Son ÖZETÄ°| dakika haberi: Baykar Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Selçuk Bayraktar, Kanal7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet'in sunduÄŸu BaÅŸkent Kulisi Özel Yayınına konuk oldu.Â
Teknofest'in gerçekleştirildiği Adana'da yapılan programda Selçuk Bayraktar, moderatör Mehmet Acet ve Ülke TV Genel Yayın Yönetmeni Hasan Öztürk'ün sorularını cevapladı.
Bayraktar'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:Â
Artık bu bir tsunami ama daha iyi anlamda. Teknolojik kuÅŸatmaya maruz kaldığımız her anlamda. Bunun yanında kardeÅŸ coÄŸrafyalara da ilham verecek. Teknolojinin festivali olur mu sorusunu sormak mümkün. Müzik festivalleri, sinema festivalleri var. Ãœlkemizde futbol festival edasıyla takip ediliyor. Bizler için de bu festivali düzenlerken aynı soru gerçekliydi. BeklediÄŸimizden çok daha büyük raÄŸbet gösterildi. Milletimiz bu dip dalgaya destek verdi. Elbette ülkemiz, medeniyetimiz adına umutlarımızı her yıl yeÅŸertiyor. Binlerce gönüllüsü, 140'tan fazla paydaşıyla burada inanılmaz bir motivasyon görüyorsunuz. Adeta insanlar, 'bizler çektik, bizden sonraki nesiller hak ettiÄŸi yere gelsin, milletimiz medeniyetler yarışında hak ettiÄŸi kulvarda olsun' anlayışıyla yaklaÅŸtılar. Bir çocuk gelsin, bir uçaÄŸa dokunsun, belki ülkemizin uzay programını inÅŸa edecek o çocuÄŸa ulaÅŸmak için seferber oldular. Sizler de saÄŸ olun ilk yıldan itibaren paydaşımız oldunuz. Şükranlarımı sunuyorum.Â
Roket yarışmamız var. Ä°leri düzey iniÅŸ bir yarışma. Dünyada sadece ABD'de düzenleniyor. Elbette Türkiye uzayda hak ettiÄŸi yerde deÄŸilken Allah'a şükür bugün dünyaya damga vuracak markaları var ülkemizin. Baykar, dünyanın en büyük insansız hava aracı ÅŸirketi. Uzayda da bir iddia yükseltiyor ülkemiz. Roket yarışmalarına binlerce öğrenci katıldı. Acaba ne kadarı Roketsan'a, hava savunma silahları ve uydu araçlarına istihdam oldular dedik. Bir kere baÅŸvuru kalitesini çok artırdı. Bir müzisyen 20 yaşından sonra konservatuvara gittiÄŸinde, ufacık yaÅŸta baÅŸlayan kiÅŸiyle fark olacaktır. Kendi hikayemde de benzer bir ÅŸey var. Ben ufacık yaÅŸta babam sayesinde merak saldım. Bir daha hiç kanımdan çıkmadı adeta. Biz, benzer hikayeleri inÅŸa etmek istedik. Ä°mkanı olmayan çocuk bile gelsin, bir uçaÄŸa dokunsun diye köylerden binlerce çocuÄŸumuzu Teknofest alanına getiriyoruz. Belki ailelerinin imkanıyla gelemezlerdi, bunu da Baykar olarak üstleniyoruz. Teknofest sosyal dönüşüm rüzgarı. En gencinden en yaÅŸlılsına bir rüzgar.Â
Ä°SRAÄ°L'Ä°N FÄ°LÄ°STÄ°N VE LÃœBNAN'A SALDIRILARIÂ
(Orta Doğu'da ne oluyor, bu ateş bize kadar gelir mi?) Bunun öncesinde de şunu gördük: Adeta bebeğini öldüreceğim, süt emiyorsa annesini öldüreceğim diyen bir anlayışla, bunu dine çeviren bir inançla karşı karşıya olduğumuzu gördük. İnsanoğlunun tarihine baktığımda 200 bin yılda böylesine vahim bir tablo çok az. Hele böylesine modern bir çağda, bütün dünyanın küresel ölçekte birbirine bağlı olduğu çağda bu çok vahim bir tablo. Özellikle bu bakış açısı ve bu inanç sürüklüyor. Sonrasında yaşanan olaylar da açıkçası, bunun devamı. Ancak bir anlamda doğal sonucu. Çünkü, insanoğlunun bugüne kadar inşa ettiği bütün müesseseler, yazılı kurallar, değerler... Hepsinin hiçe sayıldığını görüyoruz. Bebeğin öldürüldüğü bir din anlayışı olabilir mi, böyle bir tanrı olabilir mi? Böyle bir dünya olması mümkün mü? Biz, herkesten üstünüz diğerleri insan bile değil yaklaşımı, buna dayanan bir inanış, dünyada hüküm sürmeye başlayacaksa dünyanın sonu çok karanlık demektir.
