Daha ÖZETÄ°| önce buradaki yazımızda renklerin isimlerinden ve anlamlarından detaylı bir ÅŸekilde bahsetmiÅŸtik. Bu yazımızda da konumuz renkler ve hatta daha pek çok yazımızda konu renkler olacak. Çünkü doÄŸduÄŸumuz andan öleceÄŸimiz ana kadar renklerin içinde var olduÄŸumuz bir dünyada yaşıyoruz. Hatta pek çok kiÅŸiye göre hayatın gerçek anlamı renklerin arasında saklıdır.Â
Çok, hem de çok fazla renk var. Bunların bazılarından nefret ediyoruz, bazılarını ise bizi simgelemesine izin verecek kadar çok seviyoruz. 'Renkler nasıl oluÅŸur?', 'ışık', 'karanlık' gibi fizik bilgilerine girmeyeceÄŸiz ama renklere biraz daha yakından bakacağız. Çünkü pek çoÄŸumuz ne kadar seviyor olsak bile aslında renkler hakkındaki bilgilere çok da hakim deÄŸiliz. Hazırsanız baÅŸlayalım.Â
Renkler hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı bilgiler:
Dünyanın en çok sevilen rengi bir dönem alt tabakanın rengi olarak kabul ediliyordu.Bebeklerin dünyası kıpkırmızıdır. Kavram olarak renklerden bahsetmek yeni bir alışkanlık.Sivrisinekler sizi seviyorsa seçtiğiniz renkleri değiştirmenizde yarar var.Renklerin gerçekten de cinsiyeti var.Renklerin tadı bile var.Işıkları kapatınca karanlıkta gördüğümüz aslında siyah renk değil.Sık sık acıkıyorsanız evinizin rengini değiştirmeniz gerekebilir.Renklerin anlamlarını bilmek hayatınızı kolaylaştırır.Dünyanın en çok sevilen rengi bir dönem alt tabakanın rengi olarak kabul ediliyordu:
'En sevdiÄŸin renk hangisidir?' sorusuna, insanların çok büyük bir kısmı mavi yanıtını veriyor. DoÄŸru, uluslararası pazarlama firmalarının araÅŸtırmaları da bize bu veriyi veriyor. Peki mavi rengin bir dönem düşük sınıf insanların rengi olduÄŸunu söylesek ne derdiniz? Antik Roma döneminde yaÅŸayan zenginlerin favori renkleri beyaz, siyah ve kırmızıydı. Alt sınıf ve hatta barbar görülen işçiler ise mavi renk giyerlerdi. Kim bilir belki işçi tulumlarının hâlâ mavi, lacivert renklerde olması bu korkunç alışkanlığın bir devamıdır.Â
Bebeklerin dünyası kıpkırmızıdır:
YenidoÄŸan bebeklerin etrafa çok da bilinçli bakmadıklarını ve tıpkı doÄŸadaki yavrular gibi temel içgüdüleriyle hareket ettiklerini fark etmiÅŸsinizdir. Bunun en büyük nedeni, yenidoÄŸan bebeklerin renkleri ayırt edemiyor olmalarıdır. Ortalama iki haftalıkken ilk ayırt ettikleri renk ise kırmızı rengidir. Gün gün görüş becerileri geliÅŸir ve ortalama beÅŸ aylıkken tüm renkleri ayırt ederler ama uzun bir süre dünyanın rengi onlar için kırmızıdır. Belki de evrimsel süreçte kan rengi olduÄŸu için kırmızıyı erken görme gibi bir beceri geliÅŸtirmiÅŸizdir.Â
Kavram olarak renklerden bahsetmek yeni bir alışkanlık:
Antik Yunan’daki renk kavramını da araÅŸtıran tarihçi Michel Pastoureau’ya göre eskiden renklerden kavramsal olarak bahsedilmiyordu. Yani biz ÅŸu an mavi ne güzel bir renk, kırmızı ne kadar çirkin diyoruz ya; Roma dönemindeki bir insan bu cümleyi 'mavi çiçek ne güzel', 'kırmızı masa ne kadar çirkin' ÅŸeklinde kuruyordu. Yani renkler eskiden sıfat görevi görüyor, bugünkü gibi soyut kavramlar ÅŸeklinde bahsedilmiyordu. Yunan, Mısır ve Ä°srail medeniyetlerinde de durum bu ÅŸekildeydi.Â
