Günümüzde giderek yaygınlaşan panik atağın, kişinin kendini 'tehlikede’ ya da stresli hissettiği anlarda ortaya çıkarak hayat kalitesini olumsuz yönde etkiliyor. Panik atak tipik olarak beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan, aniden başlayan, yoğun bir kaygı hali, huzursuzluk ile kendini gösteren, zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan, yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleri olarak görülüyor. İşte panik atakla ilgili merak edilenler!
Panik atak belirtileri neler?
Çok farklı panik atak belirtisi vardır ve belirtiler kişiden kiiye göre değişebilir. Panik atak belirtileri genel olarak şunlardır:
- Açıklanamayan korku, korku hissi, ölüm korkusu, delirme korkusu, kontrolü kaybetme korkusu (istememesine rağmen aptalca şeyler yapmak, intihar vb.),
- Sabit, zorlayıcı düşünceler (örneğin günlük sorunları büyütme),
- Kaçma, yardım isteme arzusu,
- Hızlı kalp atışı, bazen tehlikeli derecede yüksek kalp atış hızı,
- Uzuvların, yüzün veya dilin uyuşması,
- Bayılma, baş dönmesi, mide bulantısı,
- Nefes almada zorluk, nefes alma sorunları, boğulma hissi,
- Göğüs ağrısı,
- Artan terleme,
- Prestezi (ellerde, ayaklarda, sıklıkla ağızda ve yüzde de batma, kaşıntı hissi),
- Mide krampları, karın ağrısı, ishal,
- Titreme,
- Kızarma, göğüste kızarıklık, kurdeşen benzeri döküntü,
- Algı bozulması ve rüya hissi,
- Zamansal ve mekansal kontrolün kaybı,
- Duyarsızlaşma, kendisiyle teması kaybetme hissi,
- Kendine kapanma hissi, dış dünyadan soyutlanma hissi.
Panik atağı tetikleyebilecek 12 durum
Panik ataklar, genellikle gelecekle ilgili belirsizlikle bağlantılı olan endişe ve korkudan kaynaklanır. Panik atağı körükleyen korku her insan için farklıdır. Bu yüzden tetikleyicilerin farkında olmak çok önemlidir.
Bir şeyin en olumsuz halini düşünmeBu durum herhangi bir olayı ciddi bir şeye veya felakete dönüştürmektir. Bu düşünce sizi dünyanın sonu olduğuna ve bundan kurtulamayacağınıza inandırabilir. Hatta stresli bir anda deliriyormuş gibi hissedebilirsiniz.
Korkularını körükleyen şeyin kişiyi öldüreceğine veya ciddi şekilde etkileyeceğine inanılabilir. Örneğin, asansör her an çökebilir, mikroplar çocuklarını kirletebilir ve hasta ederek öldürebilir vb.
Hızlı nefes almaHızlı ve sığ nefes almak, yani hiperventilasyon, panik atağın ana semptomlarından biridir. Sorun, vücudunuza bir şeylerin yanlış olduğunu söylediğiniz için panik atağı da tetikleyebilmesidir. Bu nedenle hızlı nefes alma durumu panik atağı tetikleyerek bir kısır döngü oluşturabilir.
Dikkatli solunum, nefes almayı kontrol etmeye ve stresle savaşmaya yardımcı olur ve panik atağı durdurur. 4 saniye boyunca burnunuzdan nefes alın, 6 saniye boyunca ağzınızdan nefes verin, 2 saniye duraklayın. Döngüyü en az 3 kez tekrarlayın. Bu nefes egzersizi, daha iyi hissetmenize yardımcı olur.
DramatizasyonFiziksel duyumların dramatik yorumu genellikle panik atağa yol açar. Örneğin, kalp çarpıntısı hissedersiniz ve kalp krizi geçirdiğinizi veya boyun ağrınızın felcin başlangıcını işaret eden bir kan pıhtısı olduğunu düşünürsünüz.
Bir şeyin mümkün olması, gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu anlamına gelmez, ancak zihniniz en trajik sonucu düşünme eğilimindedir.
