tencereye dizin, yarısına gelecek kadar su ekleyin. Kalan zeytinyağını ve suyu ekleyerek tencerenin kapağını kapatın. Su kaynadıktan sonra kısık ateşte enginarlar yumuşayıncaya kadar pişirin. Pişirme süresi 1 saati bulabilir. Kontrol ederek pişirin. Ocağın altını kapatın. Soğuduktan sonra dere otuyla servis edebilirsiniz. Afiyet olsun.
Editor : Şerif SENCER