Sivrisinekler sizi seviyorsa seçtiğiniz renkleri değiştirmenizde yarar var:
Florida Ãœniversitesi'nde görevli Jonathan Day tarafından yapılan bir araÅŸtırmaya göre sivrisinekler, özellikle öğleden sonraki saatlerde görsel temelli bir arama biçiminde yiyecek arıyorlar. Dikkatlerini en çok çekenler ise mavi, lacivert, siyah ve kırmızı gibi koyu tonlu renkler. Yani yaz aylarında sivrisinekler tarafından bol bol ısırılan biriyseniz renk tercihlerinizi bir kez daha sorgulayın.Â
Renklerin gerçekten de cinsiyeti var:
Maryland Ãœniversitesi’nde görevli sosyolog Philip Cohen tarafından yapılan geniÅŸ çaplı bir araÅŸtırmada kadın ve erkek katılımcılara en çok sevdikleri renkler soruldu. Mavi renk, cinsiyet ayırt etmeksizin çoÄŸunluÄŸun favori rengi seçildi. Ä°kinci soruda ise ikinci sevdikleri renk soruldu. Ä°lginç bir ÅŸekilde kadınların yüzde 27’si mor, erkeklerin yüzde 25’i ise yeÅŸil rengi sevdiklerini söylediler. Yani bebeklere dikilen klasik pembe ve mavi renkler çok da doÄŸruyu yansıtmıyor. EÄŸer sevgilinize hediye alırken renk konusunda kararsız kalırsanız bu istatistik aklınızda bulunsun.Â
Cinsiyetlerin renkler üzerindeki etkisi konusunda bir araÅŸtırma daha var. Arizona Ãœniversitesi’nde görevli bir grup araÅŸtırmacı, yaptıkları çalışmalarda kadınların ve erkeklerin özellikle kırmızı rengi farklı gördüklerini keÅŸfetti. Kadınlar, kırmızı - turuncu renk spektrumunu erkeklere göre çok daha iyi algılıyorlar. AraÅŸtırmacılar bunun nedeninin kadınların XX kromozomuna sahip olması olabileceÄŸini söylüyor. Kabul edelim beyler, konu araba deÄŸilse gerçekten de renklerden pek anlamıyoruz.Â
Renklerin tadı bile var:Â
Polytechnic University of Valencia ve Oxford Ãœniversitesi’nde görevli bir grup araÅŸtırmacı bir deney yaptı ve sonuçları Journal of Sensory Studies dergisinde yayımlandı. Bu deneyde katılımcılara beyaz, krem, kırmızı ve turuncu renge sahip dört farklı bardakta aynı sıcak çikolatadan verildi. Katılımcıların büyük çoÄŸunluÄŸu, krem ve turuncu renkli bardaklarda içtikleri sıcak çikolatanın çok daha lezzetli olduÄŸunu söyledi. Ä°nce belli cam bardakta içilen çayın daha lezzetli olduÄŸunu biliyorduk ama renk olayı gerçekten de ÅŸaşırtıcı oldu.Â
Işıkları kapatınca karanlıkta gördüğümüz aslında siyah renk değil:
Yatağınıza yattınız ve uzanıp ışığı kapattınız. Etraf simsiyah bir karanlığa büründü deÄŸil mi? Hayır, deÄŸil. Tabii aradan bir süre geçip gözleriniz karanlığa alıştığı zaman gördüğünüz ÅŸey siyah renktir ancak tam ışıklar kapanıp da karanlık baÅŸladığında aslında bambaÅŸka bir renk görüyorsunuz. Grinin koyu bir tonu olarak tanımlayabileceÄŸimiz bu renk, eigengrau olarak isimlendirilmiÅŸtir.Â
Editor : Åžerif SENCER