Bugüne geldiÄŸimizde, sizlerin de ifade ettiÄŸi gibi Ä°srail'in saldırılarına mukabil Ä°ran'ın füzelerle saldırdığını görüyoruz. Bunu da hava savunma silahlarının tam baÅŸarıyla angaje edemediÄŸini görüyoruz. Hava savunma silahlarının salvolar halinde gelen bir taarruza karşı koyabilmesi pek mümkün deÄŸil.Â
(Ä°ran amacına ulaÅŸtı denilebilir mi?) Teknik anlamda baÅŸarılı olduÄŸunu düşünüyorum. Nasıl bir zarar verdi, onu bilemiyorum.Â
(Teknik olarak o füzelerin fırlatılması, sürü halinde gönderilmesi bir baÅŸarıdır diyorsunuz.) Benim anladığım büyük kısmı ulaÅŸmış.Â
(CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın, 'Filistin ve Lübnan'dan sonra Ä°srail'in gözünü dikeceÄŸi yer vatan topraklarımızdır' açıklaması.) Ben, insanlık için büyük bir tehdit olduÄŸunu düşünüyorum. VaroluÅŸsal bir tehdit. Dolayısıyla sadece bir Müslüman olarak deÄŸil insanlık açısından baktığınızda hepsine aykırı olduÄŸunu deÄŸerlendiriyorum. Makul insanlar da böyle bir ÅŸey olamayacağını söyler.Â
Bebekler, insanoÄŸlunun en masum varlıkları. Asla onları suçlu tutacak, onlara fatura üretecek bir anlayış insanoÄŸlu için büyük bir tehdittir. Elbette ülkemizi de bu yönden ciddi anlamda etkiliyor. Milli teknoloji hamlesi, tam bağımsız Türkiye diyoruz. Niye bunu söylüyoruz? Çünkü, taşıma suyla deÄŸirmenin dönmeyeceÄŸini biliyoruz. Biz bu silahları dışarıdan alsaydık ne olduÄŸunu yaÅŸayarak öğrendik. Bütün bu milli teknoloji hamlesi dalgasını da Teknofest'i de bundan dolayı düzenliyoruz. Bütün bu çaba, sen geleceksin diye diyoruz. Bağımsızlıktan kastımız kendini savunma kapasitesini. Gönül coÄŸrafyasını, kendi medeniyetini savunma kapasitesi. Bunun yanında kendi coÄŸrafyasına ve insanlığa fayda saÄŸlaması.Â
TÜRKİYE'NİN ÇELİK KUBBESİ NE ZAMAN DEVREYE GİRECEK?
