Evrimsel ÖZETİ| sürecimizde bazıları gereksize düşerken bazılarının olmadığı durumlarda, onun yerine görevi diğer organlarımız devralıyor.
Onlarca sayıda hareketli parçaya sahip vücudumuzda hangi organlar olmadan da yaşamaya devam edebiliriz? Tabii ki bu kusursuz bir yaşam sürmek demek değil. Hayat konforu düşüp özel diyetler yapmak gerekse de yine de yaşamak mümkün kılınıyor.
Dalak
Kan hücrelerinin kontrolünü sağlayan ve bağışıklık sisteminin bir parçası olsa da dalak olmadan hayatta kalabiliriz. Karaciğer ve lenf gibi bazı organlarımız dalağın görevlerini kısmen üstleniyor. Tabii ki dalağı olmayan insanlar, enfeksiyona daha açık olduğundan dikkatli olmaları gerekiyor.
Apandis
Apandis, uzun süredir işlevi bilinmeyen bir organ olarak kabul ediliyor. Hele ki bazen saatli bomba gibi patlama riski olduğundan bizi daha da tehlikeye sokabiliyor. Birçok kişinin de apandisi yok ve çıkarıldığında vücudumuz bu kaybı fark etmiyor bile. Neden var zaten o konu hâlâ tartışmaya açık.
Böbrek
İki böbreğe sahip olduğumuzdan biri olmadan da yaşamımıza devam edebiliriz. Kanı filtreleyerek toksinleri ve fazla sıvıları vücuttan atma işlevini, kalan böbrek devam ettirebiliyor. Bu durumda da yine kişinin sağlığına daha fazla dikkat etmesi gerekiyor ve yaşam konforu önemli ölçüde azalabiliyor.
Mide
Bazen midenin tamamı veya bir kısmı çıkarılabiliyor. Gastrektomi adı verilen bu ameliyatta yemek borusu doğrudan ince bağırsağa bağlanıyor. Genel sindirim yolunun uzunluğunu kısalttığı için kişinin diyetinde ciddi değişiklik yapması gerekiyor ancak birçok kişi midesi olmadan da hayatta kalabiliyor.
Akciğer
Vücudumuzun 7/24 işleyişinde önemli görevi olan iki akciğerden biri alındığında da diğeri tüm görevi üstlenecek şekilde donatılmış. Birçok insan tek akciğer ile yaşayabiliyor. Bu durumda olan kişilerin ise yaşadıkları hayata ekstra dikkat etmesi gerekiyor. İki akciğeri bulunan insanlardan daha fazla özenli hayat demek.
Safra kesesi
Taş, tıkanma, kum gibi sebeplerle birçok kişinin safra kesesi alınıyor. Karaciğer ürettiği safrayı depolama ve sindirime yardımcı olma gibi görevleri olsa da yokluğunda karaciğer doğrudan ince bağırsağa safra salgılıyor ve bu eksikliği telafi ediyor. Bazı kişilerin diyet yapması gerekse de genel yaşam kalitesini büyük ölçüde etkilemiyor.
Kolon
Kolonun bir kısmının veya tamamının alınması yani kolektomi oldukça yaygın bir ameliyat. Kanser, bağırsak tıkanması gibi durumlar karşısında kolon tamamıyla alınıyor ve ince bağırsakta bir açıklık bırakılarak vücudun dışına torba bağlanıyor. Kolon olmadan kakamız bu torbaya çıkıyor. Sıradan bir ameliyat olmasa da ve kişiye bazı zorlukları olsa da kolon olmadan hayatta kalmak mümkün.
Mesane
Şaka gibi gelecek ama mesane olmadan da yaşayabiliyoruz. Bunda da kolon ameliyatında olduğu gibi karnın dışına bir torba takılıyor ve idrar boşaltımı buraya yapılıyor. Yani eğer kanser gibi bir sağlık sorunu varsa mesane alınarak hayatınıza kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.
Bademcik
Kaç kişinin bademciği yok? Sayı epey fazladır. Bademcik, hasta olmamızı engelleyerek görevini yapsa da onlar olmadan da yaşayabiliyoruz. Çünkü vücudumuzu mikroplara karşı koruyan sadece onlar değil.
Testis ve yumurtalık
Doğurganlığı hesaba katmazsak testis ve yumurtalıklarımız olmadan da yaşayabiliyoruz. Kanser gibi ciddi rahatsızlıklarda testis ve yumurtalıkla alınabiliyor. Bir süre vücut tabii ki buna tepki gösterebiliyor ancak hayatımızı riske atmıyor.
Vücudumuz belirli organlar olmadan da hayatta kalabilecek şekilde inanılmaz bir adaptasyon yeteneğine sahip. Modern tıbbın sağladığı destekle, organ kayıpları artık yaşamı tehdit edici olmaktan çıkıyor ve yönetilebilir bir durum hâline geliyor. Son olarak yine de belirtelim, hangi organ çıkarsa çıksın kişinin hayatında önemli değişiklikler oluyor. Kimileri özel diyet programlarıyla hayatına devam ederken kimilerinin kendini enfeksiyonlara karşı daha fazla koruması gerekiyor.
Belirtmek istediğimiz sadece kusursuz bir hayat olmasa da hayatın bu organlar olmadan da devam edebileceği.
Kaynaklar: Business Insider, Harvard Health Publishing, Live Science, National PostOrganlarımız hakkında daha fazlası için:
Editor : Şerif SENCER