StresPanik ataklar bazen ortada hiçbir şey yokken çıkmış gibi hissettirebilir. Ancak stresli herhangi bir şey panik atağı tetikleyebilir. Bir düğün veya patronunuzla toplantı gibi büyük, stresli bir olay panik atağı tetikleyebilir. Ayrıca zamanla biriken stres de panik atağa neden olabilir.
Panik atak geçirme korkusuPanik atakların en acımasız yönlerinden biri, zamanla kendilerini güçlendirebilmeleridir. Başka bir panik atak geçirmekten endişe ediyorsanız, bu sizi daha fazla strese sokar ve bu durum panik atağı tetikleyebilir.
Sonuçları düşünmekSonuçları çok fazla düşünmek endişenizi çeşitli şekillerde kötüleştirebilir. Riskli tahminlere girişebilir veya etrafınızdakilerin sizin hakkınızda olumsuz bir şey söylediğini hayal edebilirsiniz. Örneğin, oraya varmadan önce bir görüşmede başarısız olacağınıza kendinizi ikna edebilirsiniz. Kocanızın sizi aramadığı için bir araba kazasında öldüğünü de hayal edebilirsiniz.
Duygusal akıl yürütmeDuygusal akıl yürütme, duygusal tepkinizin onunla çelişen gerçeklere ve kanıtlara bakılmaksızın doğru olduğu sonucuna varmaktır. Örneğin, bir şeyden sorumlu hissedersiniz ve olumsuz bir durumda bunun tamamen sizin hatanız olduğu sonucuna varırsınız.
Sosyal medyada çok fazla zaman geçirmekSosyal medyada zaman geçirmek kesinlikle keyiflidir, ancak olumsuz karşılaştırmalar yapmanıza neden olabilir. Kendinizi başkalarıyla karşılaştırmak veya çevrimiçi dünyada gördüğünüz şeyler hakkında endişelenmek panik atağı tetikleyebilir.
Çevrimiçi dünyaya takıntılı olmaya başlarsanız, aşağıdaki düşünce türlerini geliştirebilirsiniz:
- "Hiçbir zaman onlar kadar iyi giyinmedim",
- "Durumum onlar gibi bir yılda değişmedi",
- "Asla böyle güzel geziler yapmadım"
Tüm bu düşünceler, panik atağa açılan bir kapıdır.
Aşırı analizAşırı analiz kaygıya yol açabilir, özellikle de kendiniz için olumsuz bir gelecek görmenizi sağlıyorsa veya başkalarının sizi olumsuz algıladığına inanmanızı sağlıyorsa panik atağı tetikleyebilir. Örneğin, "Patronum beni geri aramadı, belki de kızgındır ve beni kovmak istiyor ve kendimi sokakta bulacağım." gibi düşünceler panik atağı tetikler.
ErtelemeErtelemek kısa vadede anksiyeteyi hafifletebilir, ancak panik atakları tetikleyebilir. Keyifli bir şey yapmak için bir işi bir kenara bırakırsanız, daha iyi hissedersiniz. Ancak, uzun vadeli sonuçlar, yıkıcı bir düşünce sürecine yol açarsa, panik atakları tetikleyebilir.
Kalabalık korkusuBüyük insan kalabalığında olma korkusu, agorafobi, bu bozukluğu olan kişilerde panik ataklar için iyi bilinen bir tetikleyicidir. O kadar yaygındır ki, akıl hastalığı olarak kendi sınıflandırmasına bile sahiptir: Agorafobili panik bozukluk.
Ayrıca araştırmalara göre, kişi panik atak geçirdiği yerlere dönmekten de korkabilir.
Çok fazla yalnızlıkYalnız başına biraz zaman geçirmek bazı endişeli insanlar için iyi olabilir, ancak çok fazla yalnızlık tersi etki yaratabilir. Özellikle izolasyon duygularına yol açarsa, yalnızlık panik atağı tetikleyebilir. Herkesin güvendiği biriyle konuşması gerekir, bu yüzden panik atakla tek başına savaşmaktan kaçınmak önemlidir.
Editor : Åžerif SENCER