Benim bilgim dahilinde daha yeni nesil modern bir sistem olacak. Türkiye'nin hava savunmasına bakarsak, biz milli silahlarımızı geliÅŸtirdik ve kademe kademe geliÅŸtirmeye geliÅŸtiriyoruz. Ama henüz bunların büyük kısmını sahada kullanmaya baÅŸlamadık. Türkiye, havacılıkta da hava savunma sistemlerinde de akamete uÄŸramış bir seyrin hikayesini yaşıyordu. Hava savunma sistemleri adım adım gelmeye baÅŸladı. Biz, 20 sene öncesine döndüğümüzde yüzde 85 oranında yurt dışına muhtaç olan bir ülkeydik. Bütün kaynaklarımız yurt dışına gidiyorduk. Bugün kendi projelerimizi dünyaya ihraç eden bir Türkiye'den bahsediyoruz. Bugün itibariyle hava savunma sistemimiz, bugünkü tehdit açısından yeterli düzeyde deÄŸil. Ama ilmimiz ve bu alandaki çalışmalarımız; Roketsan, Aselsan çalışıyor. TÃœBÄ°TAK'ın da çalışmaları var. Çalışmalar devam ediyor.Â
(Türkiye'nin dışarıdan yan gözle bakılamayacak bir ülke haline gelmesi ne kadar sürer?) Düşünün ki karşıdan size bir mermi geliyor, siz onu vurmaya çalışıyorsunuz. Çok zor. Hele manevra yapan bir mermiyse daha zor. Dolayısıyla sadece hava savunma silahları açısından deÄŸil uzun menzilli balistik füzeler asıl caydırıcı unsurlar. Çünkü karşı taraf bunu bildiÄŸinde bu kadar kolay atmayacaktır.Â
TÜRKİYE'NİN ATTIĞI ADIMLARA İÇERİDEN GELEN ELEŞTİRİLERİN SEBEBİ
En büyüğü öğrenilmiÅŸ çaresizlikti. Uzaydan bahsediyoruz. MeÅŸhur bir komedyen, ben astronot olacağım diyen çocuÄŸa ÅŸimdiden zıpla anca gidersin demiÅŸti. Elbette bir örneÄŸi olmadığından bu açıkçası öğrenilmiÅŸ çaresizlik olarak devam etmiÅŸ ve alay konusu olmuÅŸ. Türkiye, uzaya astronot gönderdiÄŸinde de uzay turisti dendi. Gençlerin, hayallerinin içine popçu, topçu deÄŸil de astronotlar da girsin. Gençlerimiz astronot da olmak istesinler. Bunun için yapıldı. Onun bile zaman zaman alaya alındığını gördük. Bunlar, önemli engeller. ÖğrenilmiÅŸ çaresizliÄŸi büyük oranda yıktık.Â
Baykar, dünyanın en büyük insansız hava aracı markası. Bütün gelirlerinin yüzde 97'si ihracattan. Böyle bir savunma sanayii ÅŸirketi olmadığı gibi çok az teknoloji ÅŸirketi böyle. O sayede teknolojilerimizi geliÅŸtiriyoruz.Â
2026'DA 10'DAN FAZLA KIZILELMA GÖK VATAN'DA OLACAK
Akıncı 10 ülke, Bayraktar TB-2 24. Ä°nÅŸallah Kızılelma daha fazla. Kızılelma'nın seri üretimi baÅŸladı. Bir araç ürettik. 2026'da daha yüksek üretim hedefliyoruz, 10'un üzerinde.Â
Kızılelma'nın bütün bileÅŸenleri Türkiye'de yapılıyor, sadece jet motoru Ukrayna'dan geliyor. O konuda da çalışmalarımız var. Birkaç yıl yurt dışına bağımlı olacağız. 5-6 yıl içinde birkaç tip motor olacak Kızılelma'da.Â
Ä°nsanı sürekli eÄŸitimden geçirmeniz lazım. Ä°nsansız hava uçağı öyle deÄŸil.Â
Satrançta dünyanın en iyi oyuncusunu bilgisayar 20 sene önce yendi. O adamı 40 yılda yetiştirdiniz, o makine bir defa yapıldı. Düşünün ki Kasparov'u yetiştirmek 40 yıl sürüyorsa, o yazılım saniyeler sürüyor. Yazılıma öğrettiğiniz zaman bir sürü pilotunuz oluyor.
