28-08-2022 13:21
Belirsizzamanlarda ÖZETİ| özellikle finans alanında riskler arttığı dönemlerde,insanlar fırsat maliyetlerini düşünerek sağlam kurumlara veyatırımlara yönelir. Araştırmalar, sanat eserlerinin, hissesenedi, bono gibi finansal seçeneklere göre daha düşük birgetiri sunduğu ve riskli olması sebebiyle, güvensiz bir yatırımseçimi olacağı konusunda görüşler paylaşıyor. Ancak sanatyapıtı, çoğu tüketim ürününe göre değerini uzun zaman korurve uzun dönemde, olumlu bir getiriye sahip olur.
Sanat eseri alımkararı, finansal bir yatırım olarak değerlendirildiğinde, fırsatmaliyetlerini göz önünde bulundurmak gerekir ve bu durumda önemlibilgi olarak eserlerin alım-satım tarihçesine ihtiyaç duyulur.“Provenance” ismiyle bilinen,sahipliktarihini gösteren bu belgeler. Ekonomik olarak sıkıntılarınyaşandığı bu dönemlerde daha da önem kazanır.
Sözlükanlamı“köken”olan “provenance” sözcüğünün sanat piyasasındaki karşılığı,eseringeçmişine ve özgünlüğüne dair sertifika belgesi olması. Bubelgeler galeriler arasındaki satış faturaları, sergikataloglarındaki belgeler olabildiği gibi yapıtın yer aldığımekan ve evlerdeki fotoğrafları veya yapıtın sanatçı ve eskisahipleri ile olan fotoğraflarına kadar çok farklı biçimlerdekarşımıza çıkabilir. GaleristAlmine Rech’e göre; yeterli kaynak (provenance) yoksa yapıtınkimliğini doğrulanamaz ve seçkilere girmesini olumsuz etkiler. Budurum aslında, bir yapıtın sanatçısı ve yaratım süreci kadar,arşivin önemini ve ekonomik bir değerinin olduğunu gösterir.Örneğin Diego Rivera'nın 1931 yılında imzaladığı MoMA SergisiNakliye/Envanter Sözleşmesi ya da Sol LeWitt’in imzalamışolduğu sergi fotoğrafları 4 bin 500 dolar değerinde satışasunuldu.
YAPITINÖYKÜSÜÖyküsü,eserin değerini de etkilemektedir. Bir eserin önceki sahibi eserinkalitesini ve fiyatını belirlemede etkilidir. Sotheby's Başkanı,Genel Müdürü ve Dünya Çapında İş Geliştirme BaşkanıMari-Claudia Jiménez ise bazı alıcıların tanınmışkoleksiyoncuların onay damgasına gereksinimi olduğunu söylüyorve Sanat Danışmanı Andrea Crane’de bu düşünceyidestekleyerek.“Sevilen ünlülerin, saygın sanatçıların veya müzelerin biryapıt sahip olması, eserinin değerini önemli ölçüdeartırabilir”diyor. Yani iyi bir kaynak ve köken bilgisi, sahada daha yeni olan,derinlere atlamak isteyen ancak seçimlerinden emin olmayankoleksiyoncular için güven verici bir etki yaratıyor. Crane,son dönemlerde bu belgelere artan ilginin nedenini yalnız ekonomikgerekçelerle açıklanamayacağını söylüyor. İnsanlarınöykülerden etkilenmesinin çok önemli olduğunu ve “provenance”ın,bir nesnenin öyküsünü anlattığına dikkat çekiyor. Gerçektende, arşiv belgeleri, uzak geçmişten çağdaş topluma kadar olankonuları izleyerek derin sosyal anlatıları ortaya çıkarmayeteneğine sahip. İnsanların değer verdiği nesneler, zamandeğiştikçe kültürel kimlik kavramlarını iletir ve ortakinsanlık bilincimizin hatırlatıcıları olma işlevi görür. Buköken bilgisi,yapıtıntarihsel, sosyal ve ekonomik bağlamının yanı sıra zaman içindekiyazgısına da ışık tutar.www.idrak34.com Editor : Şerif SENCER
