Yani ÖZETİ| bir şempanze idrara çıktığında, diğerleri de bunu yapıyor. Bu hayvanlarda idrara çıkmak bulaşıcı. Oldukça tuhaf öyle değil mi?
Peki bu bulaşıcılığın sebepleri neler?
Bilim insanlarının yaptığı çalışmalara göre şempanzelerde idrara çıkma ihtiyacı, tıpkı esnemek gibi bulaşıcı.
Bir araştırmaya göre bir şempanze idrarını yaptığında, gruptaki diğer şempanzeler de genellikle onu takip ediyor. Bu olguya da “bulaşıcı idrar” ismi veriliyor. Bu meselenin ise insanlarda ve insanlara benzeyen en yakın canlılardan olan şempanzelerin, derin evrimsel kökleri ile ilişkili olabileceği tahmin ediliyor.
Biyolog Ena Onishi ve meslektaşları, bu hayvanların hemen hemen her seferinde gruplar hâlinde ve aynı anda idrara çıktıklarını gözlemlediklerinde, onların bu davranışlarını incelemeye karar veriyorlar.
Araştırmacılar idrar yapmanın, insanlarda görülen bulaşıcı esnemeye benzeyip benzemediğini merak ediyorlardı.
Araştırma ekibi, Kumamoto Koruma Alanı’ndaki 20 şempanzenin idrar çıkma davranışlarını not almaya karar veriyor. Yaklaşık 600 saati aşkın bir sürede, 1328 idrara çıkma örneği kaydediyorlar.
Sonrasında idrar çıkmanın, zaman içinde önemli ölçüde senkronize olup olmadığını değerlendirmek için, gözlem verilerini analiz ediyorlar. Ayrıca bu davranışta, yakındaki bireylerin etkisi olup olmadığı veya sosyal faktörler tarafından şekillenip şekillenmediği inceleniyor.
Ekip bu hayvanların, beklenenden çok daha fazla ve senkronize olarak idrara çıktıklarını görüyor. Aynı zamanda bir şempanze, idrarını yapan kişiye fiziksel olarak ne kadar yakınsa bulaşıcı idrara kapılma ihtimali de bir o kadar fazla.
Ayrıca sürü içinde düşük rütbeli şempanzelerin, diğerleri idrar yaparken onlara katılma olasılıklarının da daha yüksek olduğu fark ediliyor.
Bilim insanları bunu gördükten sonra ise bulaşıcı idrarın, yakın çiftler arasında daha güçlü olmasını umuyorlar. Ancak beklenen olmuyor. İki şempanzenin birbiriyle arkadaş olması, idrar durumlarını çok da etkilemiyor.
Çünkü onları etkisi altına alan en büyük faktör, sosyal rütbe. Yani sürü içindeki rütbe ne kadar büyükse, bulaşıcı idrar o kadar güçlü şekilde etkisini gösteriyor.
Öte yandan şempanzeler arasındaki bu bulaşıcı idrar; grubun bir arada tutulmasına, koordinasyonun kolaylaşmasına ve grup içindeki sosyal bağların güçlenmesine olanak sağlıyor.
Elbette gelecekte yapılacak bu tip çalışmaların devamı, şempanzelerde bulaşıcı idrara çıkmanın altında yatan farklı sebepleri daha iyi anlamaya ve bunun diğer türlerde de olup olmadığını tespit etmeye yardımcı olabilir.
Kaynaklar: Mashable, Scienceİlginizi çekebilir:
Editor : Şerif SENCER