YAPAY ZEKAYA NE TÃœR YATIRIMLAR YAPILIYOR?Â
Ä°nsanlık kalemi keÅŸfetmeden önce, sözle iletiÅŸim kuruyordu ve bir sonraki nesle de öyle aktarıyordu. Araya bir sürü hurafe giriyordu. Dolayısıyla insanoÄŸlu çok daha sistematik bir ÅŸekilde bilgi biriktirme kabiliyetine kavuÅŸtu. Yapay zeka da yeni bir kalem. Bir anlamda insanoÄŸlunun bilgiyi çok daha hızlı ve sistematik bir ÅŸekilde üretmesine vesile olacak. Elbette bu aynı zamanda büyük bir güç. Ä°nsanlık zararına kullanımı da büyük bir tehlike arz ediyor. Gazze'de olduÄŸu gibi, bir soykırımla en fazla sayıda sivili en etkili ÅŸekilde katletmek için kullanırsanız korkunç bir ÅŸey. Bunun yanında insanlığı ÅŸifaya kavuÅŸturmaya da yardımcı olabilir yapay zeka. EÄŸitim açısından da imkanlar sunabilecek bir teknoloji.Â
Bizim insansız hava araçlarımız için geliÅŸtirdiÄŸimiz teknolojiler var. Uçakları oldukça akıllı yapmaya çalışıyoruz. Silah sistemlerinin otomatik ÅŸekilde hedefleri bulup imha etmesi anlamında deÄŸil, uçağın emniyetli uçması, nesneleri tanıması anlamında, çok daha düşük bir istatistikle bir anlamda... Çünkü biz hava araçlarımızı tasarlarken kaç milyon saatte bir hata yapacağı olasılıkları üzerinden tasarlarız. Bunun için ileri düzey algoritmalar yaparak tasarlıyoruz. UçuÅŸ emniyeti açısından derinlemesine yapay zeka çalışmalarımız var. Çevresel farkındalık dediÄŸimiz meteorolojiyi algılaması, pisti tanıması ve konumunu bulması gibi çalışmalarımız var. Bir de otomatik bir ÅŸekilde araziye veya piste dönebileceÄŸi algoritmalar üzerinden çalışmalarımız var. Bununla ilgili bir de açık kaynaklı olacak ÅŸekilde Türkçe temelli büyük dil modeli üzerine çalışıyoruz. 3 bin kiÅŸilik gönüllü ekibi var.Â
Çok akıllı bir papaÄŸan gibi düşünün. Bir konuyu sorduÄŸunuzda size o konu hakkında cevap veriyor. Ä°nsanoÄŸlunun bildiÄŸi bütün dillerde konuÅŸuyor.Â
'Yapay zeka felsefe ve sanatı bana bıraksın, gitsin temizlik yapsın' diyenler var. Felsefe konusunda çok iyi ama git ellerini yıka desen, çamaşırları yıka desen... Robotların hepsi isyan bayrağı kaldırır. Ä°nsanoÄŸlunun en temel iÅŸlevlerini yapın deseniz o kadar kolay deÄŸil. Robotlar bir anlamda çuvallıyorlar. Ama akıl vermeye gelince muhteÅŸem sonuçlar görebiliyoruz.Â
Yapay zeka geliÅŸti, ben de maÄŸdurlarından biriyim. Yapay zekayla konuÅŸturularak yatırım reklamları verilmiÅŸ. Sosyal medya mecraları da bu içerikleri kaldırmıyor. Nitelikli dolandırıcılarla ortaklık yapıyorlar.Â
UZAY ALANINDA NASIL ÇALIÅžMALAR YAPILIYOR?Â
Uzaya fırlatma aracı da yapıyoruz ama onun gelmesi yıllar sürecektir. Kendi imkanlarımızla takım uydu inÅŸa ediyoruz. Uydu dediÄŸimiz bir hava aracından karmaşık deÄŸil. Bu arada ülkemizin geliÅŸtirdiÄŸi çok daha geliÅŸmiÅŸ uydular da var. TÃœBÄ°TAK'ın, TÃœRKSAT'ın geliÅŸtirdiÄŸi.Â
Uydu üzerinden inÅŸa etmeye çalışıyoruz. Dünyayı şöyle bir yuvarlak düşünürseniz. HaberleÅŸme uyduları var. Mesela televizyon yayını yapan uydular. Bunlar dünyayla beraber dönüyor. Buradan yayın uyduya çıkıyor sonra yere iniyor. Dünyayı küre gibi düşünün, çok büyük bir alanı kaplıyor. Bunlar uzak uydular. Bir de yakın yörüngede uygular var. Bir de çok yakındaki uydular var. Dünya 6 bin kilometre yarıçaplıysa, 500 kilometrede. Bunlar çok hızlı dönüyorlar. Ama bir anlamda bu dünya üzerinde görebileceÄŸi yer dar olduÄŸundan çok atmanız gerekiyor. Çok olduÄŸu için ucuz olması gerekiyor. 500 kilometre yörüngeye binlerce uydu atıyorlar. Onunla da internet haberleÅŸmesi saÄŸlıyorlar. Biz, 2 bin 500 kilometre uzaÄŸa atacağız. Takipçi gibi deÄŸiliz. Biz zaten takipçi olmadık. Ya daha iyisini yaptık ya da çok farklı bir ÅŸey yaptık.Â
TÜRKİYE'NİN KÜRESEL KONUMLAMA SİSTEMİ OLACAK: BAĞIMSIZLIĞIMIZ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Bizim attığımız uydular küresel konumlama sistemi olacak. Buraya gelirken telefonunuzu kullandınız. Navigasyon sistemini kullanıyorlar. Hem yerli, milli olacak. Hem hassas olacak hem çok daha ucuza mal edilecek. Hem de dost ve kardeÅŸ coÄŸrafyalarla beraber kullanmış olacağız. Biz, bunu kendi kaynaklarımızla geliÅŸtiriyoruz. Bu teknolojiyi açmak istiyoruz. Akıllı arabaların da bu teknolojiye çok ihtiyacı olacak. Yeni nesil bir konumlama sisteminden bahsediyoruz. Bunun yanında bağımsız bir ÅŸekilde kullanmanız da mümkün. Küresel konumlama sistemini uçaklar da kullanıyor deniz araçalrı da kullanıyor.Â
Bu yatırım, çok stratejik olduÄŸu için böyle bir yöne yöneldim. Hızlıca inÅŸa edilmesi gerekiyor. Bağımsızlığımız ve egemenliÄŸimiz açısından çok kritik.Â
CEZERÄ° PROJESÄ°NDE SON DURUM NE?
Tümüyle otomobilin yerini almayacak. Öncelikle sportif maksatlarla kullanılacak. Uçan araba dediÄŸimiz araçların çok emniyetli ve çok yüksek otonomiye sahip olması gerekiyor. Biz bunun kavramsal prototipini kullandığımızda 10 yıl içinde gelecek demiÅŸtik. Ama bugünden çalışıyoruz ki o gün geldiÄŸinde geri kalmış olmayalım. Bütün bu ileri düzey otonomi teknolojisi; bu geliÅŸmelerin hepsi bir anlamda uçan arabalara hizmet ediyor.Â
BAYRAKTAR TB-3, ANADOLU GEMÄ°SÄ° Ä°LE NE ZAMAN BULUÅžACAK?Â
(ABD ve Ä°srail ilk biz yapacağız demesi, Selçuk Bayraktar'ın da 'yarış olacak' sözleriyle meydan okuması) Denemelere baÅŸlayacak, sonra hızlı bir ÅŸekilde envantere girecek. Testi yapıldı, ABD tarafından. Biz henüz test yapmadık. Ä°lk göreve kim baÅŸlayacak, yarış devam ediyor. Ä°srail'de geliÅŸme oldu mu, ondan haberim yok.Â
OYUN DEĞİŞTİRİCİ ROLÜ
En fazla yaptığı ÅŸey keÅŸif ve istihbarat görevi. Bu da bu çaÄŸda oluÅŸmuÅŸ bir ÅŸey. Çok yakın zamanda oluÅŸmuÅŸ bir kabiliyet.Â
Ufacık bir platforma birkaç bin kilometreye etki ediyorsunuz. Maliyeti de düşük. Bu iÅŸin ekonomisi her zaman önemi.Â
TCG Anadolu ile TB-3 bu yıl içinde buluÅŸmuÅŸ olacak, niyetimiz o yönde. Yüzde 100 tarih vermek istemiyorum ama hedefimiz o yönde.Â
Sürekli seanstayız. Bütün hava araçlarımızın kullanıldığı ülkelerde teknik ekibimiz var. Hepsinden, bir anlamda küresel geri dönüşlerle teknolojimizi geliÅŸtiriyoruz.Â
Sizlere, milli teknoloji hamlesinin merkezi Teknofest'te yol arkadaşı olduğunuz için teşekkürlerimi iletiyorum. Sabah saatlerinde burası çok keyifli festival deneyimi sunuyor. Toplu taşımayı tavsiye ediyoruz ziyaretçilerimize. Özellikle hafta sonu çok yoğun olacaktır. Hafta içi erken saatler en uygun saatler. Online kayıt yaparlarsa da daha kolay katılım sağlayacaktır. Tüm milletimizi Teknofest'e bekliyoruz.Selçuk Bayraktar duyurdu! TEKNOFEST 2024'e rekor başvuru...
Editor : Åžerif SENCER